Enflasyon hesabına güveniyorlar

Mehmet KAYA

ANKARA - Merkez Bankası uzmanları, banka tarafından çoğu kararda belirleyici olarak kullanılan tüketici fiyatları endeksi ile buna bağlı "çekirdek enflasyon göstergesi" olarak alınan özel endekslerin güvenilir olduğunu belirtti.

Banka için yapılan çalışmada, buna karşılık Banka'nın tek bir çekirdek enflasyon göstergesi kullanmasının yanlış olacağını, farklı dönemlerdeki çeşitli mal gruplarındaki aşırı dalgalanmaların dışarda bırakılarak farklı farklı endekslerin gösterge olarak alınması gerektiği vurgulandı.

Merkez Bankası uzmanları Oğuz Atuk, Utku Özmen ve Necati Tekatlı, orta vadede enflasyon sürecini doğru tahmin etmek amacıyla üretilen çekirdek enflasyon ve diğer özel enflasyon endekslerini inceledi. Homojen olmayan TÜFE endeksinin mevsimsel ve diğer etkiler nedeniyle belirli gruplardaki aşırı fiyat oynaklığından etkilendiğini bu nedenle gelecek dönem enflasyonunu ve trendini kestirmede tam sağlıklı sonuç vermediğini belirten uzmanlar, bu nedenle, eğilimi tespit etmek için belirli grupların çıkarıldığı özel endeksler üretildiğini hatırlattılar.

Çalışmalarında, çekirdek enflasyon göstergelerinin oynaklığının, genel enflasyondan daha düşük olduğunu tespit eden uzmanlar ayrıca göstergelerin genellikle tüketici enflasyonun altında kaldığını belirlediler. Yapılan analiz sonucunda, çekirdek enflasyonun TÜFE'ye göre sapmalarının daha düşük olduğu ve bu nedenle enflasyon eğilimini ölçmede genel endekse göre daha iyi sonuç verdiği de tespit edildi. Çalışmada, TÜFE'de enflasyon eğiliminden sapma oranı 0.73 olarak görülürken, özel endekslerin sapma oranı 0,38-0,49 aralığında ölçüldü. Bunun yanında, 24 aylık ortalamalarla yapılan hesaplamada, özel endekslerin özel durumlar ortadan kalktıktan sonra TÜFE ile uyumlu hale gelme oranının yüksek olduğu da belirlendi.

Çalışmada, "Bütün çekirdek enflasyon göstergelerinin belirli bir ölçüde genel tüketici enflasyonunu kestirme yeteneğine sahip oldukları ortaya çıkmaktadır. (TÜİK) Çekirdek enflasyon göstergelerinden beklenen temel teknik özellikleri karşıladıkları görülmüştür. Bu özelliklerin karşılanması söz konusu göstergelerin birer çekirdek enflasyon göstergesi olarak değerlendirilebilmelerini sağlamaktadır" denildi.

Çalışmada ayrıca, tek bir özel göstergenin gelecek dönem eğilimini ölçme için kullanılamayacağı, analizlerde dönemsel özelliklere göre farklı özel endekslerin gelecek dönem eğilimlerini kestirmede karar aracı olarak kullanılması gerektiği vurgulandı.