Tekstilde deprem yaratan tebliğ

Özlem ERMİŞ BEYHAN

İSTANBUL - Resmi Gazete'de dün yayımlanan iki tebliğ, kumaş ve hazır giyim ithalatçılarında 'deprem' etkisi yarattı. Türk hazır giyim ve kumaş üreticilerinin yaptığı başvuru sonrasında dün çıkan 2011/1 ve 2011/2 numaralı tebliğ, tekstil sektöründe "koruma önlemleri soruşturması" açılmasını, bu süreçte kumaş ithalatına yüzde 30, hazır giyimde ise yüzde 40'a varan oranlarda ek vergi getirilmesini öngörüyor.

Tebliğe göre hazır giyim ve kumaşta ek vergi, soruşturmanın süreceği 9 ay boyunca yürürlükte olacak. İthalatçılardan mallarını gümrükten çekerken söz konusu oranlarda vergi miktarı için teminat alınacak.

'Piyasayı allak bullak eder'

Tebliğ'in yürürlüğe girmesi için Bakanlar Kurulu kararı gerektiğini belirten ithalatçılar "Bu karar piyasayı allak bullak eder" diyerek dün Ankara'da lobi faaliyetlerine başladı. Söz konusu ithalat vergileri Türk hazır giyim üreticilerinin bir süredir yaptığı çalışmaların sonucu olarak ortaya çıktı.

Türk hazır giyim ve kumaş üreticilerine rahat bir nefes aldıran tebliğ, ithalatçılar için ise 'işlerin durması' anlamına geliyor. Çok yüksek oranlarda ek vergi öngörülmesinin sektörde pek çok atölyenin kapanmasına yol açacağı, dev global markaların Türkiye ile ilgili stratejik kararlarını gözden geçirmeleriyle sonuçlanacağı vurgulanıyor.

'İthalattan zarar görüyorlar'

Osmanbey Tekstilci İşadamları Derneği Başkanı Sami Kurt, konuyla ilgili DÜNYA'ya yaptığı açıklamada, "Kumaş ithalatına getirilen yüzde 30'luk ek vergi piyasayı darmaduman eder" dedi. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Genel Sekreteri Mehmet Kumbaracı ise tebliğin yürürlüğe girmesinin zaman alacağını düşündüklerini belirterek, "Bu tebliğin piyasalara yansıması çok sancılı olur" uyarısında bulundu. Sami Kurt, Ankara'ya konuyla ilgili tepkilerini ileteceklerini belirterek, "Osmanbey ve Laleli piyasası buna itiraz edecek" dedi.

Tebliğ, yerli üreticilerin dokuma kumaşları ve hazır giyim eşyalarının ithalatında son yıllarda artış olduğu ve yerli üretimin bu ithalattan ciddi zarar gördüğü gerekçesiyle yaptığı başvuru sonucunda yayımlandı. Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın konuyla ilgili soruşturma açma kararı aldığını duyuran Tebliğ ile tüm yün, pamuk, suni ve sentetik kumaşların AB ile serbest ticaret anlaşması yapılan ülkeler dışındaki ülkelerden ithalatına yüzde 40'a ulaşan oranlarda ek vergi getiriliyor. Tebliğde soruşturmanın 9 aya kadar sürebileceği, bu süre boyunca ek ithalat vergilerinin 'teminat' yöntemi ile tahsil edileceği belirtiliyor.

'Teminat ücrete yansır mı?'

İthalatçılar, teminatla vergi tahsilatına büyük tepki gösterirken, Sami Kurt konu ile ilgili sorumuzu, "Peki biz o vergi tutarını teminat olarak yatırınca, bu ek maliyeti müşterilerimize nasıl yansıtacağız? 9 ay sonra ne olacağı belli değil. Bu ticaret mantığına tamamen ters" diye yanıtladı. İthalatçılar tebliğde yer alan kilogram hesabını da anlayabilmiş değil. Zira Tebliğin 4'üncü maddesinde "Ülkeler için maksimum 20 dolar/kg vergi söz konusu" deniliyor. Gümrükçülerle konuyu masaya yatıran ithalatçıları bu ölçümün yapılabilmesinin mümkün olmadığını belirtiyor.

Hazır giyim ithalatında ek vergi % 40'ı bulacak

Söz konusu tebliğ Bakanlar Kurulu tarafından onaylanırsa, hazır giyim ithalatında yüzde 40'a varan oranlarda ek vergi uygulanacak.

Tebliğ şöyle: Yerli üretici tarafından, 61.01, 61.02, 61.03, 61.04, 61.05, 61.06, 61.07, 61.08, 61.09, 61.10, 61.12, 62.01, 62.02, 62.03, 62.04, 62.05, 62.06, 62.07, 62.08 ve 62.11 gümrük tarife pozisyonlu hazır giyim eşyasının ithalatında son yıllarda artış olduğu ve yerli üretimin bu ithalattan ciddi zarar gördüğü ve ciddi zarar tehdidine maruz kaldığı belirtilerek, soruşturma açılması ve geçici önlem alınması için gerekli şartların oluştuğu tespit edildi.

Kurul, korunma önlemi soruşturması açılmasına, hazır giyim ithalatında geçici önlem uygulanmasına, geçici korunma önleminin gümrük vergisinde artış şeklinde uygulanmasına, gümrük vergisi artışının Diğer Ülkeler'de belirlenen gümrük vergisi oranlarına ilave yüzde 40 oranında, Gelişme Yolundaki Ülkeler'de belirlenen oranlara ilave yüzde 37, En Az Gelişmiş Ülkeler'de belirlenen ve Özel Teşvik Düzenlemelerinden Yararlanacak Ülkeler'de belirlenen oranlara ilave yüzde 27 oranında belirlenmesine karar verdi.

Kurul ayrıca, ilave gümrük vergisinin Diğer Ülkeler için maksimum 20 dolar/kg, minimum 5.5 dolar/kg, Gelişme Yolundaki Ülkeler için maksimum 18 dolar/kg, minimum 4.5 dolar/kg, EAGÜ ve ÖTDÜ için maksimum 16 dolar/kg, minimum 3.5 dolar/kg şeklinde ve her halükarda 474 nolu Gümrük Giriş Cetveli Hakkında Kanun'da başvuru konusu eşya için gösterilen vergi hadlerinin yüzde 50 fazlasını aşmayacak şekilde sınırlandırılmasına ve geçici önlemin istihsali hususunda Bakanlar Kurulu'na öneride bulunulmasına karar verdi. İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülecek soruşturmalar 9 ay içinde tamamlanacak, gerekli hallerde olursa bu süre 2 ay daha uzatılabilecek.

Kumaş ithal edenlere ilave % 30 vergi geldi

Yayımlanan tebliğlerden ikincisi de kumaş ithalatçılarını ilgilendiriyor. Bu tebliğe göre yapılacak soruşturma süresince, yani 9 ay kumaş ithalatına ek % 30 vergi gelecek.

Tebliğ şöyle: Yerli üreticiler tarafından 11, 51.12, 52.08, 52.09, 52.10, 52.11, 54.07, 54.08, 55.12, 55.13, 55.14, 55.15 ve 55.16 gümrük tarife pozisyonlu dokuma kumaşların ithalatında son yıllarda artış olduğu ve yerli üretimin bu ithalattan ciddi zarar gördüğü ve ciddi zarar tehdidine maruz kaldığı belirtilerek, Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü'ne başvuruda bulunması sonucu yapılan ön incelemede yıllar itibariyle ithalatın seyri ve yerli sanayinin ekonomik göstergeleri incelenmiş olup soruşturma açılması ve geçici önlem alınması için gerekli şartların oluştuğu belirlendi. Korunma önlemi soruşturması açılmasına, söz konusu ürünlerin ithalatında geçici önlem uygulanmasına, geçici korunma önleminin gümrük vergisinde artış şeklinde uygulanmasına karar verildi.

Ayrıca bu kapsamda, gümrük vergisi artışının Diğer Ülkeler'de (DÜ) gümrük vergisi oranlarına ilave yüzde 30 oranında, Gelişme Yolundaki Ülkeler'de (GYÜ) belirlenen oranlara ilave yüzde 28 oranında, En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) ve Özel Teşvik Düzenlemelerinden Yararlanacak Ülkeler'de (ÖTDÜ) belirlenen oranlara ilave yüzde 21 oranında belirlenmesine, ilave gümrük vergisinin DÜ için maksimum 4.25 dolar/kg, minimum 1.25 dolar/kg, GYÜ için maksimum 4 doları/kg, minimum 1 dolar/kg, EAGÜ ve ÖTDÜ için maksimum 3.75 dolar/kg, minimum 0.75 dolar/kg şeklinde ve her halükarda 474 nolu Gümrük Giriş Cetveli Hakkında Kanun'da başvuru konusu eşya için gösterilen vergi hadlerinin yüzde 50 fazlasını aşmayacak şekilde sınırlandırılmasına ve geçici önlemin istihsali hususunda Bakanlar Kurulu'na öneride bulunulmasına karar verdi.