“Dezenformasyon” mu “Yeni Gerçek” mi?

Furkan LÜLECİ furkan.luleci@dunya.com

Son günlerde yapay zeka (AI) ile oluşturulan fotoğraflar gündemimizi epeyce meşgul ediyor. Özellikle Donald Trump'ın yapay zekayla oluşturulan fotoğrafları sosyal medyada çok konuşuldu. Trump'ın gözaltına alındığına işaret eden ve bunu betimleyen fotoğraflar sosyal medyadaki akışlarımızı doldurdu. Elbette söz konusu kişi Amerika'nın eski başkanı olunca konunun açıklığa kavuşması kısa sürdü.

Yapay zekâ bizi suçlu yapabilir mi?

Benim dikkat çekmek istediğim farklı bir nokta var; bir sabah uyandığınızı ve elinizde bıçakla bir cesedin başında durduğunuz fotoğrafınızın sosyal medyada dolaştığını, bu fotoğraf yüzünden telefonunuzun susmadığını, eş, dost, akraba, çocukluk arkadaşı tarafından arandığınızı düşünün.

Üstüne bir de güvenlik güçlerinin evinize doğru harekete geçtiğini varsayalım. Şimdi yapmanız gereken tek bir şey var; bunu size kimin yaptığını düşünmeyi sonraya bırakıp, yapay zeka ile oluşturulan bu fotoğrafın gerçek olmadığını kanıtlayıp, suçsuz olduğunuzu cümle aleme ilan etmelisiniz.

Yapay zekâ ile oluşturulan fotoğraflar nasıl anlaşılır?

Bunun için yapay zeka tarafından oluşturulan bir fotoğrafın nasıl anlaşılabileceğini konuşalım;

-BBC konuyla ilgili yaptığı açıklamada; “Bu tarz fotoğraflar hiper-gerçek görünüyor. Anlık fotoğraflardan çok, sahnelenmiş sanatsal çekimleri andırıyor. Fotoğraflara yakından bakınca aslında bir şeylerin yanlış olduğu anlaşılıyor” diyor.

-Ayrıca Yapay Zeka Uzmanı ve BBC radyo dizisi “The Future Will be Synthesised”ın sunucusu Henry Ajder; “Mevcut teknoloji belirli vücut parçalarını, özellikle de elleri tasvir etmekte çok iyi değil. Görüntüleri yakınlaştırdığımızda parmak sayısı gibi tutarsızlıkları sıklıkla görebilirsiniz” ifadelerini kullanıyor.

-Ellerin yanında bir diğer nokta ise “gözler”! AI henüz gözleri de tam olarak doğru betimleyemiyor. Örneğin; odak noktası sol tarafta olan bir fotoğrafta kişiler sağ tarafa, yukarıya, aşağıya kısacası alakasız taraflara bakıyor olabilirler.

- Diğer ipuçları ise; doğal olmayan cilt tonları, mumsu ve bulanık yüzler olarak karşımıza çıkıyor. Yani bir sabah başınızı belaya sokabilecek yapay zeka tarafından oluşturulmuş bir fotoğrafınızla gözünüzü açarsanız; yukarıdaki uyarılara dikkat edin. Böylece kendinizi dört duvar arasına girmekten kurtarabilirsiniz. Konuyu size distopik bir gelecekten gelen örnekle anlatmak istedim.

İşin kurgusal tarafını bir kenara bırakırsak ve toplumsal boyutta düşünürsek dezenformasyon olasılığının ne denli yüksek bir ihtimal olduğunu görebiliriz. Örneğin; gerçek olmayan bir savaş fotoğrafının sosyal medyada gündem olduğunu düşünün. Buradaki dezenformasyonu nasıl önleyecek, gerçek bilgiyi nasıl egemen kılacağız? Elbette ki yapay zekanın ürettiği ve “fake” olarak adlandırdığımız görüntüler birden ortaya çıkmadı.

Fakat teknolojinin büyük bir hızla gelişmesi, özellikle yapay zeka alanındaki ilerleme ve gelişme ortamının kapasitesi ve yukarıdaki örnekte olduğu gibi durumun kötüye kullanıma açık olması endişe yaratan noktalar. Bu durumda kendimize sormamız gereken bir soru var; yapay zekanın oluşturduğu bu görseller “dezenformasyon” yaratmaya aday mı yoksa “yeni gerçek” bizzat bu mu olacak?

Kısa kısa...

- Cerebrum Tech yapay zekâ destekli robotunu tanıttı.

-Online fotoğraf düzenleme aracı canva, yapay zeka destekli yeni araçlarını tanıttı.

- Microsoft, oyun ve uygulama mağazası çıkarma kararı aldı.

- WhatsApp, Windows özelinde yeni uygulamalarını kullanıma sundu. Yatırım Alanlar:

- Akıllı tarım teknolojileri girişimi ForFarming: Founder One’dan 3 milyon TL,

-Çok zincirli kripto para platformu Bitkeep: Bitget’ten 30 milyon dolar,

- İnsansız hava aracı üreticisi Wintgra: 22 milyon dolar,

- Yapay zeka odaklı Web3 platformu Op3n: 100 milyon dolar değerleme ile 28 milyon dolar,

-“Şimdi al, sonra öde” girişimi Two: 18 milyon euro

- İşyerinde verimliliği üst düzeye çıkarmayı hedefleyen girişim şirketi Epinote: 1.4 milyon euro.

Tüm yazılarını göster