Warren Buffet’in ortağı olan Charlie Munger’in “Tanıdığım tüm başarılı yatırımcılar çok okurlar, hatta Warren ve ben o kadar çok okuruz ki çocuklarımız babalarını uzun süre ayaklı birer kitap sanıyordu” cümlesi oldukça önemli. Tabii ki yatırımlarınızda başarılı olmak için sadece okumak yetmiyor. Boks hayranı olup boks hakkında biraz bilgi sahip olmanız ringte Mike Tyson’ı yenebileceğiniz anlamına gelmez. Çok çalışma, tecrübe ve en önemlisi ruhsal hazırlığınızın olması gerekiyor. En iyi ihtimalle yatırımlarınızın yarısında zarar edeceğiniz gerçeği ile yaşayabilecek kadar küçük bir egoya ve aynı zamanda hemen pes etmeyecek, sabırlı olmayı bilecek kadar da sağlam bir iradeye sahip olmanız gerekiyor.
Ustalığa ulaşmanın olmazsa olmazı ise hatalardan ders almak. Kendinize karşı dürüst olup hataları sahiplenmeniz gerekiyor. Ray Dalio’nun hataları kutlayan ve öğrenmek için birer kaynak olarak gören yöntemi bize radikal gibi gelebilir. Ancak faydalı olabileceğini düşünmek gerekiyor. Çoğunluk fikrinden ayrılmamak, hataları ise başkasına yıkmaya çalışmak uzun vadede yatırımcı açısından başarıyı getirmez.
Keynes’in Genel Teori kitabının 12. bölümünde bahsettiği gibi çoğunluğa uyarak batan bir kişi aslında kariyerinde pek risk almaz. Yatırımcının çoğunluk karşıtı fikri doğru çıkıp yüksek kazanç sağlasa bile onun bu başarısı “tuhaf” kişiliğine bağlanır ve pek kredi verilmez. Hatalı çıkması durumunda ise kendisine merhamet gösterilmez.
Sonuç itibariyle, sene başından bu yana ifade ettiğimiz trende ilişkin görüşlerde henüz bir değişiklik yok. Finansal varlıklara nazaran emtiaların özellikle uzun vadeli yatırımcılar açısından daha cazip hale geldiğini düşünüyoruz. Örneğin Kasım’da yazdığımız rapordan bu yana epey mesafe almış olan altın, o dönemki kadar cazip değil. Fakat olumlu görüşümüz devam ediyor. O zaman altının aleyhine olan argüman, faizlerin ve doların yükselerek altın fiyatlarını olumsuz etkileyeceği fikriydi. Halbuki altının daha hassas olduğu değişken reel faiz. Şimdi altının fiyatı daha yüksek ve görebildiğimiz kadarıyla daha popüler hale geliyor. Ancak yine de petrol kadar ilgi çekmiyor. Zaten emtia için olumlu olmamamızın sebeplerinden biri de bu. Altının yanında özellikle uranyum ve tarımsal emtialar petrol ile kıyaslandıklarında hala çok gerilerde. Şahsi tahminim fiyatlar arttıkça bunlar daha popüler hale gelecek ve medyada daha fazla yer alacak. O zaman da emtialara daha temkinli yaklaşmak gerekecek ama şimdilik o noktada değiliz. Yine de özellikle tarımsal emtialar bizce hala uzun vadeli bir yatırım alternatifi olarak cazibesini koruyor.