Her yerde insan var
Gençliğimizde Adamo’nun bir şarkısı herkesin dilinde idi. “Her yerde kar var; kalbim senin bu gece.” Hele ki kış aylarında, karlı bir havada söylendiğinde daha bir anlamlı olurdu. Her mevsimde, her iklimde söylendiğinde anlamlı olacak bir şarkı yazılsa ne olurdu diye düşündüm ve buldum: “Her yerde insan var.” Gerçekten de öyle; her yerde, her şeyde insan var. İster üretim yapan bir kuruluş olsun, ister hizmet sektöründe bir kuruluş; her yerde insan var. Kuruluşun başarısı veya başarısızlığı altında da hep insan faktörü bulunur. Kuruluşların, stratejilerini uygulayabilmeleri, koydukları hedefl eri gerçekleştirebilmeleri için doğru insan kaynaklarına ihtiyaçları vardır. İnsan, stratejik bir faktördür. İşletmelerin diğer girdilerinin etkin ve verimli kullanılabilmeleri, doğru insan kaynağına sahip olmaya bağlıdır. Örneğin, doğru insan kaynağı yoksa, finansal kaynaklarını doğru kullanamaz; “Hesabını bilmeyen kasap, ne bıçak bırakır ne masat” atasözününe örnek yaratır. Doğru insan değilse, teknolojiyi de doğru kullanamaz; örneğin, akıllı telefonun aptal kullanıcısı olur. İşletmeler, ihtiyaçları olan doğru insan kaynağına sahip olmak için insan kaynağı yönetimine stratejik bakmak zorundadır.
Stratejik bakış ne demektir?
Stratejik insan kaynağı yönetiminden önce, stratejik bakışı tanımlamak gerekir. Stratejik bakış, uzun dönemli düşünmek demektir; her an varılacak hedefi düşünmek demektir. Her atılacak adımın, hedefe ne kadar yaklaştıracağının hesabının yapılması demektir. Stratejik bakış açısına sahip kişi, hedefe giderken önüne çıkan fırsatları değerlendir ve tehditleri kollar. Stratejik düşünmek, olaylar arasındaki ilişkiyi çözmek demektir. Neyin, neyi ve nasıl tetiklediğini görebilmektir. Sebep, sonuç denklemini anlamaktır. “Alçaklara kar yağıyor üşümedin mi? Sen bu işin sonunu düşünmedin mi?” türküsünü söylememek demektir. Eğer kişi stratejik düşünürse, alçaklara kar da yağsa, üşümez. Çünkü bunun olacağını düşündüğü için tedbirini de almış olur.
İnsan kaynağı yönetiminde stratejik bakış
İşletmenin, stratejilerini gerçekleştirmek için doğru insan kaynağına ihtiyacı vardır. Hedefe giden yolda gerekli insan kaynağına sahip olmak için işletme, insan kaynağı yönetimine stratejik bakmak, uzun dönemli bakmak zorundadır. Doğru insanı işletmeye cezbetmek, elde tutmak ve motivasyonunu sağlamak kolay iş değildir. Çünkü insan, diğer girdilerden farklı olarak, duyguları olan bir varlıktır. İnsan kaynağı yönetiminde stratejik bakış için birinci koşul, insanın önemine iman etmektir. İnsanın, işletmenin başarısında hayati değer taşıyan, stratejik bir faktör olduğuna inanmadan stratejik bakışa sahip olamazsınız. İnsan kaynağı yönetiminde stratejik bakış için ikinci koşul, insana yakışan sevgi ve saygının gösterilmesidir. Tüm insan kaynağı yönetimi uygulamalarında insan onuru gözden ırak tutulmamalıdır. İnsana saygı ve sevgi ile yaklaşılmalıdır. Bu tür davranış, duygusallığın ötesinde, stratejik bir gerekliliktir. İnsan kaynağı yönetiminde stratejik bakış için üçüncü koşul, konuya bütünsel bakmaktır. İnsan kaynağı yönetiminin bütün fonksiyonlarında stratejik bakış gerekir. Bir kişinin işe alınmasından başlayarak, işletmeden çıkışı dahil, her aşamada bu stratejik bakış bütünselliği bozulmamalıdır. Örneğin, bir kişi seçmelerde beğenilmeyip işe alınmasa bile, ona karşı davranış, stratejik bir düşünce inceliği taşımalıdır. “Ne kız ver ne dünür küstür” mantığı geçerli olmalıdır. Kapı dışında kalan kişi, işletmenize küskün veya kızgın biri olarak kalmamalıdır; “Beni almadılar, ama ne güzel bir müessese” diyebilmelidir. Kişi, çalıştıktan sonra işletmeyi terk ederken de, işten çıkarılsa bile, kendisine gerekli saygı gösterilmelidir. Bu davranış biçiminiz geride kalanlara örnek olacaktır.
Sonuç
İnsan, işletmelerin başarısında stratejik bir faktördür. Stratejileri uygulayabilmek için, insan kaynağı yönetimine stratejik bakmak gerekir.