Karadeniz ekonomisi ilk çeyrekte büyüyor

Berkol ALEVLİ balevli@gmail.com

En son Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinin açıklanmasıyla birlikte Karadeniz bölgesindeki tüm ülkelerin büyüme oranları açıklanmış oldu.

Türkiye 2017 yılı ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 5 büyüme ile yüzde 3,8 olan beklentilerin üzerinde performans gerçekleştirdi. Elbette doğrudan bir ilişkiden bahsedilmese de yabancı yatırım verilerinin de ekonomik büyümeyi etkilemekte olduğundan ülkeye giren net yabancı yatırım rakamlarından burada bahsetmek yararlı olacaktır.

Türkiye’de ilk çeyrek sonunda 2,8 milyar dolar yabancı yatırım ile de bir önceki yıla göre yüzde 1,9 artış görüldü. En büyük ticaret partnerlerinden Rusya ile ilişkilerin iyileşmesi, Avrupa Birliği ile temasların devam etmesi, ihracatın özendirilmesi ve yeni yatırımların teşvikine yönelik çalışmalar meyvesini vermeye başladı denebilir. 2016 yılı ikinci döneminden itibaren komşu ülkeler ile ilişkilerin iyi tutulması da sadece dış ticaret değil turizmin gelişmesi açısından da ekonomik önem taşımaktadır. Ukrayna ile vizesiz geçişlerin başlaması bu açıdan önemlidir.

Karadeniz ülkelerinden gelen veriler incelendiğinde de Karadeniz ekonomisi genel olarak pozitif yönde ilerliyor denebilir. Bulgaristan bir önceki yılın ilk çeyreğine kıyasla bu yıl Ocak-Mart periyodunda yüzde 3,4 büyüme gösterdi. Ülkede ilk çeyrekte 109 milyon euro yabancı yatırımın dışarı çıktığının da belirtilmesi gerekiyor, 2016’da ise aynı dönemde 217 milyon euro ülkeye yatırım girişi söz konusuydu. Gürcistan ise Türkiye ile birlikte yüzde 5 artış oranına sahip olarak bölgede en hızlı büyüyen ekonomiler arasına girdi. Dünya Bankası’nın yatırım yapılabilir ülke sıralamasında üst sıralarda bulunan ülkeye bir önceki yıla göre yüzde 3,7 artış ile 403,3 milyon dolar net yatırım çekildi.

2016 yılı son çeyreğine kadar 7 çeyrek üst üste negatif trend izleyen Rusya ise son çeyrekte yüzde 0,3 büyüdükten sonra 2017 ilk çeyreğinde yüzde 0,5 büyüme ile artışı devam ettirdi. Putin ilk çeyrekte 7 milyar dolar yatırım çekildiğini ifade etti ki bu rakamın da son üç yıldaki en yüksek seviye olduğunun altı çizilmesi gerekiyor. Siyasi gerilimin halen yüksek olduğu Ukrayna’da ise 6 çeyrek sonra yüzde 0,3 daralma ile negatif performans izlendi. Ülke en son 2016 dördüncü çeyreğinde yüzde 1,9 artış ile 2013’ten sonra en yüksek rakama ulaşmıştı.

Parlamento seçimleri sonrasında çalkantılı bir döneme giren Romanya yüzde 5,6 büyüme ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında en hızlı büyüme oranına sahip ülke oldu. Aynı dönemde Romanya’ya yaklaşık 1 milyar euro net yabancı yatırımın olduğu ve son yıllardaki en iyi rakam olması da dikkat çekmektedir. IMF ve Avrupa Yatırım Bankası’nın ekonomik yaptırımları olan kemer sıkma politikalarını uygulamaya çalışan Yunanistan’da ise ilk çeyrek sonunda bu oran yüzde 0,4 olarak açıklandı. Yunanistan’ın 2016 son çeyrekte yüzde 1,0 daralma yaşaması sonrası tekrar pozitif gelişme göstermesi, 2017 yılı ilk üç aylık süreçte toplam 1 milyar euro net yabancı yatırım açıklanması ve bu performansın krizin başlangıcından itibaren en iyi seviye olması da ülke ekonomisinin pozitif yönde ilerlemesi adına önemli bir gelişme olarak değerlendirilebilir.

Dünya Bankası yıl içerisinde ülkelere yönelik büyüme beklentisini belirli dönemlerde revize ediyor. Son veriler ışığında Karadeniz ekonomisinin 2017 yılında yaklaşık yüzde 2,5 büyüme göstermesi beklenebilir. Bölgede Türkiye, Gürcistan ve Romanya arasındaki büyüme hızı rekabeti 2017 yılından sonra da yaklaşarak devam edecektir. Burada önemli bir dipnot, Ukrayna’nın ekonomik gelişim performansı beklentilerin altında gelse de 2018 ve 2019 yıllarında ülkenin önemli gelişmeler yaşaması bekleniyor. Yabancı yatırımlar ile ilgili resmi veriler henüz gelmese de ülkedeki gerilimin azaltılmasına yönelik adımlar ekonomide etkili iyileşmelerin gerçekleşmesini sağlayacaktır.

Yıllık Büyüme Beklentileri

2017

2018

2019

Bulgaristan

3,0

3,2

3,3

Yunanistan

1,2

1,6

1,6

Gürcistan

3,5

4,0

4,5

Romanya

4,4

3,7

3,5

Ukrayna

2,0

3,5

4,0

Türkiye

3,5

3,9

4,1

Rusya

1,3

1,4

1,4

Tüm yazılarını göster