Ar-Ge tasarım merkezleri ile beyin göçü önlenecek

Türkiye Ar-Ge kapasitesini yeni paradigma ve 3 aşamalı planla büyütecek. Buna göre, kümelerin rekabet edebilirliği ve verimliliği yükseltilecek, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri geliştirilecek ve teknoloji geliştirme bölgelerinde gerekli ekosistem oluşturulacak. Böylece beyin göçü engellenecek.

Türkiye, bilim, teknoloji ve yenilik kapasitesini büyütmek amacıyla yeni paradigma ve 3 aşamalı plana odaklanırken kümelenmeler ve teknoloji geliştirme bölgeleri (TGB) gelecek dönemin Ar-Ge üslerine dönüşecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan 2024-2028 dönemi Stratejik Plan'ına göre, bakanlık, Ar-Ge ve yenilik kapasitesini güçlendirerek Türkiye'yi yüksek teknoloji alanında küresel ölçekte rekabetçi bir konuma yükseltmek amacıyla yeni projelere odaklandı.

Bu kapsamda, hedeflerin başında kümelerin rekabet edebilirliğinin ve verimliliğinin yükseltilmesi geliyor. Bununla, dünya ihracatından daha fazla pay alan, ağırlıklı olarak yüksek teknolojili ürünlerin üretildiği, nitelikli iş gücüne sahip bir sanayi dönüşümü amaçlanıyor. Söz konusu hedef için kümelenme teşebbüsleri desteklenecek.

TGB’ler Ar-Ge üssüne dönüşecek

 İkinci olarak, Ar-Ge ve tasarım merkezlerindeki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin artırılması için ekosistemin yetkinlik, işbirliği, yönetişim, finansman gibi konulardaki gelişimine yönelik tedbirler alınacak. Üçüncü adımda da TGB'lerdeki Ar-Ge faaliyetlerinin geliştirilmesi için ekosistemin altyapı, yetkinlikler, işbirliği, yönetişim, finansman gibi konularda gelişmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilecek.

Yeni dönemde özellikle kümelenmeler ve TGB'lerin Ar-Ge üslerine dönüşmesi öngörülüyor. Kümelenme faaliyetleri kapsamında sanayi alanında üretim ve yatırım ortamının oluşumuna, sanayinin planlı gelişimine ve rekabet gücünü artırıcı işbirliklerine destek verilmesi hedeflendi.

Böylece mükerrer yatırımlar değil, yeni işler öncelik olacak. Geçen yıl 300 olan desteklenen kümelenme birlikteliklerinde yer alan firma sayısının bu yıl 450'ye, 2025'te 475'e ve 2028'de 505'e yükseltilmesi hedefleniyor. Söz konusu hizmetlerin hayata geçirilmesi için 140 milyon liralık bütçe ayrıldı.

2028’de 120’ye çıkacak

Ar-Ge ve tasarım merkezlerine yönelik stratejide öncelik "beyin göçünün engellenmesi" olacak. Bu amaçla Ar-Ge merkezlerinde doktoralı personel sayısının artırılması ya da personelin doktora yapmaya teşvik edilmesine yönelik adımların atılması planlanıyor.

Ar-Ge merkezlerinde istihdam edilen toplam personelin her yıl yüzde 6, doktoralı personelin yüzde 8 artması bekleniyor. Ar-Ge ve tasarım merkezlerinden start-up firmalarına mentörlük desteği verecek merkez sayısının ise bu yıl 40, gelecek yıl 60 ve 2028'de 120 olması hedefleniyor.

Söz konusu faaliyetlerin maliyetinin 884 milyon 16 bin lira olacağı tahmin ediliyor. TGB'ye ilişkin çalışmalar kapsamında ise firma sayısının her yıl 1000 adet artırılarak, bu yıl 11 bine, 2028'de 15 bine ulaşması, personel sayısının ise bu yıl 115 bine, gelecek yıl 125 bine ve 2028'de 165 bine çıkması öngörülüyor.

Bölge dışındaki kuluçka merkezi sayısı da artırılacak. Bu yıl 7'ye yükselmesi öngörülen merkez sayısının 2028'de 17'ye ulaşması planlanıyor. Faaliyete geçmiş toplam TGB sayısının da bu yıl 91, 2025'te 92 ve 2028'de 100 olması bekleniyor. Bu çalışmalar için 6 milyar 94 milyon liralık harcama öngörüldü