‘Yarının Köyleri’ projesiyle yerelin gücünü globale taşıyacak

Nurdoğan A. ERGÜN

E-pazaryeri Trendyol, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğiyle geliştirdiği kırsal kalkınma programı “Yarının Köyleri” projesinin ikinci fazını hayata geçirdi. İlki Adana’da başlatılan projenin ikinci dijital merkezi, İzmir’in Seferihisar ilçesine bağlı 3 bin nüfuslu Ulamış Köyü’nde açıldı. Projeyle köylerde model dijital merkezler oluşturularak sağlanan eğitim ve danışmanlıklarla üretilen ürünlerin e-ticaret payının artırılması hedefleniyor.

Proje kapsamında, yerel ürünlerin pazarını genişletmek, verimi artırmak ve maliyetleri azaltmak üzere projeye dahil olan köyler, bir dizi dijital araç ve teknolojiyle donatılıyor. Ulamış’ta uygulamaya geçirilen projeyle Bademler, Düzce, Turgut, İhsaniye ve Çamlı gibi çevre köylerin sakinlerine de erişerek 15 bin civarında bir nüfusun dijital merkezin olanaklarından ve eğitim faaliyetlerinden sürekli olarak yararlanmasını sağlamak amaçlanıyor.

5 yılda 10 köye dijital merkez kurulacak

“Yarının Köyleri” projesiyle 5 yılda toplam 10 köye dijital merkezler kurulması planlanırken, proje kapsamında toplamda 1 milyondan fazla kişiye ulaşılması amaçlanıyor. Adana ve İzmir’in ardından Sakarya, Diyarbakır ve 2023 depreminden sonra projeye eklenen Hatay’da belirlenen köylerde benzer merkezlerin açılması için çalışmalar sürüyor.

Yerel ürünler ön plana çıkarılıyor

Seçilen her köyde, ulusal ve küresel pazarlarda yüksek satış potansiyeline sahip, kendine özgü yerel ürünlerden oluşan bir kısa liste, yol haritalarıyla oluşturuluyor. Bu kapsamda Ulamış için odaklanılacak ürünler arasında enginar, zeytin, karakılçık buğdayı, keçiboynuzu, keçe-kök boya ve iğne oyası yer alıyor.

Pazara erişimlerini genişletmek amacıyla yöre halkına, kooperatiflere ve üretici birliklerine uygulamalı ürün geliştirme, çeşitlendirme, sertifikasyon, markalaşma, paketleme ve e-ticaret konularında eğitimler veriliyor. Bu çabalarla proje tamamlandığında yeni e-ticaret girişimcisi oranının ise yüzde 60 artması öngörülüyor.

“Ürünleri tüm pazarlara ulaştıracağız”

 Yarının Köyleri’ni, Türkiye’nin en kapsamlı kırsal kalkınma projelerinden biri olarak değerlendiren Trendyol Grubu Kurumsal İletişim Direktörü İrem Poyraz, “UNDP ile el ele vererek hayata geçirdiğimiz bu projeyle kırsal ekonomileri canlandırmayı, kültürel mirası korumayı ve kapsayıcı büyüme için yollar oluşturmayı amaçlıyoruz.

Yarının Köyleri’ni, kapsayıcı bir büyüme ve fırsat eşitliği seferberliği olarak görüyoruz Bu merkezden çıkan ürünleri sadece Türkiye değil, Azerbaycan’dan Almanya’ya, Dubai’den Çek Cumhuriyeti’ne faaliyet gösterdiğimiz tüm pazarlara ulaştırmayı hedefliyoruz” dedi. UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton ise, “Trendyol ile ortak amacımız, dijital araçların Türkiye’de kırsal ve kentsel alanlar arasındaki yaşam standartları arasındaki uçurumun kapatılmasına nasıl yardımcı olabileceğini göstermek. Köylerde üretilen ürünlerinin yaratıcılığını ve ustalığını sergilerken köy halkının gelirlerini ve fırsatlarını iyileştirerek, köyleri gençlerin kaçtığı bir yerden yaşam ve iş için cazip bir seçeneğe dönüştürmeyi umuyoruz” yorumunu yaptı.

“Akıllı tarım” %20 kazandırdı

Projenin odak noktalarından birini oluşturan “akıllı tarım” uygulamaları kapsamında Ulamış’ta, Ağustos 2023’te demonstrasyon amaçlı kurulan bir mandalina bahçesindeki sistemle dijital araçlar kullanılarak Akdeniz meyve sineği tespit edildiği ve pestisitlerin zamanında uygulandığı belirtildi. Böylece yüzde 20’ye varan tasarruf sağlandığı kaydedildi.

Projenin ortaklarından Metos firmasından ziraat mühendisi Fikriye Berk’in verdiği bilgilere göre, sistemin kurulum maliyeti yaklaşık 150 bin TL ve sistem 10 kilometre alanı kapsıyor. Berk, “Dijital ölçümler uygulama üzerinden çiftçileri bilgilendiriyor. En az yüzde 15 fazla verim alınmasını sağlayan sistem, daha az su, daha az enerji, daha az ilaç ile daha sağlıklı ürün alınmasını sağlıyor. Dünya üzerinde 200 bin lokasyonda kullanılan sistem, Türkiye’de ise 2 bin lokasyonda var. İhtiyaç ise en az 7 bin” dedi.