Türk usta sistemi ile gelişti İngiltere'ye ihracata başladı

ÖZLEM ERMİŞ BEYHAN

Boya sektörü Türkiye'de inşaatların canlanması paralelinde hızla büyüdü, büyürken de global markaların hakimiyetine girdi. Pazarda kalan çok az sayıda yüzde 100 yerli markadan biri Permolit. Akarcalı Şirketler Grubu bünyesindeki Permolit şimdi İngiltere pazarına giriyor, Permolit CEO’su M. Akın Akçalı, "İngiltere'de dededen kalan alışkanlık, insanlar kendi evlerini kendileri tamir edip boyuyor. Boyalar amatör kullanıcılar için yapılıyor. Türkiye'de ise boyayı usta seçer. Ustaya ürün beğendirmek daha zor. Bu nedenle bizim boyalar İngiltere'dekilere oranla çok daha kaliteli. Rekabet gücümüz de yüksek. Bu açıdan İngiltere'de şansımız var" dedi. Akçalı ile yeni büyüme stratejilerini konuştuk.

- Türk boya üreticileri genelde Ortadoğu pazarına odaklanır. Siz İngiltere pazarını hedefl emişsiniz. Neden?

Ortadoğu, Türk Cumhuriyetler'de kişi başı gelir seviyeleri düşük olduğu için hep uygun fiyatlı ürünlerle satış yapmaya çalışırsınız. Biz bunu değiştirmek istedik. Biz Türkiye olarak Avrupa'nın beşinci büyük boya pazarıyız. En kaliteli boyayı üretebiliyoruz. O yüzden ürünlerimizi kişi başı gelirin daha yüksek olduğu Avrupa'da satmayı hedefl edik. Türk boya ihracatçıları litre başına en düşük geliri elde ediyor tüm dünyada. Bunu değiştirmek istedik.

- Ne kadardır Türk boyasının litre başı ihracat değeri?

2.5-3 dolar civarında. Bu rakam Japonya'da 18-20 dolar seviyesinde. Biz boya sektöründe dünyada rekabetçi bir noktadayız. Boyanın hammadde girdisi yüzde 60-70. Geri kalan kısım katma değeri yaratıyor. Rekabet şansımız çok yüksek. Rahatlıkla Avrupa'da boya satabileceğimizi düşünüyoruz. Bu nedenle ilk kez bir Türk markası olarak İngiltere pazarına ihracata başladık.

- Niye peki şimdiye kadar Avrupa'ya boya satmaya odaklanmamışız?

Çünkü bizdeki boya firmaların büyük bölümünün zaten Avrupa'dan ortağı var. Biz yüzde 100 Türk sermayeli olduğumuz için bizim bu yolda bir engelimiz yok. İngiltere'de ofisimiz tutuldu. İngiltere Avrupa'nın ikinci büyük pazarı konumunda. Önce 3 ay pazar araştırması yapıp bir marka oluşturduk; WrX. Şimdiden 3 kontrat imzaladık ki bu sayede önümüzdeki 3 yılın masrafl arını çıkardık. Büyük bir pazar. Ülke ekonomisine katkısı yüksek olacak bir iş yapacak olmanın heyecanını yaşıyoruz. Bu önemli pazarda 10 yıl içinde ilk 10 marka arasına girmeyi hedefl iyoruz. Bizi Türkiye'deki rekabet ortamı çok geliştirdi. Avrupa'da hiç bilinmeyen yöntemler biliyoruz. Türk satış kültürünü de oraya taşıyacağız.

- Bu paralelde yeni bir yatırım planınız var mı?

Evet, sprey boya üretimine başlamaya hazırlanıyoruz. Bundan önce ithal ediyorduk. Şimdi kendi üretimimizi yapmak için çalışmalar yapıyoruz.

- Yurtdışında üretim yapmayı düşünüyor musunuz?

Bu yıl içinde Katar'da üretime başlamak üzere çalışmalara başlayacağız. Avrupa'da da İtalya'da üretim yapmak üzere planlamalarımızı yapıyoruz. İhracata odaklandık. Türkiye'deki faizlerin giderek artması bizi yurtdışına yöneltti.

- Türkiye'de inşaat sektörünün ivmelenmesi ile boya sektörüne yoğun bir yabancı yatırımcısı ilgisi oldu. Size de geliyordur teklifler...

Evet geliyor, ancak şu anda düşünmüyorum. Bundan 5 yıl önce 2023'te Türkiye'nin en büyük 5 boya üreticisinden biri olma hedefini koymuştum. Bunu tutturacağımdan eminim. Önce bu hedefe ulaşayım, sonra düşünürüz.

Nijerya'ya ihracat Afrika pazarını açtı

"Bu yıl Nijerya ile Afrika pazarına girdik. Afrika'nın üçüncü büyük pazarı. Orada güçlü bir firma bizim distribütörümüz oldu. Geldiler bizi buldular. El sıkıştık, birlikte çalışmaya başladık. Şimdi Nijerya'da ufak bir üretim tesisi kurduk. Kısa zaman önce Nijerya Ticaret Ataşesi de oldum. Afrika pazarında yoğun çalışmalar var. Liberya ile ilgili çalışmalara da başladık, hem orada satış yapacağız, hem de inşaat firmalarımızı oraya götüreceğiz."

Oyuncaklara ve yelkenlere meraklı

"Bugünün çocukları, dünün oyunları" adlı bir sosyal sorumluluk projesi geliştirdiklerini anlatan Permolit CEO’su Akın Akçalı, bu kapsamda okullara geleneksel oyunlarımızın tanıtıldığı bir çalışmaya başladıklarını anlattı. Akçalı'nın kendisi de oyuncaklara meraklı. Diğer bir merakı da yelken sporuna... Bu alanda da bir sosyal sorumluluk projesi üzerinde çalıştıklarını anlatan Akçalı, köy okulu boyama aktiviteleri de olacağını anlattı.

Galatasaray sponsorluğu beklentimizi tam karşılamadı

Permolit'in geçen yıl yaptığı Galatasaray sponsorluğu sonlanmış. Akçalı, "Beşiktaş ile de görüşmüştük, formalarında herhangi bir alan yoktu. Fenerbahçe ve Galatasaray arasında gidip geldik, bize daha uygun olduğu için Galatarasay'ı seçtik" dedi. Peki karşılığını alabildiler mi? Permoit CEO'su, "Yaptırdığımız araştırmaya göre beklediğimizin biraz altında kaldı. Sponsorluğun yıllık pazarlama planının iyi yapılması gerekiyor. Sadece sponsorluk değil, spor kulübünün de sponsor firmalarına birçok aktiviteyle destek olması şart. Ancak o şekilde sponsorluk bekleneni getirebiliyor. Yoksa sadece isim koymak markaya çok fayda sağlamıyor" ifadesini kullandı.

Fiyatı düşürüp rekor sipariş aldı

Permolit, bavul ticareti ile sektöre girip, 1996 yılında Rusya'da üretime başlamış. Bugün 10 bin metrekarelik bir üretim tesisi var Rusya'da. Novorossisk limanı bölgesinde ilk üretim yapan boya firması olduğu için çok sevilen bir marka haline gelmiş. Akçalı, "Rusya'da kâr marjımız çok daha yüksek" dedi. Halen 22 ülkeye ihracat yapan firma inşaat boyaları, sentetik boyalar, ahşap koruyucular ve ısı yalıtım sistemlerine yönelik özel boyalar olmak üzere 300'ün üzerinde ürün çeşidine sahip. Yılda 4 milyonun üzerinde sprey, 2 milyonun üzerinde de teknik sprey boya satışına imza atıyor. Türkiye’nin ilk tavan boyasını ürettiklerini ve bu alanda pazar liderliklerini koruduklarını anlatan Akçalı, yaptıkları son bayi toplantısında beklentilerinin iki katı talep aldıklarını anlattı. Akçalı. "Burada fiyatta karlılığı minimuma düşürmemizin karşılığını aldık. Baz maliyetlerin çıkarıldığı, uygun bir fiyatlama yaptık. Büyük bir operasyon oldu, beklediğimizin çok üzerinde bir satış yapınca bu karlılığı da beraberinde getirdi" dedi.

Boya sektöründe vade 210 günleri buluyor

- Türkiye'deki rekabet ne kadar zorluyor oyuncuları?

Çok... Eskiden sektörde 1000'in üzerinde firma vardı. Gün geçtikçe azaldı. 350'ye kadar geriledi. Şu anda tüm büyük firmaların üzerinde bir hedef baskısı var. Eskiden ilk 5 firma kaliteli ürün üretirdi, diğer üreticilerin alanları da belliydi. Şimdi herkes her ürünü üretiyor. İnanılmaz bir rekabet var ve çok uzun vadeler konuşuluyor. Türkiye'de şu anda boya sektörünün ortalama vadesi 180 ila 210 gün... Faizlerin de yükselmesi ile inanılmaz bir finansman maliyeti ortaya çıkıyor. Bu da karsızlığı ortaya çıkarıyor. Dövizin de arttığı bu noktada artık bizler için ihracat şart.

Türk örf ve adetlerine uygun, yarı kurumsallık

"Şirketlerin yeni nesillere taşınabilmesi için kurumsallaşması gerektiğini biliyoruz. Ancak biz bir aile şirketi olarak Türk örf ve adetlerine uygun bir yapıda yarı kurumsallaşmaya geçme kararı verdik. Bunun üzerine yaklaşık 3 yıl tüm personelimizle birlikte eğitimler aldık. Şu anda şirketimiz yarı kurumsal bir yapıda. İçeride yapılan çalışmaların, işlemlerin tamamında tam bir kurumsallık var. Dışarıya dönük satış ve müşteri ilişkilerinde yarı kurumsallık var. Çünkü Türk örf ve adetlerine göre tam kurumsallığı kabul edecek bir pazar yok Türkiye'de. Özellikle bizim sektörümüzde... '40 yıllık ağabey şimdi niye bey oldu' derler."