Tavuk gurk olduğunda (kuluçkaya yattığında) bazen bir nedenle yumurta sayısı yeterli olmaz. Tavuk anne olmaya karar vermiş olsa da yılda bir kez doğan bu fırsatı değerlendirmek, çocuk sayısını artırmak için altına yumurta eklenir. Hatta doğumdan sonra civciv eklemek de mümkündür. Bunun mutlaka gece yapılması gerekir. Yoksa anne tavuk bu misafirler; civciv olsun, yumurta olsun kabul etmez. İşlem usulüne uygun yapıldıktan sonra anne tavuk öncekini de sonradan geleni de ayırt etmez, hepsine bakar, hepsini ısıtır. Yumurtalar kırıldıktan sonra besler, soğuktan ve tehlikeden korur.
Bazen gerçek yavruların hangileri olduğunu bilirsin. Onlar da kendilerini gösterir zaten. Anneyle ilişkileri daha farklıdır; daha şımarık, daha oyuncu, daha kıskanç, daha kaprisli. Diğerleri yemekle meşgulken o anneyi yorar da durur. Anne açısından herhangi bir değişiklik yoktur. Hava karardığında bir köşeye çekilir, kanatlarını açar, tüm yavruları sarar, sarmalar, korur.
***
Kibele, Anadolu’da bilinen en eski ‘ana tanrıça’ olarak kabul ediliyor. Geçmişi 8-10 bin sene öncesine kadar uzanıyor. Analığı, üremeyi, dişiliği, hayatın sürmesini ve bereketi simgeliyor. Ülkemizde birçok müzede küçük-büyük Kibele heykeli var. Hatta dağlara taşlara kazınmış olanı da var. Sivrihisar yakınlarındaki Pessinus’taki Kibele’yi temsil eden ‘karataş’ın (kimilerince göktaşı olarak kabul edilmesine karşın) Friglerde bereketin, çoğalmanın simgesi olduğu da anlatılır. Bu nedenle Kartaca’yı savaşlarda yenemeyen Romalılar, başarı için kahinlerin isteğiyle bu taşı Roma’ya götürürler.
Anatolia antik Yunancada yükseliş, doğuş, kalkış anlamına geliyor. Sonraları Selçuklularla birlikte Anadolu olarak Türkçeleştiriliyor. Yaşadığımız coğrafyanın ismi bile Anadolu ise daha denir ki!..
***
Ancak şiddet görerek hayatını kaybeden kadınların bilgilerinin yer aldığı ‘dijital anıt’ sitesinde dün itibariyle 2023 için ‘94’ sayısı yer alıyordu. 2023’te hayatını kaybeden çoğu anne 94 kadının sonuncusu Zeynep Başaran’dı. Aynı kaynağa göre 2022’de 397, 2021’de 427, 2020’de 417 kadın hayatını kaybetmiş.
Ana tanrıçalıktan, insanlığa inen yolda, bu hak kaybı değil adeta kırım. Bu yüzden kadınlar, kömür madenlerinin sinsi gazı ‘grizu’nun tespiti için kafes içinde madene indirilen kanaryaya benzetiliyorlar. İnsanların hissedemediği zehirleyici-patlayıcı gaz, önce onları etkiliyor ama kafes kapalı kaçamıyorlar…
2023’te hayatını kaybeden 93. Kadın Emine Ercandoğdu. Bir partinin İstanbul teşkilatının yöneticileri arasında yer alıyordu. O da bir anneydi. Çeşitli nedenlerle devasa acıların yaşandığı ülkemizde sessiz sedasız o da gitti ve bitti.
***
Seçim önemli, ekonomisi ve diğerleri ile çözüm bekleyen sorunlar var. Ancak hiç olmazsa bu yazının yazıldığı ‘Anneler Günü’nde, bu ‘kader’in masaya yatırılması gerekmez mi? Seçim de zaten her bir insanın yaşam kalitesinin artırılması için yapılmıyor mu? Taahhütler insan memnuniyeti üzerine kurulmuyor mu? Kim kaybeder bilmiyorum ama kadınlar, anneler kazanmalı. Hiç olmazsa kaybetmemeli. Çünkü ortak paydası çocuk olan anneler daha kolay anlaşır, ayırt etmez. Anneler sarar, sarmalar, korur. Bu yüzden yaşımız kaç olursa olsun, her sıkıştığımızda ‘anam’, ‘anam’ deriz. Anneler Günü’nüz kutlu olsun.