Hızlı tüketim restoranları ya da global tanımıyla ‘fastfood’ dünyada pek çok trendin içinde hızlı büyüyor. Özellikle dijital uygulamalar sayesinde ‘paket’ servisin yaygınlaşmasıyla hızını giderek artırıyor. Türkiye’de son yıllarda özellikle AVM açılışlarının hız kesmesi sektörde büyüme hızını biraz azalttı. TAB Gıda CEO’su Caner Dikici bu hız kesmenin aksine kendilerinin ortalama yüzde 30 büyüdüğüne dikkat çekiyor. TAB Gıda dışında bu kadar markayı organize bir şekilde tek çatı altında sunan başka bir oyuncu yok. O nedenle onların büyümesi ve liderliği aslında Türkiye’de trendleri de etkiliyor. Örneğin sohbete dönerden başladık. Orada bir değişim yaşanıyor… Pek çok marka çıkıyor…
Büyümeleri sorduğumda Caner Dikici şunları anlatıyor: “Her zamanki gibi en hızlı giden ve lokomotif markamız Burger King ama bizim kendi markamız Usta Döner de çok hızlı büyüyor. Döner bugünlerde daha organize markalar altında da satılmaya başlandı. Bizler de dikkat çektik herhalde… Biz çok hızlı açıyoruz. 3’üncü yılımızda 110’a geldik. Usta Döner’de biraz daha açıp yıl sonunda 120 restorana ulaşacağız gibi duruyor. Bizim dönerimizde farkımız masaya servis değiliz… Gel al satıyoruz… Bizim zaten hiçbir markamızda restoranlarımız masaya servis değil. Usta Döner’de de öyle… Yine her türlü döner çeşidini 3 dakikada veriyoruz… Yine bizim mevcut altyapı, mutfak ekipmanlarını adapte ettik bu işe ve çok hızlı bir şekilde büyüyoruz. Sanıyorum yine şu anda en büyük zinciriz burada da… Dönerciler markalaştı, tavuk dönerciler de markalaşıyor. Biz de ikisinde de varız…”
Sadece Usta Döner’de değil genel büyüme rakamlarında da dikkat çekici bir gelişme gözleniyor. Dikici şu bilgileri veriyor: “Biz yüzde 30 büyüyoruz. Bizim dışımızda böyle büyüyen bir zincir yok. Pazar çok hızlı büyümüyor. Alışveriş merkezlerinde de bir yavaşlama var. Bizim büyüme hızımıza gelen yok. TAB Gıda olarak geçtiğimiz yılı yüzde 23 büyüme ve 2.7 milyar TL ciroyla kapattık. 2016 yılında 250’ye yakın yeni restoran açarak 400 milyon kez hizmet verdik. Bu yıl ki hedefimiz yüzde 37 büyüme ve 3.7 milyar TL ciro. Bu sene sonuna kadar Türkiye’de 150, Çin’de ise 225 yeni restoran açmayı hedefliyoruz. Ata Şirketler Grubu’nun üretim yatırımları, operasyonel gücü ve dikey entegrasyon modeli ile büyümeye devam edeceğiz. Büyüme hedeflerimize paralel olarak istihdam ettiğimiz çalışan sayısı da artıyor. 2016 yılında kaydettiğimiz büyüme oranına paralel olarak 1.500 kişilik ek istihdam sağladık. 2017 yılında ise hedefimiz yaklaşık 3 bin kişilik yeni istihdam yaratmak.”
Burada en yeni haber ise büyük boşluk görülen et-şarküteri perakendesi. İlk defa bu satırlarda okuyacağınız bu girişim için çoktan start verilmiş. İlk 10 restoranın inşası devam ediyor. İlk restoran İstanbul Emaar AVM’de olacak. Caner Dikici şunları anlatıyor: “Biz şuradan yola çıktık; çok pahalı olmaması lazım. Bizim gördüğümüz kadarıyla aradan eğer ‘rafçıyı’ çıkarabilirseniz yani fabrikadan direkt halka ulaşabilirsiniz ciddi bir ucuzluk oluyor. Bunu da müşterinize yansıtabilirsiniz. Bizim çıkış felsefemiz bu… Perakendeyi de yapma sebebimiz o… Biz şimdi 12-13 liraya döner verip para kazanabiliyorsak bu işten ve zaten insanların güvendiği bir markayız. Biz de dedik ki; 36 liradan kıymayı verdiğimizde insanlar bize ette de güvenir. Çünkü aracılar yok. Burger King’in de Usta Döner’de de kaliteli ve hesaplı fiyatlı olmamızın nedeni etleri direkt kendi üretimimizden sağlamamız. Dediğim gibi aradan aracıları çıkarırsanız bu iş oluyor. Biz bunu kendi üretim-satış sistemimiz içinde görüyoruz. Bunun bir hesabı var. Türkiye’deki et fiyatlarındaki önemli bir problem bu… Markamız ‘Amasya Et Ürünleri.’ Burada ilk etapta 40 dükkan açma planımız var. Şu anda ilk 10 tanesi inşaat halinde zaten.”
Üretimde büyük kapasite
TAB Gıda süreç içinde pek çok da üretim işine girmiş görünüyor. Kendi kalite ve üretim sürdürülebilirliğini böyle sağlıyor. Patatesten ekmeğe kendi üretimini yapıyor. Yine sebze ayıklama ve paketleme için de yeni bir tesis kurmuş. Ama buradaki en önemli üretim kuşkusuz bütün restoranların neredeyse hammaddesini de sağlayan et üretimi. TAB Gıda CEO’su Caner Dikici şu bilgileri veriyor: “Ürünlerimiz, Amasya’nın Suluova Bölgesi’nde yer alan Ekur Et Entegre Tesisleri’nde üretiliyor. Ekur Et Entegre, Burger King, Arby’s, Sbarro, Popeyes ve Usta Dönerci gibi restoranlarımızın ürün ihtiyaçlarını karşılarken, aynı zamanda grup dışı müşterilere de ‘Amasya Et Ürünleri’ markasıyla hizmet veriyor. Kesimden paketlemeye kadar entegre bir üretim sistemi özelliğindeki Ekur Et Entegre, günde 400, yılda 120 bin büyükbaş hayvan kesimi ve yılda 30 bin ton karkas et işleme kapasitesine sahip. Bu iş için bölge seçimimizi dikkatlice yaptık. Amasya’daki Ekur Et Entegre fabrikamızın 200 kilometre çevresindeki Samsun, Kırşehir, Yozgat, Kars ve Erzurum'da 1 milyon besi hayvanı bulunuyor.”
Caner Dikici tüketiciye tüm üretim sürecini göstermek için neler yaptıklarını şöyle anlatıyor:
“Hızlı servis restoranları her geçen gün daha da yaygınlaşıyor. Biz de TAB Gıda olarak bu konuda sektörün lideriyiz. Türkiye’de; Burger King, Popeyes, Arby’s, Sbarro ve Usta Dönerci gibi dev markaların faaliyet gösterdiği 1000’den fazla restoranı yönetiyoruz. Bu alandaki marka ve ürünlerimiz yaş, cinsiyet, gelir seviyesine bağlı kalmaksızın milyonlarca insana ulaşıyor. Açıkçası bu kadar geniş bir kitleye ulaşan ürünlerimiz hakkında her şeyin açık ve şeffaf bir şekilde bilinmesi gerektiğine inanıyoruz. Bu platformu da bu duygu ve düşüncelerle hayata geçirdik. Restoranlarımıza gelen misafirlerimizin kafalarındaki soru işaretlerini gidermek, ürünlerimizin gıda güvenliği, hijyen ve ürün kalitesi bakımından uluslararası standartlara sahip olduğunu; ürünlerimizin, üretimden tüketime uzanan hikâyesi ile anlatmak istedik.”
Türkiye’deki büyümeler bir yana Çin başlı başına neredeyse bir Türkiye ediyor… Nasıl mı? Bu büyük ve ilginç pazarı TAB Gıda CEO’su Caner Dikici şöyle anlatıyor: “Çin’de 700 restoranı geçtik. Şirket planlarında kapanış rakamımız ilk etapta 1.000 olacak. Burada tek marka Burger King olarak varız. Yerelleştirmedik, menü olarak da aynıyız. Çin’in büyümesi daha hızlı… Bizim yüzde 30 büyüme rakamlarımız içinde bu yok. Çin’de restoran açılışı da ciroların yükselişi de çok fazla. Büyümeyi bu açıdan ikiye ayırmak gerekiyor. Her iki tarafta da işler çok iyi gidiyor. Çin’de biz Burger King Corporation ve bağlı olduğu Brezilyalı grup 3G Capital ile ortağız. Orada ‘joint venture’ şirket kurulu… Hakim hisse yüzde 50 bizde ve biz işletmeci ortağız. 3G ve ABD’li bir de fon var ortak olarak. Yani 3’lü bir konsorsiyum var. Burada ilk etapta planlar 1.000 restorandı tabii çok büyük potansiyel var. Hızlı büyüme devam edecek. Rakiplerimiz KFC 4 bin 500’e yakın, Mc Donald’s 3 bine yakın restorana sahip. Bizim de gideceğimiz çok yer var. Ülke de nüfus da çok büyük. Pekin ve Şangay 20’şer milyonluk iki şehir… Yakın gibi görünüyor ikisi arası uçakla 2-2.5 saat. Büyüklükler ve ölçüler böyle… Ayrıca Balkanlar’da hem Burger King hem Usta Dönerci ve Popeyes olarak da varız. Tiflis ve Batum’da varız ayrıca.”