Türkiye, gıda fiyatlarında son bir yıllık dönemde dünya ile tamamen ayrıştı. Dünyada bir yıldır gerileyen gıda fiyatlarının, Türkiye’de ise artmaya devam etmesi nedeniyle aradaki makas tümden açıldı. Mart ayı ile birlikte dünya gıda fiyatlarında kesintisiz düşüş süreci 12 aya, Türkiye’de ise kesintisiz artış 31 aya ulaştı.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), uluslararası gıda emtia fiyatlarının göstergesi niteliğindeki Gıda Fiyat Endeksi’nin mart ayı sonuçlarını açıkladı. FAO Gıda Fiyat Endeksi, martta ortalama 126,9 oldu ve şubat ayına göre yüzde 2,2 oranında bir düşüş kaydetti. Dünyada yaygın olarak ticareti yapılan gıda emtialarının uluslararası fiyatlarındaki aylık değişimlerinin izlendiği Endekste kesintisiz gerileme süreci mart ile birlikte 12 ayı buldu. Endekste, pandemi sonrası 159,7 ile en yüksek düzeye çıktığı Mart 2022'deki düzeyine göre toplam gerileme yüzde 20,5’e ulaştı. Başka deyişle dünyada gıda fiyatları son bir yılda yüzde 20,5 ucuzladı.
Küresel ekonomide olumsuz koşulların önemli oranda aşılması ile dünya gıda fiyatlarının zirveden döndüğü Mart 2022’den bu yana (son bir yılda) Türkiye’de gıda fiyatlarında yaşanan kümülatif artışın yüzde 67,9 olduğu dikkati çekti. Son bir yıldaki gıda enflasyonu, TÜFE bazında yüzde 50,5 olan genel enflasyonun 17,4 puan üzerinde gerçekleşti.
TÜİK’in TÜFE kapsamındaki gıda ve alkolsüz içecekler ana harcama grubu içinde mart ayında en yüksek fiyat artışı yüzde 15,1’le ette yaşandı. Et fiyatlarında yılın ilk üç ayındaki artış yüzde 45,5’e, son bir yıldaki artış yüzde 91,6’ya ulaştı.
Balık, yüzde 4,5’le martta aylık bazda en fazla pahalanan ürün oldu. Mart ayında maden suyu, alkolsüz içecekler, meyve ve sebze suları yüzde 4,2, şeker, reçel, bal, çikolata ve şekerlemeler yüzde 3,5, ekmek ve tahıllar yüzde 2,3, süt, peynir ve yumurta yüzde 1,4, meyveler yüzde 1,1 fiyat artışı kaydederken yağlardaki yüzde 1,2, sebzelerdeki yüzde 2,6’lık ucuzlama genel artışı aşağı çekti.
Aylık ve ilk üç aylık bazda en yüksek fiyat artışı ette yaşanırken, son bir yılda en fazla pahalanan ise yüzde 98,3’le süt ve süt ürünleri oldu. Son bir yılda Türkiye’de maden suyu, alkolsüz içecekler, meyve ve sebze suları yüzde 91,8, kahve, çay ve kakao yüzde 68,1, şeker, reçel, bal, çikolata ve şekerlemeler yüzde 66,8, ekmek ve tahıllar yüzde 60,5’le en çok pahalananlar arasında yer aldı.
Mart ayında dünyada, süt ürünleri yüzde 0,8, tahıllar yüzde 5,5, bitkisel yağlar yüzde 3 ucuzladı. Mart ayında dünyada fiyatı artan gıda ürünü yüzde 1,4’le şeker.
Son bir yılda dünyada en fazla ucuzlayan gıda ürünü yüzde 47,7 ile bitkisel yağlar oldu. Ayrıca tahıllar yüzde 18,5, süt ürünleri yüzde 10,6 ucuzlarken, sadece şeker fiyatlarının yüzde 7,7 ile bir yıl öncekinin üzerinde olduğu belirlendi.