İş kazalarının ülke ekonomisine, çalışan ve işverenlere olan büyük maddi ve manevi zararları göz önüne alındığında, kazaların önlenmesinin önemi daha iyi anlaşılacaktır.
6645 sayılı Kanun’un 25. maddesi ile yapılan düzenlemeye göre, çok tehlikeli sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan bir iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde işsizlik sigorta prim teşviki uygulanacaktır.
İşyerlerinin 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Ek-4. madde ile çok tehlikeli işyerlerine getirilen işsizlik sigortası prim teşvikinden (indiriminden) yararlanabilmeleri için üç kriter bulunmaktadır. Buna göre işyerlerinin bu teşvikten yararlanabilmesi için;
1- Bu işyerinin, 6331 sayılı Kanun kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alan bir işyeri olması,
2- Bu işyerinde ondan fazla sigortalı işçinin çalışmış olması,
3- İşyerinde Son 3 yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan bir iş kazasının meydana gelmemiş olması,
gerekmektedir. Çok tehlikeli işyerinde çalışan işçinin tespitinde, Türkiye genelinde birden fazla tescilli çok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri bulunan işverenlerin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4. maddesini (a) bendi kapsamında hizmet akdiyle çalıştırılan toplam işçi sayısı dikkate alınacaktır.
Esasen iş kazalarına karşı önlem alınmasına teşvik eden bu şartları taşıyan işyerlerinde, üçüncü seneyi takip eden bir sonraki takvim yılından gereçli olmak üzere ve üç yıl süreyle çalışan işçilerin işsizlik sigortası primi işveren payı olan %2 yerine, %1 olarak ödenecektir. Bu durumda ondan fazla işçinin çalıştığı çok tehlikeli sınıfta olup 31.12.2018 tarihine kadar ölümlü veya iş göremezlikle sonuçlanan bir iş kazasının meydana gelmeyen işyerlerinde, 01.01.2019 tarihinden itibaren üç yıl süreyle işsizlik sigortası prim teşviki- indimdi uygulanacak ve işçinin sigorta primine esas kazancı üzerinden işveren prim payı olan %2 yerine, %1 olarak ödenecektir.
Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilir. İşverenler bu fıkrada öngörülen şartları tekrar sağlamaları ve talepleri hâlinde bu teşvikten yeniden yararlanır.
Bu teşvikten yararlanan işverenlerden birinci fıkrada belirtilen iş kazalarını bildirmeyenler, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faizi ile birlikte geri öderler ve bu teşvikten beş yıl süre ile yasaklanırlar.
Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması hâlinde, şirket ortaklarının tamamı hakkında; sermaye şirketi olması hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilir. Haklarında yasaklama kararı verilenlerin gerçek veya tüzel kişi olması durumuna göre; ayrıca bir şahıs şirketinde ortak olmaları hâlinde bu şahıs şirketi hakkında da, sermaye şirketinde ortak olmaları hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaları kaydıyla bu sermaye şirketi hakkında da aynı şekilde yasaklama kararı verilir.