Prof. Dr. Tolga Demiryol

Küresel perspektif tolga.demiryol@dunya.com
TÜM YAZILARI
Şi Cinping’in Avrupa ziyaretinden notlar Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in bu hafta gerçekleştirdiği 6 günlük Avrupa ziyareti pandemiden bu yana bir ilk. Fransa’da Cumhurbaşkanı Macron ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile görüşen Şi’nin diğer durakları, Çin’in yükselen ekonomik partnerleri ve Avrupa’daki en ateşli diplomatik destekçileri konumunda olan Sırbistan ve Macaristan.
2025’e doğru Ukrayna Savaşı Ukrayna’da savaş kritik bir aşamaya geçiyor. Önceki hafta Amerikan Kongresi, Ukrayna’ya 61 milyar dolarlık askeri yardım paketini onayladı. Yaklaşık altı ay süren bir gecikmenin ardından gelen yardım, savaşın seyrine etki edecek. TikTok ve ABD-Çin rekabeti Amerika Birleşik Devletleri, TikTok’u yasaklama yolunda ilerliyor. Çin çıkışlı sosyal medya platformu, ABD’nin ulusal güvenliği için tehlike teşkil ettiği gerekçesiyle bir süredir hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat kesimin eleştirilerine hedef oluyordu.
Savaş ve piyasalar Geçtiğimiz haftasonu İran’ın İsrail’e düzenlediği hava saldırıları önemli bir soruyu yeniden gündeme getirdi: Savaş ve çatışmalar, piyasaları nasıl etkiler? Jeopolitik dayanıklılık: Siyah kuğular ve gri gergedanlar Krizlerin ve savaşların neredeyse olağanlaştığı günümüzde “jeopolitik dayanıklılık” küresel ölçekte faaliyet gösteren şirketler için hayati önem taşır hale geldi. Küresel nüfus artışında sonun başlangıcı Avrupa’da artan savunma harcamaları Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Avrupa topraklarında bir daha büyük ölçekli bir savaş yaşanmasının mümkün olmadığı varsayımlarını yerle bir etti ve pek çok ülkede son 30 yılda kaydedilen en hızlı savunma harcama artışlarını tetikledi. Ticaret yollarının güvenliği: Kızıldeniz’den Orta Koridor’a Son dönemde Kızıldeniz’de yaşanan çatışmalar, küresel ticaret yollarının güvenliği sorununu gündeme getirdi. Denizyolu taşımacılığına yönelik tehditler ve buna bağlı olarak artan maliyetler hem denizcilik şirketlerini hem de konuya taraf olan devletleri ticaret yollarını çeşitlendirme arayışına sevk ediyor. ‘Süper Salı’ sonrası Trump, Biden’a karşı Bu hafta Donald Trump, Amerikan başkan adaylığına giden yolda iki önemli engeli daha aştı. İlk olarak ABD Anayasa Mahkemesi bir adayın oy pusulasında yer almasının yasaklanması hususunda eyalet mahkemelerinin yetkili olmadığına karar verdi. Rusya yaptırımları işe yarıyor mu? Ukrayna Savaşı’nın üçüncü yılında Rusya’ya yönelik yaptırımlar artarak devam ediyor. Amerika Birleşik Devletleri geçtiğimiz hafta 500 yeni yaptırım açıklarken, Avrupa Komisyonu 13. yaptırım paketini kabul etti. Amerikan çeliği mi, Japon çeliği mi? Kaybet-kaybet dünyası Uluslararası düzen nereye gidiyor? Ukrayna ve Ortadoğu’da yaşanan savaşlar ve Asya-Pasifik’te süregelen gerilim bizi küresel bir çatışmaya mı sürüklüyor? Ekonomik parçalanma küreselleşmenin sonunu mu getirecek? Avrupa’nın ekonomik güvenlik arayışı Avrupa Komisyonu geçtiğimiz günlerde yeni bir Ekonomik Güvenlik Paketi açıkladı. Avrupa ekonomilerinin küresel riskler karşısında dayanıklılığını arttırmayı hedefleyen pakette, değer zincirlerinin çeşitlendirilmesi, kritik materyal arz güvenliği, yabancı yatırımların denetlenmesi ve ekonomik yaptırımların koordinasyonu gibi unsurlar yer alıyor. Çin’de ekonomik büyüme, nüfus ve teknoloji Geçen hafta bu köşede Çin’de ekonomik büyüme tartışmalarına değinmiştik. Çin ekonomisi nereye gidiyor? Çin’in 2023 son çeyrek büyüme oranı yüzde 5.2 olarak açıklandı. Bu rakam hükümetin resmi hedefine uygun. Üçüncü çeyrekte yüzde 4.9 olan büyümeye kıyasla bir ivmelenmeye de işaret ediyor.