Son günlerde bir CEO’nun yanlış üslupla yönetmeye çalıştığı müşteri ilişkileri süreci, akıllara gıdada hızla yükselen kahraman girişimcileri getiriyor.
Gıda güvenliğine uygun olmayan üretimler, maliyenin radarından kaçan luxury hayatlar, hızlıca erişilen finansman olanakları, köklü markalarının giremediği market raflarına aniden oturan paketler, toplum methiyelerinin tahtına oturtulan masalsı girişimler, akıllara zarar kazançlar.
Sadece kozmetikte değil gıda da Dilan Polatlar’ın nasıl kol gezdiğinin, girişimcilik ekosisteminin kimlerle muhatap olduğunun, sosyal medyanın ve çeşitli STK’ların kimleri pohpohlayarak, ödül vermeye doyamayıp gerçek üreticileri nasıl oyunun dışına ittiğinin, kadın girişimci marketinginin nerelere geldiğinin, avam kültürün toplumu nasıl ele geçirdiğinin kanıtı.
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça’ya göre; “Ferrero, ”DEĞERLİ TARIM” projesi ile fındık üretimine öldürücü bir darbe” vuruyor. Ferrero; Değerli tarım uygulamalarını, Tarım ve Orman Bakanlığı teşvikleri, Ziraat Odalarında yetişmiş, verimli fındık üretim alanlarını bilen tarım danışmanlarını transfer ederek yapıyor.
Akça’ya göre; “Türkiye ‘de 750 bin dönüm arazide ortalama 600-700 bin ton fındık üretiliyor. İhracatın %50’si Ferrero tarafından yapılıyor. Ferrero verimli arazilerde dönüm başına 350-400 kg fındık üretimi yaptırıyor. İhtiyacı olan 350 bin ton fındık çeşidini 100 bin dönüm arazide istediği fiyata ürettirirken, kalan 550 bin dönüm arazide 400 bin çiftçinin ürettiği fındığın “yok pahasına satılmasına neden oluyor.”
Çiftçiler fındıktan para kazanamayınca üretimden çekiliyor, araziler atıl duruma düşüyor. Ferrero, uzun vadede değerli tarım uygulama alanlarını ya kiralayacak ya da satın alıp fındıktaki tekelciliğini ve kartelini perçinleyecektir” diyen Akça; Ferrero’nun yaptığı “değerli tarım uygulamaları” sona erdirilmeli.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın İl ve İlçe müdürlükleri tarafından yürütülen “fındıkta verimin ve kalitenin artırılması için İYİ TARIM” projeleri genişletilerek, çiftçinin hizmetine sunulmalıdır” diyor. Tarımsal ihracatının %6’sını gerçekleştiren, girdi maliyeti olmaksızın yaklaşık 2-2,5 milyar dolar gelir getiren fındığa sahip çıkmak mecburiyetindeyiz, diyen Akça Türk fındığına yönelik tehditlere dikkat çekiyor.
Tarım efsanesi Cargill, hayvan maması üreten Purina için soya ve mısırı rejeneratif tarımla üretecek, karbon ayak izini yüzde 40 düşürecek. Cargill Küzey Amerika’da 10 milyon dönüm arazide onarıcı tarım yapacağını, portföyüne biyobazlı malzemeler eklediğini duyurmuştu. Sidney Üniversitesi’ne göre hayvansal üretimden kaynaklı sera gazı salınımlarının yüzde 30’u evcil hayvan mamaları kaynaklı.
Bilim insanları Asparagopsis adlı algden ürettiği karışım ile ineklerin metan gazı salınımını yüzde 95 düşürdü. Kanada’da onaylanan karışımdan inek yemine bir kaşık ekleniyor, müshil ilacı gibi. Rundvee şirketinin ürünü Hollanda’da binlerce çiftlikte denendi başarılı oldu. Hali hazırda, 1,5 milyar sığırın her biri günlük 500 litre gaz üretiyor, tüm fabrika ve sanayi tesislerinden daha fazla.
Yaşlanan çiftçilerin yerine geçmemesi muhtemel genç çiftçilerin aklını çelmek isteyen John Deere, “traktör şefi” projesiyle yakışıklı çiftçiler arıyor. Şirket arayışını, ABD futbolu yıldızı Brock Purdy ile çektiği reklam filmiyle tanıttı. Marka “traktörlerini tanıtmak için ülkeyi dolaşacak bir hikâye anlatıcı arıyor.” Şirketin amacı; “gençleri tarlaya sokmak.” Dünya çapında 2 milyara yakın Z kuşağı var. 1997 ile 2012 yılları arasında doğmuş 500 milyon gencin yarısı çalışıyor.
Şirket yönetimleri çok yakında tamamen Z kuşağının eline geçecek. ABD’de şu anda 6 binden fazla Zoomers CEO, binden fazla siyasetçi var. Akıllı Z’ler yönetim kurulunda keyif çatarken pis işleri kim yapacak, bağda bahçede kim çalışacak? Hindistan ve Nijerya’da gençlerin sayısı yaşlılardan fazla, çoğunun aklı havada, aile mirasıyla özgürlük peşinde. Velhasıl; bir tarafta fütursuzca Dilan Polatçılık oynayanlar/ onları kahraman ilan eden bir toplum diğer tarafta her türden sorunla bilim ve erdemle başa çıkmaya, değer yaratmaya çalışan tarımın/gıdanın gerçek paydaşları. Allah yar ve yardımcımız olsun.