Artan araç fiyatları için hangi önlemler alınmalı?

İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel konuyla ilgili şu açıklamaları yaptı: “Tüm dünyayı gerek sosyal gerekse ekonomik açıdan etkileyen ciddi bir pandemi süreci yaşadık. Bu süreç içerisinde her sektör derin şekilde etkilendi."

"Otomotiv sektöründe modüler üretim sistemi hakim. Yani çelik üretimi bir yerde, elektronik aksamların üretimi farklı bir yerde gerçekleşiyor. Pandemi süresince üretim ciddi şekilde aksadı. Bununla beraber hammadde ve lojistik problemleri önemli ölçüde etkilendi."

"Diğer yandan otomobillerin kablo gibi elektrik tesisatlarının birçoğu Ukrayna’da üretilmekteydi. Rusya-Ukrayna savaşı enerji krizinin yanında üretime de mani olunca bu gibi durumlar otomotiv sektörünü diğer sektörlere nazaran daha fazla etkiledi."

"Genel olarak tüm sektörler pandemi sürecinin etkilerini geride bırakmış olmasına rağmen, otomotivde global arz sıkıntısı ciddi sorunlar barındırdığından etkisini sürdürmektedir."

"Şu an dünya genelinde de otomobil fiyatları yükselmektedir. Ülkemizde de özellikle suni fiyat artışlarının temelinde halen devam eden arz sıkıntısı yatmaktadır. Arz sıkıntısının devam etmesine rağmen bu yıl üretim geçmiş yıllara kıyasla daha yüksek gerçekleşecek. Arz sıkıntısının en erken 2025 yılında pandemi öncesi sayılara ulaşacağını öngörmekteyiz. Sorun ortadan kalktığında yol açtığı bir takım piyasa olumsuzlukları da ortadan kalkacaktır."

"Arz sorununun yarattığı piyasa ortamı beraberinde Kayıt dışı ticaret, araçların stoklanması, fazla ücretler talep edilmesi gibi suni fiyat artışları yaratan başka sorunlara yol açmaktadır."

"Bu sorunların en önemlilerinden bir tanesi kayıt dışı ticarettir. Hiçbir vergi ve gider sorumluluğu olmayan kişiler, bu durumun avantajı ile araçları diledikleri rakama diledikleri sürede satışa sunuyorlar. Bir süre sonra istenen bu yüksek rakamlar piyasa oluşturarak suni artışlara sebep oluyor. Elimizdeki veriler gösteriyor ki, satışların %45’i yani neredeyse her 2 satıştan 1 tanesi kayıt dışı ticaret maksadıyla yapılıyor. Sebep olduğu suni artışların yanı sıra, yarattığı vergi kaybı sebebiyle ekonomimiz açısından da ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkıyor."

"Bu ve diğer sözünü ettiğimiz sorunları asgariye indirme noktasında, gerek İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) olarak, gerekse otomotiv sektörünü temsil ettiğimiz İstanbul Ticaret Odası çatısı altında çalışmalar yürütmekteyiz. Geçtiğimiz yıl 6+6 yönetmeliği gibi bazı uygulamalara gidildi. Geldiğimiz noktada uygulamaların beklenen etkiyi yaratmadığını görmekteyiz."

"Bizim bu konuda beklentimiz, daha rasyonel ve sürdürülebilir adımlar atılması açısından, Bakanlıklarımızın bizlerin saha tecrübelerinden faydalanarak müşterek akıl ile oluşturulan uygulamalar hayata geçirilmesidir."

Şu anda piyasadaki en düşük sıfır araç hangi marka ve modelde?

"Ülkemizde bayi satış fiyatı olarak en uygun fiyatlı araç C Segment aile otomobili olan baz model Fiat Egea. Ancak bayide oldukça limitli araç olduğundan, nadir bulunan ürüne her sektörde olacağı gibi spot piyasada kıymetinden daha yüksek fiyatlar talep ediliyor."

Satışlar ne durumda?

"Seçim öncesi geçen ocak-mayıs süresinde hem piyasanın sürekli artan grafiği, hem de seçim sonrası fiyatların artacağı yönünde var olan genel kanaat neticesinde talep oldukça yüksekti."

Bir bayinin aksesuar için 100 bin TL talep etmesi tepki çekti. Vatandaşlar böyle bir durumla karşılaştıklarında ne yapmalılar, nereye şikayet etmeliler?

"Ticaret Bakanlığımız konu ile alakalı geçtiğimiz haftalarda bir yönetmelik yayımlayarak, bu tür talepte bulunan bayilerin ikinci el araç satışını süreli olarak engelleyeceğini ve maddi cezai müeyyide uygulayacağını tebliğ etti. Bu sebeple piyasamızın istikrarı ve sektörümüzün sağlam temellerle büyümesi açısından tüm bayi ve ikinci el otomobil satıcısı meslektaşlarımızın yönetmeliklere ve kanunlara uyması oldukça önemlidir. Bu tür taleplerle karşılaşan vatandaşlarımızın resmi kurumlar üzerinden ilerleyerek Ticaret Bakanlığına konuyu aktarmaları doğru olacaktır.”