UEFA raporu ortaya koydu! Maaş yükü altında eziliyorlar: Türk kulüpleri finansal darboğazda!

UEFA aralarında Türk kulüplerinin de bulunduğu Avrupa takımlarının finansal durumunu ortaya koyan raporunu yayınladı.

UEFA Başkanı Aleksander Ceferin’in ön sözünü yazdığı raporda, Avrupa liglerinden 700’ü aşkın futbol kulübünün finansal rakamlarının detaylı analizi yer aldı.

Ceferin’in önsözünde şu ifadeler yer aldı:

* Sadece 2023’te kulüpler UEFA maçlarından 2.9 milyar Euro gelir elde etti. Bu rakam 2025’te rakip kulüpler için ekstra 600 milyon Euro para ödülü ve katılmayan takımlar için ek 300 milyon Euro dayanışma ödemesi ile keskin bir şekilde artacak.

Ancak Türkiye gibi bazı ülkelerde gelir artışının büyük ölçüde maaş ödemelerine gittiği ve kulüplerin finansal sürdürülebilirlikten uzak olduğu ortaya çıktı.

Türkiye’de gelirlerin büyük kısmı maaşlara gidiyor

Rapora göre, Avrupa futbolunda kulüplerin maaş harcamaları 2023’te 18 milyar Euro’ya ulaştı.

Kulüplerin mali sürdürülebilirlik kurallarına uyum sağlamasıyla birlikte maaş artışlarının yavaşladığı belirtilse de, Türkiye, Belçika ve Yunanistan gibi ülkelerde maaşların gelir içindeki payının sürdürülebilir seviyelerin çok üzerinde olduğu görüldü.

Türkiye’de kulüplerin toplam maaş harcaması 472 milyon Euro olarak hesaplanırken, bu rakamın toplam gelire oranı yüzde 88 seviyesine çıktı. Futbolcuların maaşlarına ödenen tutar ise 405 milyon Euro ile toplam gelirin yüzde 76'sını kapsıyor.

UEFA’nın ideal olarak kabul ettiği yüzde 70 seviyesinin çok üzerinde olan bu oran, Türk futbolunun finansal istikrarsızlığını gözler önüne serdi.

Bu oran Belçika’da yüzde 86, Yunanistan’da ise yüzde 98 olarak kaydedildi. Özellikle Yunan kulüplerinin, gelirlerinin neredeyse tamamını maaşlara harcadığı göze çarptı.

Türk kulüplerinin borcu katlanıyor

UEFA raporunda Türkiye, futbol ekonomisi açısından 534 milyon Euro ile dünya sıralamasında 10. sırada yer aldı. Ancak bu ekonomik büyüklüğe rağmen, kulüplerin finansal durumunun alarm verici olduğu görüldü.

Türk kulüplerinin özkaynakları -766 milyon Euro olurken ekside bulunan kulüp sıralamasında Türkiye dünyada 1’inci sırada. Türk kulüplerinin bankalara olan borcu 729 milyon Euro olurken yıllık maaş giderleri ise 213 milyon Euro olarak gerçekleşti.

Gelirler artıyor ama sıralamada gerileme devam ediyor

Türkiye, 87 milyon Euro’luk bilet geliri ve 74 milyon Euro’luk televizyon geliriyle dünya sıralamasında 10. sırada yer aldı. Ancak UEFA gelirleri bazında 61 milyon Euro ile 13. sırada bulunması, Türk kulüplerinin Avrupa’daki büyük futbol pastasından yeterince pay alamadığını gösterdi.

Kulüplerin genel olarak banka ve ticari olmak üzere borç finansman masrafları da artmaya devam ediyor. Finansman masrafları 2024’te de artış ivmesinde. 

Bu artışın büyük kısmı ise İngiliz ve Türk kulüplerinden kaynaklandı. Yıl sonu banka ve ilgili taraf borçları baz alındığında faiz oranı yüzde 5,1’den yüzde 5,7’ye yükseldi.

Türkiye futbolunun öne çıktığı diğer ekonomik başlıklar ise şöyle oldu:

2023-24 döneminde dünya genelinde gelir sıralamasında 10. sırada yer alan Türk kulüpleri çeşitli kalemlerin birleşmesiyle toplamda 534 milyon Euro gelir elde etti. 

Bu gelirlerin 87 milyon Eurosu bilet gelirleri, 74 milyon Euro'su televizyon gelirleri ve 61 milyon Eurosu da EUFA gelirleri oldu.

Süper Lig kulüpleri 219 milyon Euro zarar etti

Futbolcu transferinde 2023 yılında Hollanda kulüplerinin 178 milyon, Portekiz kulüplerinin 143 milyon, Belçika kulüplerinin 78 milyon ve İskoçya kulüplerinin 28 milyon Euro net kar açıklarken raporda, Türk kulüplerinin ise 10 milyon Euro zarar ettiği bilgisine yer verildi.  Süper Lig kulüplerinin 2023 yılındaki toplam zararı ise vergi öncesi 219 milyon Euro olarak gerçekleşti.

Galatasaray, bilet gelirinde Avrupa'da 16. sırada

Galatasaray'ın 59 milyon avroluk bilet satışı gelirleriyle Avrupa'da 16. sırada yer aldı. 2023-2024 sezonunda maç başı gelirlerinde Galatasaray'ın 2,3 milyon, Fenerbahçe'nin 1,5 milyon, Beşiktaş'ın da 1,1 milyon Euro yla Avrupa'da ilk 50 kulüp arasında yer aldığı bildirildi. Galatasaray'ın geçen sezon bir taraftardan maç başına 72 Euro gelir sağladı. maç başına en fazla gelir elde eden kulüp ise 7,4 milyon Euroyla Real Madrid oldu.

Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş yıllık gelire oranla ürün satışlarından elde ettiği kâr ile dünya zirvesinde!

Toplam gelire oranla taraftarlar ürünü satışlarından elde edilen gelirlerde İstanbul devleri Fenerbahçe ve Galatasaray en öne çıkan kulüpler oldu. Galatasaray taraftar ürünlerinden 85 milyon Euro elde ederek en çok gelir elde eden 9. takım olurken, Fenerbahçe ise 69 milyon Euroluk taraftar ürünü satışlarında 14. sırada yer aldı. Beşiktaş ise topam 34 milyon Euroluk satışla 18. sırada bulunuyor.

Sıralamalardaki yerleri dünya devi rakiplerine kıyasla gerilerde de kalsa en çok dikkat çeken şey Fenerbahçe, Galatasaray ve Beşiktaş ürünlerinin satışlarındaki kârın toplam gelire oranı oldu. Fenerbahçe yıllık kârının yüzde 39'unu bu satışlardan elde ederken, Galatasaray ezeli rakibinin yakın takibinde yüzde 34 ile ve "3 Büyükler"in son üyesi Beşiktaş da yüzde 29 ile yıllık gelire oranla ürün satışlarından elde ettikleri kâr oranları ile zirvede yer aldı.

Raporda Avrupa futbolundaki pek çok dikkat çeken farklı veriler de yer aldı. Örneğin, Dünya genelinde kadro değeri 1 milyar Euro'yu aşan sadece 4 kulüp bulunuyor. İlk 4 sırayı paylaşan bu külüpler sırasıyla şöyle:

Arsenal

Kadro değeri: 1 milyar 26 milyon Euro

Manschester United

Kadro değeri: 1 milyar 98 milyon Euro

Manchester City

Kadro değeri: 1 milyar 294 milyon Euro

Chelsea

Kadro değeri: 1 milyar 656 milyon Euro