Dış fazla veren sektör Çin tehdidi altında

Recep ERÇİN

Uluslararası Ağaç İşle­me Makineleri, Kesi­ci Takımlar, El Alet­leri Fuarı WoodTech 11-15 Ekim tarihleri arasında İs­tanbul Tüyap Fuar ve Kong­re Merkezi’nde kapılarını aç­maya hazırlanıyor. Fuar, RX Tüyap organizasyonunda, Ağaç İşleme Makine Sanayi­cileri Derneği (AİMSAD) ve Avrupa Ağaç İşleme Makine­si İmalatçıları Federasyonu (EUMABOIS) iş birliği ile dü­zenlenecek. Fuar öncesi düzenlenen basın toplantısında soruları yanıtlayan AİMSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Ge­nel Sekreteri Arif Onur Ka­çak, Çinli üreticilerin agresif pazarlama faaliyetleri ve veri­len devlet destekleri sayesinde pazarlarda üstünlük sağla­dığına dikkat çekti.

Gümrükler iç pazarda koruyor ama...

Küresel anlamda 12-13 mil­yar dolarlık sektörden Tür­kiye’nin yüzde 2 pay aldığına işaret eden Kaçak, “Çin, Al­manya ve İtalya’nın payı ise yüzde 80’ler seviyesinde. Rus­ya’da yarı yarıya pazar kaybet­tik. Çin ile orada rekabet ede­medik.

Ambargo yüzünden para trafiği de zordu. Avrupa­lılar da bizim gibi Çin’in uygu­ladığı fiyat politikası ile reka­bet edemez durumda. Onlar da pazar kaybediyor. Sektö­rün küresel çatı kuruluşunun yıllık toplantısında da bu sene Çin ve bununla nasıl rekabet edilebileceği konusu tartışıl­dı” bilgilerini paylaştı. Kaçak, ABD’nin yaptığı gibi gümrük duvarlarını yükseltmenin ça­re olup olmayacağı konusun­daki soru üzerine, “Dünya Ti­caret Örgütü kapsamında anlaşmalar var.

Bu kapsam­da ağaç işleme makinelerin­de uygulanan en yüksek ilave gümrük uygulanıyor. Artış talebi olamıyor. Bu vergiler ülke içinde koruyor ama yurt dışı pazarlarda koruyamıyor. Öl­çek sorunumuz var. Bunu çö­zünce birçok sorun bertaraf olacak. Hâlihazırda Çin ile re­kabet edemezken Avrupa ile ölçekte geri kalıyoruz. Çin modeli güzel bir örnek. Arsayı devlet veriyor. Uzun vadeli uygun yatırım kredileri veriyor. Bizde döviz getirene yüzde 3 destek var. Bu oran Çin’de da­ha yüksek” dedi.

İhracatta İspanya etkisi

Ekonomik beklentiler ne­deniyle fuarlardan beklen­tilerin de arttığını kaydeden Arif Onur Kaçak, “Mobilya sektörünün ana üretim ma­kinelerini biz yapıyoruz. Mo­bilyada 15 milyar dolar üre­tim hacmi var. Sektör olarak 2017’den beri dış ticaret faz­lası veriyoruz. Geçen sene 150 milyon dolar ihracat, 100 mil­yon dolardan fazla da ithalatı­mız var.

Bu yıl ilk altı ayda 70 milyon dolar ihracat, 50 mil­yon dolar ithalat yapıldı. İhra­catın ithalatı karşılama ora­nı yüzde 137. Makine sektörü genelinde ihracatın kilogram değeri 5,5-6 dolar, bizim sek­törümüzde 12-15 dolar ara­sında değişiyor. Bu yıl en çok ihracat İspanya’ya yapıldı. İs­panya daha önce ilk 10’da bile değildi. En çok ihracat yapılan ülkeler içinde Mısır var. Sek­törün yüzde 95’inin ithalatı Çin, Almanya ve İtalya’dan... Almanya’da ihracat düşüşü var. İtalya’da var. Bizim geçen sene ile aşağı yukarı aynı olur. İlk 6 ayda yüzde 7 düşüş oldu. Ama hem Almanya fuarı hem bizim fuarımız düşüşü denge­ler” diye konuştu.

“Ölçek problemimiz var”

Sektörün en büyük fuarı olan Almanya Ligna Hanno­ver’a bu yıl vize sıkıntıları yü­zünden Kuzey Afrika ve Or­tadoğu’dan alıcıların geleme­diğini dile getiren Kaçak, “Bu ziyaretçilerin bizim fuarımı­za geleceğini umuyoruz. Latin coğrafyasından fuara Brezil­ya heyeti gelecek. Almanya’yı yakalamamız yakın zamanda zor. Ölçek problemimiz var. Oradaki bir firma Türkiye’de­ki bütün sektörün cirosundan fazla ciro yapıyor. Türk maki­nesinin Avrupa’da kabul edi­lebilir bir kalite algısı var ama firmalarımızın ölçeği küçük. Son yıllarda tek tek makine yerine birkaç firma bir hat yapacak bir iş birlikleri kur­maya başladı. Kendi üretme­diği bir ürünü tedarikçiler­den alıp hat kurma şeklinde” ifadelerini kullandı.

“En büyük sorunumuz maliyetler”

“Yeni pazarlar bulacağız. Avrupa’nın çok yakın dur­mak istemediği ülkelere daha agresif gidebiliyoruz” diyen AİMSAD Genel Sekreteri Ka­çak, sözlerini şöyle sürdürdü: “Biz Avrupa kalitesindeyiz ama fiyatımız yüzde 30 daha uygun fakat maliyetler yüzün­den artık bazı ürünlerde ay­nı fiyat seviyelerindeyiz. Av­rupalılar, Uzak Doğu’da üret­tirip, orada fabrika kuruyor ve maliyetleri düşürüyorlar. Bizim en büyük sorunumuz maliyetler. Makine üzerin­de kullanılan birçok aksesu­ar Avrupa menşeli idi.

Piya­sa ve koşullar değişti. Tica­ret savaşları etkili oldu. Uzak Doğu’da kaliteli ürünler var. Uzak Doğu ürünlerine uygu­lanan gümrükler ve engeller bunların kullanımını zorlaş­tırıyor. Üreticiyi koruyabiliyor ama şu an en önemli et­ken maliyet problemi. Biz de makinede yüzde 50-60 yer­lilik var. Ama makine üzerin­de kullandığımız parçaların yer alternatifi yok”

Yüz milyon dolarlık hacim bekleniyor

RX Tüyap Genel Müdürü Berkan Öner, toplantıda fuara katılacak heyetler hakkında bilgi verdi. Fuarın bu yıl 38.’sinin düzenleneceğini kaydeden Öner, “12 salonda bu fuarı açacağız. Sektör her ne kadar üretim ve ihracatta sıkıntı olsa da fuara olumsuz bir yansıması olmadı. 350 katılımcı firma var. 40 bin metrekare alanda olacak. Yabancı firmalar da katılıyor. Türkiye’de yapılanmasını tamamlamış Alman ve İtalyan firmalar gelecek. Fuarda binin üzerinde makine sergilenecek. Rusya geri kalsa bile sektörün her dönemde önemli pazarı olduğu için ziyaretçi kayıtları oluşuyor” dedi.

Sektörler zor dönemden geçse de ertelenmiş taleplerin fuarlarda siparişe döndüğünü belirten Öner, “Yaptığımız görüşmeler uyarınca 100 milyon dolarlık bir iş hacmi bekliyoruz. 80 farklı ülkeden 4 bin yabancı alıcı ve toplamda 25 bin ziyaretçi ağırlamayı hedefliyoruz. Rusya, Türk Cumhuriyetleri, Balkanlar, Kuzey Afrika, Mısır’dan heyetler bekliyoruz. Suriye’deki durumun hafiflemesiyle Lübnan ve Suriye’den de heyetler olacak. Doğu Avrupa ve Polonya’dan da katılımlar olacak” ifadelerini kullandı.