EBSO Başkanı Ender Yorgancılar: Sanayicilerimiz mucize yaratıyor

2025 yılı üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme verilerini değerlendiren Ege Bölge­si Sanayi Odası (EBSO) Yöne­tim Kurulu Başkanı Ender Yor­gancılar; “Türkiye, inşaat, tarım ve turizm faaliyetlerin yoğun ol­duğu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 3,7 oranında büyümüştür.

Tarife ve rezerv savaşlarının ya­şandığı oldukça dalgalı bir küre­sel konjonktürde ve enflasyonla mücadele programının devam ettiği üçüncü çeyrekte yakala­nan büyüme hızını, beklentile­rin altında olsa da olumlu bulu­yoruz. Ancak, büyümenin hem dengesiz hem de iç talep kay­naklı yani tek kanatlı olması dikkat çekiyor.

Üçüncü çeyrek­te; yüksek finansman, işgücü ve enerji maliyetleri ve düşük reel kur nedeniyle küresel düzeyde haksız rekabet koşullarına bağlı olarak ihracat binde 7 oranında gerilerken ithalat yüzde 4,3 ora­nında artmıştır. Bu durum üre­tim maliyetleri ve kur düzeyinin ekonomi yönetimince değerlen­dirilmesi ve büyümede yeni bir strateji ve patika ihtiyacı gereği­ne işaret etmektedir” dedi.

“İstihdam kaybı emek verimliliği ile aşılmaya çalışıldı”

2025 yılının üçüncü çeyreğin­de sanayi sektörünün gösterdi­ği performansın önemli oldu­ğunu belirten Yorgancılar, “Bu hızın; yavaş dış talep, bastırılan kurlar, yüksek enerji ve işgücü maliyetleri ile pahalı olmasına rağmen ulaşılması oldukça zor­laşan finansman koşullarında sağlandığı dikkate alındığında sanayicilerimizin mucize yarat­maya devam ettiği söylenebilir.

Ancak, 2024 yılının üçüncü çey­reğine oranla bu yılın üçüncü çeyreğinde sektörde 286 bin ki­şilik istihdam kaybı yaşanmış­tır. Sektörün ilk çeyrekte 17 bin, ikinci çeyrekte de 89 bin kişilik istihdam kaybı söz konusudur. Sektör buna karşılık emek ve­rimliliğinde ikinci çeyrekte yüz­de 9,7, üçüncü çeyrekte yüzde 9,3 oranında artış sağlayarak istih­dam kaybını tolere etmeye çalış­mıştır. Bu koşullarda sektörün yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6,5, dokuz aylık bölümünde ise yüzde 3,6 oranında büyümesini takdirle karşılamak gerekmek­tedir” diye konuştu.

 Tarımsal üretimdeki gelişmeler kaygı verici

Tarımsal üretimdeki gelişmelerin de kaygı verici boyuta ulaştığına dikkat çeken Yorgancılar, “Türkiye’nin içinde bulunduğu koşullar çerçevesinde var olan yüksek oranlı gıda enflasyonu ve bunun yanında yüksek konut kiraları hayatı oldukça pahalı hale getirmiştir. Gıda ve tarımsal hammadde fiyatlarındaki artışlar dolaylı olarak küresel pazarlarda rekabet gücümüzü olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle tarımsal üretimin ve tarım politikalarının bir bütün olarak ele alınması ve yenilenmesi faydalı olacaktır. Yapılmakta olan tarım sayımının sonuçları bu açıdan önemli bir girdi sağlayacaktır. Kanımızca bir taraftan sanayicilerin karşı karşıya kaldığı yüksek işgücü maliyetleri, diğer taraftan da geçinmekte zorlanan geniş kitlelerin varlığı özelde enflasyonla mücadele, genelde de ekonomi politikalarında yeni bir mimariye, yeni bir tanımlamaya ihtiyaç olduğunu ortaya koymaktadır” dedi.

“Türkiye’nin sosyo-kültürel yapılanmaya da ihtiyacı var”

Türkiye’nin ekonomik olduğu kadar sosyo-kültürel açıdan da yeniden yapılanmaya ihtiyacı olduğunu vurgulayan Yorgancılar “Enflasyonla mücadelede yüksek faiz ve döviz kurlarının eksik değerlendirilmesi kanalının yavaş yavaş devre dışına alınarak, maliye politikalarının daha etkin hale getirilmesi gerekiyor. Türkiye ekonomisinin yeni ve güçlü bir zemine kavuşmasının yolu sanayi ve tarımı öncelikli sektör haline getirmekten geçiyor. Büyüme için inşaat ve arazi rantları kanalı yeterince kullanılmıştır. Bu kanal artık ekonomiyi sürdürülebilir kılmaya yetmiyor. Bunların yanında denetim mekanizmaları ve eğitim yoluyla ahlaki standartların iyileştirilmesi gerekiyor” diye konuştu.