3 bakanlık ve Hazine bir araya geldi, yatırımcıyı kamuya karşı koruyacak

SERCAN AKINCI

BAYBURT - Yatırımcıları başta yerel yönetimler olmak üzere kamuya karşı koruyacak bir yapı kuruluyor. AK Parti Bayburt Milletvekili adayı Naci Ağbal'ın projesi olarak başlayan çalışmalar Maliye, Adalet, Kalkınma Bakanlıkları ile Hazine tarafından yürütülüyor. Kamu kurumları ile yatırımcılar arasında çıkacak uyuşmazlıkları yasalardan çok hakkaniyet, eşitlik, öngörülebilirlik ve ayrımcılık ilkelerine göre inceleyecek yeni yapıda bakanlık temsilcileri yer almayacak. 

Yatırım iştahında bir zayıflama olduğunu anlatan eski Maliye Bakanlığı Müsteşarı Naci Ağbal, bunun küresel gidişattan ve Türkiye'nin seçim sürecinde olmasından kaynaklı olduğunu ifade etti. Yatırımcının parası olduğunu ve 8 Haziran'ı beklediğini savunan Ağbal, "Yatırım yapılması için siyasi irade noktasında hiçbir sıkıntı yok. Kanunlar yatırımcıyı teşvik ediyor ama maalesef gerek merkezi bürokrasi gerekse yerel idareler yatırımcıya farklı gözle bakıyor. Yerel idareler bazen kaynak sorunlarını yatırımcının üzerinden giderme çabasına girişiyor. Şahsen benim en önem verdiğim başlık bu" dedi. 

Mahkemeye gitmeden çözecek 

Bir süredir kendisinin de içinde olduğu bir çalışma yürütüldüğünden bahseden Ağbal, yatırımcıları en fazla sıkıntıya sokan konunun hukuki ihtilafların çözümü olduğunu dile getirdi. Bir yatırımcının yerel yönetim ya da kamu kurumuyla ihtilafa düştüğünde, makemeye gitmesi halinde kararın 4-5 yılda çıktığını aktaran Ağbal sözlerini şöyle sürdürdü:

"Maalesef mahkemelerin kanunları yorumlaması da kanunları koyanların amaçlarına uygun düşmüyor. Biz çalışma tamamlandığında, yatırımcıya 'git mahkemede hakkını ara' demekten ziyade yatırımcı bir kamu idaresiyle uyuşmazlığa düştüğünde bir otoriteye müracaat etsin dedik. O otorite sadece kanuna da bakmayacak. Hakkaniyete, eşitliğe, öngörülebilirliğe, ayrımcılığa bakacak. Diyelim ki bir turizmcinin Antalya'da yatırım yapacağı arsada emlak vergisi bir bakıyorsunuz 10 kat artıyor. Bu olabilir mi? Arsa alındığında emlak vergisi belliydi. Neden 10 kat artıyor? Çünkü belediye emlak vergisini yukarı çekersem buradan gelir elde ederim diyor. Bu noktada vergi ve prim yükleri de dahil olmak üzere herhangi bir yatırımcıya idare tarafından uygulanan bir işlem olduğunda, o işlem kanunda karşılığı olsa bile gerekli ilkelere uygun değilse, kuracağımız yapı mahkemeye gitmeden önceki bir süreçte çözecek. Düzenleyici ve denetleyici kurum vasfında, idari ve mali özellikliğe sahip bir birim olacak bu. Bu yeni bir yapı. Bu çalışmayı başlatan 3 kişiden biriyim. Başbakan Yardımcımız Ali Babacan'ın başkanlığındaki bir toplantının ardından başlattık. Şu anda devam ediyoruz. Adalet, Maliye, Kalkınma Bakanlıkları ile Hazine çalışmanın tarafl arı." 

Tahkimden farklı olacak 

Yeni yapının tahkim merkezlerinden farklı olacağını da aktaran Ağbal, yapının çözeceği konularda bir tarafta özel sektör temsilcisinin diğer tarafta da kamu idaresinin olacağını kaydetti. "Kamu idaresi ceza kesmiş, lisans vermemiş, hiç öngörülemeyecek vergi çıkarmış, önce ÇED raporunu vermiş sonra iptal etmiş... Bu tip sorunları çözecek bu yapı" diyen Ağbal, yargıya intikal eden konuların bu idarenin alanında olmayacağını dile getirdi. Bu yapıyı kurmalarındaki amacın sorunları yargıya taşımadan, hızlıca çözüme ulaşması olduğunu ifade eden Ağbal, sözlerine şöyle devam etti:

"Bir işlem kanunlara uygun olsa da ilkelere uygun değilse bu yapıya başvuracak yatırımcı. Bu yapı da 5 ilke çerçevesinde konuyu inceleyecek. İlkelere uygun bulmazsa, idareye geri al diyecek. İdarenin bu karara karşı dava açma hakkı var. Mahkemenin bu davada bakacağı husus, aradaki yapının 5 ilkeye uygun karar verip vermediği olacak. Yoksa tekrardan kanunu yorumlamayacak. Burada asla kurumlardan temsiliyet olmayacak. Mesleki ehliyeti, idari ve mali bağımsızlığı olan kişilerden olacak. Alınacak her karar idarelerin aynı şeyi yapmasını engelleyecek. Çünkü emsal olacak."