Avrupa, Türk ayakkabılarını parlatıyor!

YENER KARADENİZ

İSTANBUL - Dünyada her yıl 117 milyar dolar değerinde 21 milyar çift ayakkabı üretiliyor. Bunun da yüzde 90’ı Asya Kıtası'nda imal ediliyor. Türkiye ise yıllık 500 milyon çift ayakkabı üretimi ile dünyada 8’inci, Avrupa’da ise ilk sırada yer alıyor. Ayakkabı sektöründe Çin, yüzde 50’nin üzerindeki payıyla en büyük üretici, tüketici ve ihracatçı konumunda bulunuyor. Üretimde Çin’i Hindistan, Brezilya, Endonezya, İtalya, izliyor. Çin’de her yıl 6.5 milyar çift ayakkabı üretilirken, Hindistan’da bu rakam 800 milyon çifti, Brezilya’da 600 milyonu aşıyor. 

Yan sanayiyi geliştirmemiz lazım 
İnuovo Ayakkabı Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Doğaner, Çin’de fiyatların yükselmeye başladığını, bu nedenle üretimin yeniden Avrupa’ya yönelmeye başladığını söyledi. Doğaner şöyle devam etti: “En büyük üretici olan Çin’de fiyatlar yükseliyor. Üretim de Avrupa’ya kayıyor. Portekiz, İspanya gibi ülkelerde üretim canlandı. Bu süreçte Türkiye ucuz işgücü ile ön plana çıkıyor. Bundan sonraki süreçte daha da ileri gitmek için yan sanayiyi geliştirmemiz lazım. Türkiye’nin dezavantajı da bu.” 

İnouvo markası ile üretim yapan Doğaner, dünyanın en büyük markalarına da üretim yapıyor. AB’de 800 adet noktaya satış yapan şirket, 750 noktaya kendi markası ile satış yaparken, 50 civarında markaya da fason üretim gerçekleştiriyor. Bu markalar arasında Steve Madden, Kenneth Cole gibi markalar da yer alıyor. 

Türkiye fiyat avantajı ile öne çıkıyor 
Üretim süreçlerinde ve maliyetlerdeki değişim ile birlikte Portekiz, İspanya ve Türkiye’nin ön plana çıktığını dile getiren Doğaner, Türkiye’nin de nispeten düşük işçilik sayesinde ön plana çıktığını dile getirdi. 

Ocak-temmuz döneminde en büyük pazar Rusya’ya ayakkabı ihracatı yüzde 11 düşüşle 71.6 milyon dolara gerilemişti. Rusya’nın Türkiye’nin ayakkabı ihracatındaki payı yüzde 15.4 seviyesinde bulunuyor. Ayakkabı ihracatının yükselen pazarı olan Irak’a yapılan ihracat ise bu dönemde yüzde 5.9 artarak 67.2 milyon dolara çıkarken, Irak’ın deri ürünleri ihracatındaki payı yüzde 14.5’e yükseldi. Ancak bu sürede en büyük atılım AB pazarlarında görüldü. Bu dönemin diğer yükselen pazarları yüzde 56 artışla 28 milyon dolar ihracat seviyesine yükselen Almanya ile yüzde 60 artışla 20.7 milyon dolar ihracat yapılan İngiltere oldu. Yine bu sürede ayakkabı denince akla gelen ilk ülke olan İtalya’ya da ihracat yüzde 34.2 artarak 12.2 milyon dolara yükseldi. 

İthalat oranları da düşecek 
Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Hüseyin Çetin, sektörün ithalatının da azaldığını belirtti. Hüseyin çetin ayakkabı da ithalatın 5.7, ihracatının ise yüzde 9.3 arttığına dikkat çekti. 10 Ağustos itibari ile getirilen koruma önlemi ile bu açığın daha da azalacağına dikkat çeken Çetin, “10 Ağustos ile vergi devreye girdi. İç piyasada üretici normal kapasite kulanım oranları artacak. Bu kapasite kullanım oranları artınca birim başına düşen maliyetler de azalacak. Bu şekilde hem nihai tüketici uygun fiyata ayakkabı alabileceği için tüketim artacak hem de dünya ayakkabı üretiminde daha uygun fiyatlar ile daha da ön plana çıkacağız” değerlendirmesinde bulundu.

İhracat en az yüzde 30 artar
Ayakkabı ve Yan Sanayi İşletme Kooperatifi Başkanı Murat Göl, “Modanın çok hızlı hareket etmesi nedeniyle artık Uzakdoğu avantajını kaybediyor. Mesafe uzak ve 4 ay önceden sipariş verilmesi gerekiyor. Özellikle birçok firma bu nedenle yönünü Türkiye’ye çevirdi. Türkiye modaya çok çabuk adapte olan yakından takip eden ülke. Şu anda deneme alımları yapılıyor. Bu deneme alımlarından sonra başarılı olan firmalar kapasitelerini zorlayacak. Şu anda Zara alım yapıyor. Clarks da araştırma aşamasında. İthalata gelen vergi de iç piyasada canlanma yaratınca bizler kapasitemizi yükseltmek durumunda kalacağız. Çünkü AB’de özellikle büyük firmalar günlük 2 bin çift üretim kapasiteli tesislere bakıyorlar. Ama bizde 500-800 çift arasında. Kapasite artınca AB ve ABD’deki büyük alıcılar da hazır hale getirecektir. Bu şekilde ihracatta yüzde 30 artış olacak” dedi. Çin, Hindistan gibi ülkelerin eskiden ihracata teşvik verdiğini dile getiren Göl, bu ülkelerin artık iç piyasaya yönelik teşvikler verdiğini bu şekilde dış gelişmelerin de Türkiye’nin lehine geliştiğini vurguladı.

İspanya’ya deri ihracatı yüzde 453 arttı 
Türkiye, deri ürünlerinin neredeyse tamamında AB’de atağa geçmiş durumda. Bu alanda İspanya’ya yarı işlenmiş ve bitmiş deri ihracatı yüzde 453 artarak 3.5 milyon dolara, İtalya’ya yüzde 125 artarak 7.5 milyon dolardan 17 milyon dolara, Almanya’ya ise yüzde 44 artış ile 6 milyon dolara yükseldi. Toplam Türkiye deri ve deri ürünleri ihracatında da AB’nin payı artışta. Çin, Hong Kong, Suudi Arabistan ve Rusya’ya düşen ihracat, İtalya’ya yüzde 23.7, Almanya’ya yüzde 15, İngiltere’ye yüzde 32 arttı. Bu alanda AB’nin toplam payı yüzde 16 artış ile yüzde 37.6’ya çıkarken, Eski Doğu Bloku ülkeleri ve Ortadoğu ülkelerinin toplamına yaklaştı.