Sanayide 2013 performansı vasat 2014 koşullarıysa daha da zor

İkinci çeyreğinden itibaren göreli canlanma yaşanan 2013’ün tamamında sanayinin performansı, ekonomide ‘soğuma yılı’ olan 2012’nin biraz üstünde gerçekleşti. Yükselen faiz ve pahalanan döviz nedeniyle talebin daralması, maliyetlerin artması beklenen 2014’e ise sanayi daha olumsuz koşullarda girdi. TÜİK’in açıkladığı takvim etkisinden arındırılmış endekse göre, sanayide 2010’daki yüzde 12.4 ve 2011’deki yüzde 9.7’lik yüksek oranlardan sonra, 2012’de yüzde 2.5’e düşen yıllık ortalama üretim artışı, 2013 ortalamasında da yüzde 3.4 oldu. Geçen yıl sanayi dallarına göre madencilik ve taş ocakçılığında üretim yüzde 3.4 gerilerken, imalat sanayisinde yüzde 4.3 arttı, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme sektöründe ise yüzde 0.2 ile yerinde saydı.

Aralık ayındaki yüksek artış neyi ifade ediyor?

‘Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış’ endekse göre sanayi üretimi, aralık ayında bir önceki aya göre hiç değişim göstermezken, ‘takvim endeksinden arındırılmış’ endekste önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 7.1 yükseliş yaşandı. Bu yüksek artışta önceki yılın baz etkisi bulunuyor. 2012’nin aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sanayi üretimi yüzde 1.7 düşüş göstermişti. Hem bu nedenle hem de ekonomide beklenen daralma paralelinde aralıktaki yüksek artış ivmesinin izleyen aylarda devam etme olasılığı görülmüyor.

En hızlı üretim artışı hangi mal grubunda?

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endekse göre 2013 ortalamasında ana sanayi grupları içinde önceki yıla göre en hızlı artış, yüzde 6 ile sermaye malı imalatında gerçekleşti. Ara malı üretimi de yüzde 4.3’le görece yüksek olurken, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 3.4, dayanıklı tüketimde yüzde 3.2’lik yükselişler yaşandı, enerji üretimi ise yüzde 1.5 düşüş gösterdi. Aralık ayları karşılaştırmasında artışlar ise dayanıklı tüketimde yüzde 11.3, sermaye mallarında yüzde 10.4, ara malında yüzde 6.9, dayanıksız tüketimde yüzde 5.2, enerjide yüzde 5.1 oldu.

İmalat sanayisinde hangi alt sektör en iyi performansı sergiledi?

Takvim etkisinden arındırılmış verilere göre geçen yıl, başlıca imalat sanayi alt sektörleri içinde önceki yıla göre en yüksek üretim artışını yüzde 11’le mobilya kaydetti. Artış oranında bunu yüzde 9.8’le elektrikli teçhizat, yüzde 7.8’le makine ve ekipman, yüzde 7.1’le motorlu taşıtlar izledi. Yıllık ortalama üretim artışı gıda ile kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltımında yüzde 5.6, ana metal sanayiinde yüzde 5.3, kağıt ve bilgisayarda yüzde 4.5 oldu.

2013’te en fazla kan kaybı hangi sektörlerde?

Başlıca alt sektörler içinde yıllık ortalama bazda üretimi en hızlı gerileyen ise yüzde 6 ile diğer ulaşım araçları oldu. Ayrıca temel eczacılık yüzde 4.7, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri sektörü yüzde 3.5, içecek imalatı ile tütün ürünleri imalatı aynı oranda olmak üzere yüzde 2.2 üretim düşüşü kaydetti.

Sanayi üretim verileri 2013 büyüme oranında neye işaret ediyor?

Sanayi üretim verileri, GSYH büyümesi için de öncü gösterge niteliğinde. Geçen yıl çeyreklere göre sanayi üretimi GSYH büyüme oranının altında ve bununla paralel bir seyirle giderek yükselen bir ivme gösterdi.