Hükümetin patent politikası
Av.Ali ÇAVUŞOĞLU
Geçen hafta TPE'nin düzenlediği Türk Patent Ödülleri töreninde Başbakan hükümetin patent haklarına çok büyük önem verdiğini, bu nedenle ARGE çalışmalarına destek olduklarını,2010 yılı mart ayı itibariyle 40.000 arge mühendisinin desteklendiğini, çok yakında, Ar-Ge desteklemelerinin 50 mühendis sayısından daha az mühendis çalıştıran şirketlere de destek verileceğini,bu uygulamayla 2013 yılında desteklenen Ar-Ge mühendisi sayısının 150.000 olmasını hedeflediklerini belirtti.
Patentin ekonominin vazgeçilmez unsuru olduğunu belirten Başbakan, patentlerin ekonominin gelişmesinde özellikle Türkiye'nin ilk 10 ekonomi unsuru görülmesinde büyük önem taşıdığını belirtti.
2013 yılında GSMH'nın %2'sinin Ar-Ge harcamalarına ayrılacağını bugün ise bu rakamın %1 seviyesinde olduğunu belirtti.
Türkiye de patentler her geçen gün daha da önem kanıyor. Çok yakında TPE patent akademisi kurarak patent eğitimlerini arttıracak. TPE çok yakın bir zamanda Patent değerlendirme ajansı kurarak patentlerin değerlendirilmesini ve ekonomiye kazandırılmasında öncülük edecek.
Eğer patentlere gereken önem verilirse ekonomik kalkınmanın gereken ve katma değer üretim yapmanın şartı patentlerin önem verilmesiyle sağlanacak.
1878 yılında ilk ihtira beratının alınmasından 2009 yılına kadar toplam verilen patent ve 1995 yılından sonra verilmeye başlanan Faydalı model belgeleri de dahil toplamda Türkiye de tescillenen buluş sayısı 150.000 civarındadır.
Teknolojinin ve ekonominin büyük olduğu ülkelerden ABD de 1852 de verilen ilk patent belgesinde sonra 1911 yılında 1.000.000 patente ulaşılmış ve daha sonra bu sayı her 15-20 yılda 1.000.000 artarak 2010 yılı itibariyle 8.000.000 adede geçmiştir.Bu nedenle ülkemizin ilk hedefi kısa zamanda 1.000.000 patent sayısına ulaşmak olmalıdır.Ülkemizin önde gelen patent firmalarından ADRES PATENT bu amaçla "Türkiye 1.000.000 Patente Koşuyor" isimli patent harekatı başlatmıştır.
Türkiye'nin 1.000.000 patente ulaşması hayal değil yetişmiş teknik insan gücü, genç nüfusumuz ve Türk insanının zekasıyla birleşince bugüne kadar 150.000 adet patent aldık ancak, 10 yılda bu sayı toplamda 1.000.000 adede ulaşabilecektir. Bunun için yapılması gerekenler aşağıda sıralanmıştır.
1-Arge kanunu acilen değiştirilerek en az 5 arge mühendisi çalıştıran firmalar bu destekten yararlanmalıdır.Ancak bu destekten yararlanmak için bir şart daha konulmalıdır.Bu kanunla desteklenen her mühendisin yılda en az 1 patent yapması şartı aranmalıdır.
Örneğin : 1 buluş yapan mühendisin işverene masraflarının: %50'sini
2 buluş yapan mühendisin işverene masraflarının: %70'sini
3 buluş yapan mühendisin işverene masraflarının: %90'nı
4 buluş yapan mühendisin işverene masraflarının: %100'nü devlet ödemelidir; gibi özel teşvik edici formüllerle Ar-Ge teşvikleri somutlaştırılıp patent sayısı artırılarak ekonomiye katma değerli ürünlerin artışı sağlanabilir.
1. 10 yıllığına tescil edilecek bütün patentlerin araştırma,inceleme,vekil ücretleri devlet tarafından ödenmelidir.TÜBİTAK'ın yanı sıra bu destek, TPE, Sanayi Bakanlığı, üniversitelerin patentlerinin üniversite bütçesinden ödenmesi, meslek liselerinde yapılan patentlerin ücretleri milli eğitim bakanlığı bütçesinden sağlanabilir.
2. Üniversitelerde teknik akademik personel terfisinde patentin puantajı artırılmalı hatta zorunlu hale getirilmelidir.
3. Patent vekili firmalarında çalışan mühendislerde teşvik kapsamına alınarak patent vekilleri desteklenmelidir.
4. Bütün teknik liselerde, mühendislik fakültelerinde, teknik öğretimle ilgili eğitim kurumlarında zorunlu patent dersleri olmalı
5. Patent işlemlerinde KDV alınmamalı ya da %5 olmalı.
6. Ar-Ge ürünlerinde kdv alınmamalı ya da %5 olmalı.