SGK, gazi ve şehit ailelerine hangi hakları sağlıyor?
Süleyman Demir - SGK Başkan Danışmanı
Ülkemizin uzun yıllardır mücadele etmek zorunda kaldığı terör eylemlerine maruz kalarak malul hale gelen kamu görevlileri ile güvenlik ve asayişin sağlanmasının ifası sırasında vazife malulü olan kamu görevlilerine özellikle 2012 ve 2013 yıllarında 6353 ve 6495 sayılı kanunlar ile yapılan değişikliklerle hakları önemli oranda artırılmıştır.
Haklarında Vazife Malullüğü hükümleri uygulanarak aylık bağlanan kişileri 4 alt başlık altında sıralayabiliriz. Bunlar; Kamu Görevlileri, Erbaş ve Erler, Geçici Köy Korucuları ve Sivil Vatandaşlardır.
Vazife Malullerine hangi haklar sunuluyor?
Emsal Aylık: 3713 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilen olaylar sonucu engelli hale gelen kamu görevlilerinin kendilerine veya bu kapsamda vefat eden kamu görevlilerinin dul ve yetimlerine görevde bulunan emsallerine ödenmekte olan görev aylığı esas alınarak aylık bağlanmaktadır.
Artırımlı Aylık: Maluliyet derecelerine göre zam yapılarak hesap edilen Vazife ve harp malullüğü aylıkları ayrıca %25 oranında artırılarak ödenmektedir.
İkinci Aylığa Hak Kazanma: 5434 sayılı Kanunun 45 ve 5510 sayılı Kanunun 47 nci maddesi uygulanarak aylık bağlanan vazife malulü kamu görevlileri hariç olmak üzere hangi sigortalılık statüsüne tabi olursa olsun göreve girenlerin aylıkları kesilmemektedir. Vazife ve harp malullüğü aylığı bağlandıktan sonra geçen hizmetler ile ikinci bir aylığa hak kazanılması halinde bu aylık da ayrıca bağlanmaktadır.
Bakım Ücreti: Tüm vazife ve harp malullerinden başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olanlara aylıklarına ilave olarak asgari ücretin 2 katı tutarında ek ödeme yapılmaktadır.
Ek Ödeme (Tütün İkramiyesi): Yılda bir defa maluliyet derecelerine göre belirlenmiş gösterge rakamlarının Ocak ayında yürürlükte bulunan katsayı ile çarpımı sonucu bulunan tutar ek ödeme olarak tüm vazife malullerinin kendilerine veya hak sahiplerine ödenmektedir.
Sanal İntibak: Tüm vazife ve harp malullerinin, öğrenim durumlarına göre intibakları her yıl bir kademe her üç yılda da bir derece verilmek suretiyle yükselebilecekleri son dereceye kadar yükseltilmektedir.
Şartsız Aylık Bağlama: Vazife ve harp malullerinin anne ve babalarına herhangi bir şart aranmaksızın aylık bağlanmaktadır. Anne ve babanın bu kapsamda aylık alması aynı dosyadan aylık almakta olan diğer hak sahiplerinin aylık miktarlarında herhangi bir değişiklik yaratmamaktadır. Erbaş ve erlerin anne ve babalarına bağlanan aylıkların toplamının hiçbir şekilde asgari ücretin net tutarının altında kalmayacağı hükme bağlanmıştır.
Eğitim Öğretim Yardımı: Her yıl 01 Eylül-31 Aralık tarihleri arasında kayda geçen dilekçelerine istinaden tüm vazife ve harp malullerinin ilköğrenimde 18, orta öğrenimde 20, yükseköğrenimde 25 yaşını doldurmamış çocukları ile kurumdan vazife ve harp malullüğü nedeniyle aylık almakta olan çocuklara yukarıdaki yaş hadlerini aşmamak üzere ödenmektedir.
Ölüm Yardımı: 5434 sayılı Kanuna göre Kurumdan vazife ve harp malullüğü aylığı almakta iken ölenlerin yasada belirlenmiş hak sahiplerine ödenmektedir.
Evlenme İkramiyesi: 5510 sayılı sayılı Kanun hükümlerince vazife ve harp malullüğü nedeniyle yetim aylığı almakta iken evlenen kız çocuklara son defa aldıkları aylığın 24 katı tutarında evlenme ödeneği ödenir.
Faizsiz Konut Kredisi Hak Sahipliği Belgesi: Tüm vazife ve harp malullerinden hayatta olanların kendileri ile bu haktan yararlanmaksızın ölenlerin aylık almakta olan öncelikle eşi, eşi yoksa en az biri aylıkta olmak koşuluyla çocukları, bunlar da yoksa öncelik annede olmak üzere anne ve babası bir konutla sınırlı olmak üzere faizsiz konut kredisi kullanma hakkına sahiptir. Bu belge SGK tarafından düzenlenir.
Meskenlerde Kullanılan Elektrik ve Su Tarifelerinde İndirim: SGK tarafından ilgililere hangi kanuna göre aylık bağlandığını gösterir belgeler düzenlenmekte, bu belgelere istinaden ilgili kurum ve kuruluşlarca vazife malulleri ile aylık almakta olan hak sahiplerinin ikametgâhlarında kullandıkları elektrik enerjisi ve su ücretleri indirimli olarak tahakkuk ettirilmektedir.
İstihdam ve Ücretsiz Seyahat Hakkı: SGK tarafından sunulan ve yukarıda sayılan hakların dışında, tüm vazife ve harp malullerinin kendilerine veya hak sahiplerine İstihdam ve Ücretsiz Seyahat Hakkı tanınmakta olup, konu ile ilgili başvuruların Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının ilgili birimlerine yapılması gerekmektedir.