İhracatta çifte rekor kırıldı dış ticaret açığı yüzde 24,2 arttı
Türkiye’nin ihracatı geçen ay %5,8 artışla 21 milyar 164 milyon dolara yükselerek tarihinin en yüksek ocak ayı rakamına ulaşıldı. 12 aylık ihracatta rekor kırarak 263 milyar dolara çıktı. Geçen ay dış ticaret açığı %24,2 artışla 7,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Ocakta paritenin ihracata negatif etkisi ise 473 milyon dolar oldu.
Hamit VAROL
Türkiye ocak ayında ihracatta çifte rekor kırdı. 2025 yılı ocak ayı dış ticaret verileri Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu ve TİM Başkanı Mustafa Gültepe tarafından Trabzon’da açıklandı. Buna göre, geçen ay mal ihracatı yüzde 5,8 artarak 21 milyar 164 milyar dolara yükselerek tarihin en yüksek ocak ayı ihracat rakamına ulaşıldı. Geçen ay ithalat da yüzde 10,2 artarak 28 milyar 847 milyon dolara yükseldi. Böylece ocak ayında dış ticaret açığı yüzde 24,2 artışla 7 milyara 682 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı da 3 puanlık azalışla yüzde 73,4 oldu.
Enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise 6,1 puan azalarak yüzde 88,8 olarak gerçekleşti. Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise, ihracatın ithalatı karşılama oranı 6,4 puan azalarak yüzde 93,2 oldu. 12 aylık ihracat da rekor kırarak yüzde 2,6 artışla 263 milyar milyar dolara çıktı. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 2,2 azalarak 346,7 milyar dolar geriledi. Böylece son 12 aylık dış ticaret hacmi de yüzde 0,2 azalarak 609,7 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Otomotiv yine birinci
Geçen ay en fazla ihracatı yine otomotiv sektörü gerçekleştirdi. Otomotiv, 3 milyar dolarla ilk sırada yer alırken, otomotivi, 2,5 milyar dolarla kimyevi maddeler, 1,4 milyar dolarla hazır giyim, 1 milyar 250 milyon dolarla çelik ve 1 milyar 220 milyon dolarla elektrik-elektronik takip etti. TİM verilerine göre, geçen ay 46 ilimiz ihracatını artırdı. En çok ihracat yapan 5 il İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara şeklinde sıralandı.
İhracat birim fiyatı geriledi
Ocakta 1.090 firma ilk kez ihracat gerçekleştir. 1.090, son yılların en düşük sayısı olarak öne çıktı. Bu firmaların ihracata katkısı 117 milyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen ay birim ihracat 1,47 dolara gerilerken, paritenin ihracata negatif etkisi 473 milyon dolar oldu.
Geçen ay en çok ihracat yapılan ülkeler arasında Almanya yine ilk sırada yer aldı. Ocak ayında Almanya’ya 1,7 milyar dolar ihracat gerçekleştirilirken, ikinci sırada 1,3 milyar dolarla ABD, 3. sırada ise 1,2 milyar dolarla İngiltere yer aldı. 51 ülkede yüzde 50’nin, 101 ülkede yüzde 10’un üzerinde ihracat artışı kaydedildi. Genel tabloda ise 128 ülkeye ihracat yapıldı. Slovenya ve Ürdün’e ihracatta bugüne kadarki en yüksek seviyeye ulaşıldı.
Türk Ticaret Bankası’ndan 62 milyar TL kredi desteği
Ticaret Bakan Ömer Bolat, 2025 yılı Ocak ayında yıllıklandırılmış cari işlemler açığının, 10 milyar dolar civarında gerçekleşmesini öngördüklerini söyledi. Bolat, Türk Eximbank'ın 2024 'te ihracatçılara sağladığı 48,7 milyar dolarlık destekle önemli bir güç kaynağı olduğunu, 2025'te bu desteği 50 milyar dolara çıkarmayı hedeflediğini söyledi.
Bolat, "Türk Ticaret Bankası’yla (TTB), 2025'te ihracatçılara 150 milyar TL kredi limiti tahsis etmeyi, 62 milyar TL kredi kullandırmayı ve şube sayısını 11’e, kredi kullanan ihracatçı sayısını 1.000’e çıkararak, çalışma büyüklüğünü 200 milyar TL’ye ulaştırmayı hedefliyoruz.
İGE AŞ ile de bugüne kadar ihracatçılarımızın 101,8 milyar TL’lik kredisine 88,7 milyar TL kefalet sağladık” dedi. Bakan Bolat, “Bakanlık olarak 2025 yılında ise 7,3 milyar TL destek bütçesi ile ihracatçılarımızın yanında olacağız" diye konuştu.
“Yeni İpekyolu ile jeopolitik statümüz daha da güçlenecek”
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türkiye olarak Bakü-Tiflis- Kars Demiryolu Hattı’ndan Zengezur Koridoru’na kadar birçok projeyle Orta Koridor’un etkinliğini artırmak için çalışmalarını söyledi. Uraloğlu, “Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Hattı demiryolu taşımacılığına yeni bir yön vermiştir.
Zengezur Koridoru’nun hayata geçirilmesiyle ilgili de çalışmalarımız devam ediyor. Bu koridor ile Orta Koridor üzerindeki taşımacılık rotalarına alternatif ve doğrudan bir seçenek sunmayı amaçlıyoruz. Yine, Çin, Doğu Asya ve Hindistan’dan gelen yükleri Basra Körfezi üzerinden Avrupa’ya taşıyacak Kalkınma Yolu Projesi için de çalışmalarımıza hızlıca devam ediyoruz” dedi. Uraloğlu, bu kapsamda yaklaşık 20 milyar dolarlık bir yatırım yapmayı öngördüklerini kaydetti.
Hedefi tutturmak için ihracatı %7 artırmalıyız
TİM Başkanı Mustafa Gültepe, 2025 yılına 280 milyara dolar ihracat hedefiyle başladıklarını söyledi. Gültepe, “Hedefe ulaşabilmemiz için ihracatımızı yüzde 7 artırmalıyız. Mevcut potansiyelimizle daha fazlasını da yapabiliriz. Ama geçen yıl rekabetçiliğimize zarar veren tabloyu hiç değilse bu yıl değiştirmeliyiz. Yani enflasyonla kur arasındaki dengeyi kurmalıyız. Tabi, dünyadaki jeopolitik gelişmeleri de göz ardı edemeyiz. ABD bizim en büyük ikinci ihracat pazarımız. Donald Trump’ın ikinci başkanlık döneminin mutlaka ticaretimize yansımaları olacak. Suriye’deki gelişmeleri de yakından takip edeceğiz. Diğer taraftan bu yıl da ihracatçı birliklerimizle yoğun bir heyet programı gerçekleştireceğiz” dedi.
Fındık memleket meselesi
TİM Başkanı Gültepe ayrıca fındıkta risklerin arttığına dikkat çekti. Gültepe, “Fındık bu coğrafyanın en önemli gelir kaynaklarından biri. Aynı zamanda da en önemli ihraç ürünü. Ama fındıkta risklerin arttığını da görmek durumundayız. Ton bazında fındık ihracatındaki küresel payımız yüzde 63’ten yüzde 58’lere geriledi. 10 yıl önce neredeyse hiç fındık ihraç etmeyen Şili, önemli bir ihracatçı ülke oldu. ABD ve Gürcistan’ın fındık ihracatı her geçen yıl artıyor. Fındığı bir memleket meselesi olarak ele almak durumundayız. Her şeyden önce dönüm başına verimi artırmalıyız” ifadelerini kullandı.