Martta 5 hafta sonu tatili oldu, ihracat yüzde 4,1 düştü

Ocak ve şubat ayında rekor kıran ihracatta geçen ay düşüş yaşandı. Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, mart ayında ihracat yüzde 4,1 düşerek 22 milyar 580 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, ihracatın gerilemesinde Mart 2024'te 5 defa cumartesi-pazar tatil günleri oluşması etkili oldu. Geçen yılın mart ayında ise 4 defa cumartesi-pazar tatil günleri oldu. İthalatta gerileme geçen ay da devam etti.

Martta ithalat yüzde 5,7 düşüşle 30,1 milyar dolara indi. Böylece mart ayında dış ticaret açığı yüzde 10,3 düşüşle 7, 52 milyar dolar olarak gerçekleşti. Mart 2023'te yüzde 73,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı Mart 2024'te yüzde 75’e yükseldi. Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise ihracatın ithalatı karşılama oranı 1,54 puan artarak yüzde 91,2 olarak gerçekleşti.

3 aylık dış açık yüzde 41 düştü

 Bu yılın ilk çeyreğinde ise ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 artışla 63,7 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde ithalat da yüzde 12,6 azalarak 84,1 milyar dolara geriledi. Böylece ilk 3 ayda dış ticaret açığı yüzde 41,2 azalışla 20,5 milyar dolara düştü. Mayıs 2023'te 122,2 milyar dolara yükselmiş olan 12 aylık yıllıklandırılmış dış ticaret açığı, 10 ay sonunda Mart 2024'te 92 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatın karşılama oranı 11,8 yüzde puan artarak yüzde 75,7 yükseldi.

Otomotiv sektörü ilk sırada

Mart ayında 8 sektör ihracatını artırdı. Otomotiv, 3,2 milyar dolarla ilk sıradaki yerini korurken, ikinci sırada 3 milyar dolarla kimya, 3. sırada 1,6 milyar dolarla hazır giyim, 4. sırada 1,5 milyar dolarla çelik sektörleri yer aldı.

81 ilin 43’ü ihracatını artırmayı başardı. 1.421 firma ilk kez ihracat gerçekleştirdi. Martta en fazla ihracat 1,6 milyar dolarla Almanya yapıldı.

166 ülkeye TL ile ihracat

Euro/dolar paritesinin ihracata pozitif etkisi devam ediyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 161 milyon dolar katkı verdi. Birim ihracat değeri ise 1,41 dolar oldu. Ayrıca Hizmet İhracatçıları Birliği’nin çalışmasına göre mart ayında yaklaşık 7,7 milyar dolarlık hizmet ihracatı gerçekleştirildi. Bu yılın mart ayında TL ile ihracat yapılan ülke sayısı 166, TL ile ihracat yapan firma sayısı 37 bin 929 olarak kayıtlara geçti. TL ile yapılan ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 47,7 artış gösterdi.

Tüketim malı ithalatı 50 milyar dolarla rekor kırdı

 Türkiye'nin ithalatında tüketim mallarının payı öne çıktı. Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre mart ayında tüketim malı ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19,3 artışla 4,6 milyar dolar oldu. Mart ayı itibarıyla yıllıklandırılmış tüketim malı ithalatı ise 50 milyar dolara çıkarak yeni rekor seviyesini kaydetti. Aynı dönemde hammadde ve yatırım malları ithalatında ise gerileme dikkat çekti. Ticaret Bakanlığı verilerine göre hammadde ithalatı yüzde 9,3 düşüşle 21,1 milyar dolar oldu. Yatırım malları ithalatındaki düşüş ise yüzde 9 olarak kaydedildi.

"Cari açık OVP hedefinin altında kalacak"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ihracat rakamlarını değerlendirdi. İstikrarlı ve sürdürülebilir büyümenin sağlanmasında cari açığın azaltılmasının temel hedefleri arasında yer aldığını belirten Yılmaz, “2024 yılı birinci çeyreğinde, ithalatımız yüzde 12,6 azalırken ihracatımız yüzde 3,6 artmıştır. Dış ticaret açığımız 34,8 milyar dolardan 20,5 milyar dolara gerileyerek, 2024 yılı birinci çeyreğinde yüzde 41,2 oranında azalmıştır.

Dış ticaret dengesindeki olumlu gidişat, önümüzdeki dönemde cari açık üzerindeki baskıyı azaltmaya devam edecektir. İlk çeyrek gelişmelerinden hareketle, 2024 yılı cari açığımızın milli gelire oranının OVP’de öngörülen yüzde 3,1’in oldukça altında geleceği tahmin edilmektedir. Dünya ticaretinde büyümenin tarihsel ortalamalarının altında seyrettiği, ana pazarımız olan Avrupa’da durgunluk yaşanan bir dönemde ihracatçılarımızın yüksek performansını tebrik ederiz."

AB ithalatındaki gerileme de etkili

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, “Mart ihracatı ocaktaki 20 milyar dolar ve şubattaki 21,1 milyar doların üzerinde gerçekleşerek, mart ihracatında aylık artışın devam ettiğini göstermektedir" dedi. Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise yıllık bazdaki gerilemenin en önemli nedenin ise takvim etkisi olduğu belirtildi. Açıklamada, "Mart 2024'te 5 defa cumartesi-pazar tatil günleri olmuştur.

Mart 2023'te 4 defa cumartesi-pazar tatil günleri vardı. 2024 yılı mart ihracatında ayrıca, başlıca Batı dünyasında özellikle ihracatımızın yüzde 40'lık payını oluşturan Avrupa Birliği'nde küresel boyutta ekonomik faaliyetlerin zayıf seyretmesi, küresel ticarette ve Avrupa Birliği'nde ithalatın gerilemeye devam etmesi de oldukça etkili olmaktadır" denildi.

“Pazarlardaki risklerde sınırlı artış var”

TİM Başkanı Mustafa Gültepe, önemli pazarlarda talebi yaratan koşulları ve risklerin takibini kolaylaştırmak için son iki aydır TİM İhracat Pazar Monitörü’nü (İPM) yayınlamaya başladıklarını söyledi. TİM Pazar Dayanıklılık Endeksi’nin 99,4 puana gerilediğine dikkat çeken pazarlardaki risklerin sınırlı seviyede arttığını vurguladı. Gültepe, “2028’de mal ihracatında 375, hizmet ihracatında da 200 milyar dolarlık hedefi yakalayıp geçeceğimizi öngörüyoruz” diye konuştu.