Antalya'nın ekonomisi 6 T ile büyüyecek

FİKRİ CİNOKUR

ANTALYA - Milenyumlu yılların başında, ekonomisi tarım, ticaret ve turizme dayalı olması nedeniyle ‘3 T’li Antalya’ diye anılan Antalya ekonomisi hızlı bir gelişme göstererek bugün 6 T’ye ulaştı. Antalya’da ‘’T’’ ile başlayan sektörler arasına artık ultra lüks tekne yapımı, tıp sektörü ve teknokentin yarattığı ivme ile söz sahibi olan teknoloji sektörleri de katıldı. Yarım asır önce Akdeniz’de narenciye, pamuk ve hububat üretimiyle bilinen küçük bir sahil kenti olan Antalya, artık tarihi ve kültürü, ekonomisi, tarımı ve turizmi ile dünyanın tanıdığı bir kent haline geldi. Yılda 13 milyon turiste hizmet veren Antalya, başta Avrupa Birliği ülkeleri ve Rusya olmak üzere dünyanın birçok ülkesini tarım ürünleriyle de ulaşıyor. Kent artık dünyanın önde gelen iş adamlarına ve krallarına lüks tekne de üretiyor. 

Yarım asır önce, portakalı, pamuğu ve turunçgiller üretimiyle tanınan Antalya 1970’li yıllardan sonra turizmde gelişmeye başladı. 1980’li yıllarda ise tamamen turizme açılmasıyla 5 yıldızlı tesislerin sayısı da hızla artmaya başladı. 100 binlerle başlayan turist sayısı bugün 13 milyona ulaştı. Sadece 5 yıldızlı tesislerin sayısı ise 372’ye ulaştı. 2000’li yıllara kadar Antalya’ya Avrupa ülkelerinden turist gelirken bunların başında Almanlar yer alıyordu. Bugün 200’e yakın ülkeden Antalya’yı ziyaret eden turistlerin başında Ruslar da yer aldı. Yaşanan global krizlere göre kimi zaman Almanlar, kimi dönem de Rus turistler ilk sırayı alıyor. Turizmde, sağlık, SPA ve spor turizmi gelişti. Turizmi 12 aya yayabilmek için de alternatif turizm arayışları devam ediyor. 

Turizm ticareti de büyüttü 

Tarım ve orman kenti olan Antalya Kaleiçi Limanı’ndan yapılan taşıma, yükleme işleriyle birlikte ticarette de çok aktif yer almaya başladı. 1970’li yıllarda Büyük Limanı’n yapılmasıyla deniz ticareti de arttı. Turizmle birlikte kentte ticaret çeşitlenmeye ve büyümeye başladı. Antalya, esnaf sayısı bakımından İstanbul, Ankara, İzmir, Adana gibi illerin ardından sıralamada yerini aldı. Antalya Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği’nin (AESOB) tüm ilçeler dahil 70 bine yakın üyesi bulunuyor. Antalya Ticaret ve Sanayi Antalya'nın ekonomisi 6 T ile büyüyecek Odası’nın (ATSO) 40 bin, Kumluca TSO’da 4 bin 300, Alanya TSO’da ise 6 binden fazla faal üye bulunuyor. 

Kent ihracatının yüzde 70’i ise yaş meyve sebzeden 

Antalya tarım sektöründe teknoloji ve modern seraların kullanımı alabildiğine gelişti. Bölgede turfanda sebze üretiminin yanında hububat, pamuk ve narenciye üretimi de başı çekiyor. Antalya, domates, biber, salatalık ve patlıcan üretiminde dünyanın sayılı üretim merkezleri arasında. Tohum üretimi ve ithalatında başta İsrail ve Hollanda olmak üzere tamamen dışarıya bağımlı olan Türk tarımı, 2000’li yıllardan itibaren tohum ithalatını da yarı yarıya azalttı. Bölgede Türkiye’nin en büyük yerli tohum üretim ve ihracatçı şirketleri yer almaya başladı. Antalya’da yerli ve yabancı onlarca tohum şirketi faaliyetini sürdürüyor. Antalya, Türkiye’nin fide üretiminin de yüzde 80’ini karşılıyor. Antalya ve ilçelerinde çiftçilik yapanların sayısı 157 bine ulaştı. Antalya Ticaret Borsası’na (ATB) üye tarımsal üretim yapan şirket ve tüccar sayısı bini buldu. Üye sayısı 2009’dan itibaren 100’de yüz arttı. ATB üyeleri arasında Türkiye’nin en büyük 500 firması arasına girmeyi başaran Yörükoğlu Süt Ürünleri, Ekici Süt Ürünleri, Tasaco, Meykon, Proto Tohumculuk, Fito Tohumculuk gibi firmalar var. Antalya İhracatçılar Birliği’nin 2014 yılındaki 1,8 milyar dolarlık ihracatının yüzde 70’i ise yaş meyve sebze sektöründen. 

Teknoketten dünyaya yazılım ihraç ediliyor 

Akdeniz Üniversitesi Yerleşkesi’nde faaliyette bulunan Teknokent’te Ar- Ge yapan firma sayısı hızla artıyor. 10 yıl önce 18 firma ile hizmete başlayan Teknokent’te bugün 80 firma yer alıyor. 300 kişinin istihdam edildiği teknokentteki yazılım firmaları dünyaya yazılım ihraç ediyor.Antalya Teknokent, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 28 Mart 2013 tarihinde gerçekleştirilen ‘’1.Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Performans Endeks Sonuçlarına’’ göre, kendi kategorisinde birinci, genel endeks sonuçlarına göre de üçüncü oldu. 

Kent son 10 yılda lüks yatta parladı 

Antalya son 10 yıldır ultra lüks tekne yapımı ve ihracatı açısından dünya sıralamasında en üst seviyede yer aldı. Antalya Serbest Bölgesi’nde ağırlıklı sektörü ultra lüks tekne üretimi oluşturdu. Her bir tekne milyonlarca dolar fiyata ihraç ediliyor. Antalya Serbest Bölgesi'nde yapılan birçok tekne kendi alanında dünyanın en saygın ödülleri kazandı. Ultra lüks tekne boyları da 45-57 metrelerden 67 metreye kadar çıktı.Manavgat Yat Yapım ve Çekek Yeri ile Yat OSB projesi gibi yeni üretim alanları yaratılırsa sektörde istihdamın en az 5 bin kişiye çıkacağı belirtiliyor. Serbest bölgede 110 firma var. Bu firmaların yüzde 65’i lüks yat üretimi, bakım ve onarımı üzerine çalışıyor. Bölgede 2000-2015 Şubat döneminde üretilen 280 lüks yat 572 milyon dolar doviz girdisi sağladı. Özel sağlık hizmeti hızlı büyüdü Antalya, turizm sektörünün gelişmesiyle birlikte sağlık sektöründe de önemli adımlar attı. 

Özel sağlık hizmetleri sektörü 

İstanbul ve Ankara’dan sonra en cazip kent haline geldi. Akdeniz Üniversitesi’nde yapılan organ nakilleri yabancıların da dikkatini Antalya’ya çekti. 2000’li yılların başında 7-8 özel hastane ve sağlık kuruluşu var iken bugün özel tıp merkezleri ile birlikte sayıları 50’ye yaklaştı. Antalya’da ayrıca 2 üniversite ile 14 kamu hastanesi ve 200’e yakın aile sağlığı merkezi de bulunuyor.