Fındığa müdahale isteniyor

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Kozoğlu, fındık fiyatlarındaki düşüşle ilgili, "Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) piyasaya girseydi, fiyatlar bu kadar düşmezdi. TMO, bu oyunu bozmalıdır. Et ve Süt Kurumunun süte müdahalesinde olduğu gibi fındık piyasasına da acilen müdahale edilmelidir." dedi.

Trabzon Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı da olan Kozoğlu, Ortahisar Ziraat Odası Başkanlığında düzenlediği basın toplantısında, fındığın Karadeniz için vazgeçilmez, gözardı edilemez bir ürün olduğunu belirterek, bölgede 400 bin fındık üreticisinin adeta gecesini gündüzüne katarak üretim yaptığını vurguladı.

Kozoğlu, dünya fındık üretim alanlarının yüzde 80'ini barındıran Türkiye'de, 16 il ve 130 ilçede dünyaki fındığının yüzde 70'inin üretildiğini ifade ederek, "Fındıkta dünya ticaretinin yüzde 75'i de ülkemizin elinde bulunmaktadır. Fındık bölge ekonomisinin temelini oluşturuyor. Aileleriyle birlikte yaklaşık 2 milyon insan geçimini fındıktan sağlıyor. Ülkemize 2015 yılında 2,8 milyar dolar döviz kazandıran fındıkta adaletsiz bir paylaşımın olduğu ortadadır. Rekabet şartlarının oluşmadığı, serbest piyasa sisteminin işlemediği fındıkta, yüz binlerce satıcıya karşın çok az sayıda alıcı bulunmaktadır." diye konuştu.

Fiyatı üç, beş ihracatçının belirlediği piyasada, esas zorluğu çeken üreticinin mağdur olduğunu savunan Kozoğlu, şöyle devam etti:

"Her sene rekolte tahmin oyunlarıyla fiyatları düşürmeye çalışan bu kesimler, sezon başında 14,50 lira olan fındık fiyatlarını 7,50 liraya kadar indirmiş durumdadır. Bu insafsızlıktır, fındık üreticisini açlığa mahkum etmektir, geleceği düşünmemektir. Üç, beş tekel, fındığı üreten olmazsa kendilerinin de olmayacağını gözardı etmektedir. Kendileri denizde yatlarda sefa sürerken üretici can çekişiyor. Unutulmasın ki Karadeniz'de fındık yoksa, hiçbir şey yoktur. Çiftçi de esnaf da tüccar da sanayici de ihracatçı da yoktur. Hiç kimse bindiği dalı kesmeye kalkmasın."

Kozoğlu, "Fiyatlar daha ne kadar düşürülecek?" sorusunu yönelterek, şunları kaydetti:

"Fındık üreticisi isyan etmektedir. Her gün ziraat odalarımızın kapısını aşındırmaktadır. Üreticinin dayanacak gücü kalmamıştır. Acilen devlet, TMO aracılığıyla piyasaya müdahale etmeli, fiyatları yükseltmelidir. Bu piyasada tekelleşmenin olduğu, serbest piyasa düzeninin işlemediği açıktır. Ne yazıktır ki fındık denilince ilk akla gelen ülke olan Türkiye'de, üretici üç, beş ihracatçının hükmü altına alınmıştır."

"Üreticimiz, oyuna gelmemeli"

Fındık fiyatının bugünlerde niye düştüğünü anlamanın mümkün olmadığını belirten Kozoğlu, "Üretici, piyasaya çok az ürün vermektedir. Geçen yıl bu günlerde 150 bin ton olan iç fındık ihracatı, bu yıl 173 bin tonu geçmiştir. Ülkemiz yıllık ortalama 250 bin ton iç fındık ihracatı yapmaktadır. Bu, yaklaşık 80 bin ton iç fındık ihracatı daha yapılması anlamına gelir. Piyasada 160 bin ton kabuklu fındık olmadığı açıktır. Tabii emanete bırakılan fındıkların piyasaya sürülmesi, emanete hıyanet edilmesi fiyat düşüklüğünün nedenlerinden biri olarak görünüyor." değerlendirmesinde bulundu.

Kozoğlu, çiftçilerin, ziraat odalarının yetkililerinin uyarılarını dikkate alıp emanete fındık bırakmasa daha iyi olacağını belirterek, "Aslında yapılmak istenen belli, piyasalarda panik havası yaratmak, psikolojik baskı yapmak ve üreticinin elinde kalan fındığı ucuz fiyattan kapatmak. Üreticimiz, bu oyuna gelmemeli. İhracat için fındığa ihtiyaç olacağı açık. Eninde sonunda üreticinin elindeki fındığı ederinden almak zorunda kalacaklar." dedi.

Bu ortamda TMO'ya büyük görev düştüğünü savunan Kozoğlu, "TMO piyasaya girseydi, fiyatlar bu kadar düşmezdi. TMO, bu oyunu bozmalıdır. Et ve Süt Kurumunun süte müdahalesinde olduğu gibi fındık piyasasına da acilen müdahale edilmelidir. Bu devlet olmanın da bir gereğidir." diye konuştu.

Kozoğlu, çiftçinin sahipsiz olmadığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Kimse, çiftçinin emeğini ucuza kapatmaya çalışmasın. Kimse, çiftçiyi sahipsiz sanmasın. Üreticinin her zaman yanında olan, başı sıkıştığında yardımına koşan ziraat odalarımız, her zaman olduğu gibi fındık fiyatının ederine yükselmesi için elinden gelen çabayı göstermektedir. Bunun geçmişte örnekleri çoktur."

Bütün bu sıkıntılara ilave olarak geçen ay sonunda don zararı yaşandığını anımsatan Kozoğlu, "Dalda karanfil neredeyse kalmadı. 750 rakım üzerinde tamamen yok olmuş durumda. Fındık rekoltesinin, 2015 yılının altında olacağı aşikardır. Bunu bilen malum çevreler, var olan fındığı ucuz fiyattan alıp yeni sezonda karlarını katlama çabası içindedir. TMO'nun yapacağı müdahale bu oyunu da bozacaktır." ifadesini kullandı.