Yabancı bayraklı yatlara mali yaptırımlar geliyor

Murat ERDOĞAN

İSTANBUL - Dört yıl önce geçici bir düzenlemeyle yabancı bayraktaki Türk sahipli yatların Türk bayrağına geçişini kolaylaştırmak için vergileri hafifleten bir düzenlemeye imza atan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Türk bayrağına geçiş için yeni bir fırsat verecek.

DÜNYA’ya konuşan Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka, “İkinci bir fırsat vermenin yanı sıra milli bayrağı daha cazip hale getirici ve Türk bayrağına geçişi zorlayıcı birtakım tedbirler düşünüyoruz” dedi.

Türk yat sahiplerini yabancı bayrak çekmeye zorlayan Motorlu Taşıtlar Vergisi’nin (MTV) 2009’da kaldırılmasına rağmen, Türk bayrağına geçişin beklenen ölçüde olmaması Bakanlığı harekete geçirdi. Türk karasularında dolaşan ve marinalarda konaklayan Türk sahipli yabancı bayraktaki yatların Türk bayrağına geçmeleri için Denizcilik Bakanlığı, geçici olarak vergileri hafifleten bir kanun tasarısı hazırladı.

Yeni tasarıda teşvikin yanında ayrıca Türk bayrağına geçişi sağlayacak zorlayıcı maddeler de olacak. İkinci el teknelerin ithalatına ve milli bayrağa geçişte vergi avantajı sağlanmasına rağmen, geçişlerin beklenenin altında olması nedeniyle, yabancı bayraklı teknelere yaptırım geleceğinin işaretini Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, 2009’da yaptığı şu açıklamada vermişti: “Tüm tekne sahiplerinden artık bu ayıptan kurtulmalarını ve Türk bayrağına geçmelerini özellikle rica ediyorum. Bizim sahillerimizi yaz-kış gece-gündüz yabancı bayraklı teknelerin istila etmesine de müsaade etmeyiz. Bu konuda da bundan sonra yasaları daha titiz uygulama cihetine gideriz.”

Sektörden talep var

2009 yılında, geçici bir düzenlemeyle yabancı bayraktaki Türk sahipli yatların Türk bayrağına geçişini kolaylaştırma ve engel olarak görülen vergilerin hafifletilmesi için
bir düzenleme yaptıklarını hatırlatan Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Suat Hayri Aka, belli sayıda yatın milli bayrağa geçtiğini fakat bunun beklenen ölçüde olmadığını dile getirdi. O zamanda geçemeyen yat sahiplerinin Türk bayrağına geçmek isteği olduğunu ve yoğun talepler üzerine ikinci bir şans daha vermeyi düşündüklerini ifade eden Aka, “Bunun için bir kanun tasarısı hazırladık. Eylül ayı içinde onaylanması için parlamentoya gönderilmesine yönelik bakanlığımız bir çalışma hazırladı” dedi.

Yeni tasarıda, ikinci bir fırsat vermenin yanı sıra milli bayrağı daha teşvik edici ve zorlayıcı bir takım tedbirler de düşünülüyor. Bunun için Turizm Bakanlığı başta olmak
üzere diğer ilgili bakanlıklarla bir takım çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Aka, şöyle konuştu: “Milli bayrağa geçen tekne sahiplerine bir takım avantajlar sağlayacağız, yabancı bayrakta kalanlara ise bir takım mali külfetler veya benzer operasyonel sınırlamalar getirebiliriz. Teknelerin Türk marinalar ve karasularında kalış süresini sınırlamak, belirli bir süreden sonra kaldığı gün başına vergi koyulması ve masraflar üzerinde de bir değişiklik gibi yaptırımlar olabilir. Henüz tam karar vermedik
ve bunun için ilgili kurumların da onayı gerekiyor.”

Yabancı bayrağın mali avantajı yok

Aka, Deniz Turizm Yönetmeliği’nin yabancı teknelere beş yıla kadar Türkiye’de kalma izni verdiğini de sözlerine ekledi. “Türk bayrağını daha cazip hale getirmeye kararlıyız” diyen Müsteşar Yardımcısı Aka, mali olarak bakıldığında yabancı bayrağın şu an belirtildiği gibi daha cazip olmadığına dikkat çekerek “Bayrak devleti denetimlerinden kurtulmak gibi hususlarda cazip olduğu düşünülüyor. Yabancı bayrağın tercihinde herkesin farklı gerekçeleri olması nedeniyle tam olarak Türk bayrağına geçmeme nedenlerinin tespiti zor. Fakat biz tüm hususları dikkate alarak Türk bayrağını daha cazip hale getirecek bir düzenlemeyle ikinci bir şans vermeyi planlıyoruz. Bu şansı verirken de çok fazla teknenin Türk bayrağına geçmesini arzuluyoruz” açıklamasını yaptı.

İthalatta yaş sınırı olacak

Kanun tasarısında belirli bir süreyle ikinci el teknelerin ithalatına indirim uygulanması planlanırken, ithal edilecek teknelere de yaş sınırlaması getirilecek. Yaş sınırının henüz kararlaştırılmadığını söyleyen Aka, karasuların eski ve yaşlı tekne mezarlığına çevrilmesine izin vermeyeceklerini vurguladı.