ABD'nin görmezden gelemeyeceği yükselen güçler

WASHINGTON - ABD'deki Lehigh Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler bölümü öğretim üyesi Henri Barkey ve Center for Strategic and International Studies (CSIS) uzmanlarından Johanna Mendelson Forman, Türkiye ve Brezilya'nın, "ABD'nin dış politika hesaplamalarında görmezden gelemeyeceği yükselen güçler" olduğunu belirtti.

 

Barkey ve Forman, Miami Herald gazetesinde, "Yeni Güçler Olarak Türkiye ve Brezilya'nın Yükselişi" başlıklı yazı kaleme aldı.

 

Yazının Türkiye ile ilgili bölümünde, Arap Baharı uyanışında kilit derecede önemli ülke haline gelen Türkiye'yi "yükselen güç" olarak tanımlayan Barkey ve Forman, "Suriye bataklığı" sorunuyla baş edilmesinde de Türkiye'yi NATO'nun merkezi üyesi olarak gösterdi. Barkey ve Forman, Türkiye'nin, Suriye'de devam eden kargaşayla başa çıkmada ABD'nin anahtar müttefiki olduğu görüşünü de ifade etti.

 

"Yükselen güçler" olan Türkiye ve Brezilya ile kalıcı müttefiklikler inşa etmesinin ABD için, dünyanın en karmaşık stratejik konularıyla baş etmede fırsat sağladığını yazan Barkey ve Forman, ABD Başkanı Barack Obama'nın başından bu yana, El Kaide ile mücadele, soykırımları önleme gibi birçok konuyu ABD'nin tek başına ele alamayacağının farkında olduğuna dikkati çekti.

 

Barkey ve Forman, hem Türkiye hem de Brezilya'nın benzer bir "çok taraflılık" bakışına ve dünya sahnesindeki etkilerini artıran "yumuşak güç" anlayışına sahip olduğuna değinerek, iki ülkenin de komşularıyla dostça ilişki kurma arayışında olduğunu, hatta bu ilkeyi uluslararası sahnede kötü imaja sahip komşularına bile uygulamaya çalıştıklarını vurguladı.

 

İki ülkenin de dinamik ve kabiliyetli özel sektörlerinin pazarlara sorunsuz girişi için bölgelerinde "istikrar bölgesi" oluşturmayı istediklerini anlatan Barkey ve Forman, Brezilya ve Türkiye'nin 2010 yılında nükleer konuyla ilgili olarak İran ile Tahran anlaşması imzalamasını hatırlattı.

 

Uzmanlar, iki ülkenin de ABD'den "takdir ve saygı" beklediğini belirterek, Brezilya'nın BM Güvenlik Konseyi'nde daimi sandalye arayışı içinde olduğunu, Türkiye'nin de bölgesinde Washington'ın birincil müttefiki olarak kabul edilmesini istediğine işaret etti.

 

Barkey ve Forman, "İki ülkenin arzuları ABD tarafından tamamen karşılanmayacaktır. Ancak, Washington kendi dış politika hesaplamalarında Türkiye ve Brezilya'yı görmemezlikten gelemez. Brezilya ve Türkiye, Amerikan dış politikasının icrasına taş koyabilecekleri gibi, yardım edebilirler de" ifadesini kullandı.