Portekiz ihracata verdiği teşvikle IMF'den kurtuluyor
Euro Bölgesi’nin sorunlu ülkelerinden Portekiz, AB-IMF kurtarma programının sona ermesinin ardından daha fazla yardım almayacağını açıkladı. Ekonomistlere göre ülkenin kendine duyduğu güvenin temelinde patlayan ihracat var
EVRİM KÜÇÜK
DIŞ HABERLER - Avrupa'da euro krizinin merkezinde yer alan ve piyasaların gündemini geçtiğimiz yıllarda uzun süre meşgul eden Portekiz, ABIMF ile 3 yıl önce yaptığı 78 milyar dolar büyüklüğündeki kurtarma paketinden çıkıyor. 2013 yılındaki güçlü büyümesiyle Euro Bölgesi’nin sürpriz kahramanı olarak gösterilen ülke ihracatın yarattığı doping ile kendi ayakları üzerinde durabileceğine karar verdi. Portekiz, 78 milyar dolar büyüklüğündeki kurtarma yardımının son dilimini gelecek ay alacak.
İhracata yeni yol haritası
Ekonomistlere göre ülkenin kendine duyduğu güvenin temelinde patlayan ihracat var. Ülkenin ihracatı şubat ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.3 artış gösterdi ve 3.8 milyar euro olarak gerçekleşti. İhracatı kriz öncesi seviyenin yüzde 15-16 üzerinde olan Portekiz, ihracattaki avantajını geri kazandı. Aralık ayında sona eren 4 yıl içinde ihracatını yüzde 24.2 artıran ve ithalatını yüzde 5.1 aşağı çeken Portekiz, 20 yıl aradan sonra ilk kez dış ticaret fazlası verdi. Şu an ihracat ekonominin yüzde 41’ini oluşturuyor. 2008 yılında bu oran yüzde 28 civarındaydı. Ürünlerinin yüzde 60’ını sattığı AB’nin yanında Portekiz; Brezilya, Rusya, Afrika ülkeleri gibi pazarlarda da ihracat payını artırdı. Portekiz hükümeti ihracatta rekabet gücünü artırmak için bazı tedbirleri hayata geçirdi. İşveren için işe alma ve işten çıkarmayı kolaylaştıran tedbirlerin yanında daha rekabetçi enerji maliyetlerini teşvik etti. Bu kapsamda enerjinin etkin biçimde kullanılması ve yenilenebilir enerji kullanımının artırılmasına yönelik bir plan hazırlandı. Elektrik ve doğalgaz piyasaları serbestleştirildi. Sürdürülebilir ham madde tedariki için madencilik endüstrisinde, yabancı yatırımın teşvikine yönelik bazı düzenlemeler hayata geçirildi. Su kaynaklarının daha etkin kullanılması için de çalışmalar yapıldı. Söz konusu tedbirler ihracatın ucuzlamasını sağladı.
Yeni kredi hatları
Hedef pazarlar için ihracatın çeşitlendirilmesi sağlandı. Finansal kaynaklara erişim kolaylaştırıldı. İşletmelerin yurt dışındaki ticari kredi risklerinin karşılanması için ‘ulusal karşılıklı garanti sistemi’ ile kısa vadeli kredi sigortası hatları yenilendi. Bunun yanında ihracatı teşvik etmek amacıyla yeni bir kredi hattı da devreye sokuldu. Portekiz ayrıca ihracatçı şirketlerin KDV muafiyetlerini hızlandıracak bir sistem hazırladı. Yeni sistem KDV iadesi için gerekli bilginin sunulması için gerekli 42 günlük süreyi 4 güne indiriyor. Öte yandan hükümet, inovasyon ve girişimciliğe odaklanan bir yol haritası belirledi. Bu çerçevede kurulan bir kurumla teknoloji transferi hızlandırıldı. İhracatın artırılmasında ‘kümelenme’ modeli de kullanıldı. Yüksek büyüme öngörülen ve uluslararası boyutunun geliştirilmesi hedefl enen sektörlerde 11 küme belirlendi. Ülkenin başlıca ihracat kalemleri arasında giysi, ayakkabı, makine, kimyasallar, kağıt ürünleri yer alıyor.