Bütçe açığı nisanda %12 düştü, dört aylık açık 20.1 milyar dolar

İSTANBUL - Bütçe açığı Nisan ayında yüzde 12 azalarak 947 milyon dolara indi. Özellikle 3G lisanslarından sağlanan gelirin açığın gerilemesinde etkili olduğu düşünülüyor.

Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, Merkezi yönetim bütçesi 2008 yılının Nisan ayında 1 milyar 76 milyon TL açık vermiş iken 2009 yılının aynı ayında yüzde 12 oranında bir iyileşmeyle, 947 milyon TL açık verdi. Söz konusu dönemde faiz dışı fazla ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32,3 oranında azalarak 2 milyar 91 milyon TL oldu.

2009 yılı Nisan ayında bütçe giderleri 21 milyar 10 milyon TL olarak gerçekleşmiş iken, 2008 yılının aynı ayında 18 milyar 638 milyon TL oldu.  2009 yılı Nisan ayı faiz hariç bütçe giderleri 17 milyar 972 milyon TL olarak gerçekleşti.

Öte yandan Merkezi Yönetim Bütçesi, bu yılın ilk 4 ayında 20 milyar 73 milyon lira açık verdi.

Ocak-Nisan döneminde bütçeden 87 milyar 435 milyon lira harcama yapıldı, bütçe gelirleri de 67 milyar 361 milyon lira olarak gerçekleşti. Faiz dışı fazla ise 1 milyar 55 milyon lira oldu.

Vergi gelirleri düştü

Yılın 4 ayında bütçe gelirlerinde ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4'lük bir artış sağlandı. 2008'in Ocak-Nisan döneminde 64 milyar 751 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yıl 67 milyar 361 milyon liraya yükseldi.

Buna karşılık vergi gelirlerinde yüzde 4,1'lik bir azalma meydana geldi. 2008'nin ilk 4 ayında 53 milyar 158 milyon lira olan vergi gelirleri, bu yıl 50 milyar 958 milyon lira oldu.

Söz konusu dönemde vergi tahsilatındaki en büyük düşüş yüzde 32 ile ithalde alınan KDV'de yaşandı. Bunu yüzde 15 ile kurumlar vergisi, yüzde 10,5 ile harçlar, yüzde 3,4 ile de ÖTV gelirleri izledi.

Buna karşılık gelir vergisi tahsilatında yüzde 8,9, banka ve sigorta muameleleri vergisi tahsilatında yüzde 22,4, dahilde alınan KDV'de yüzde 12,1, damga vergisinde ise yüzde 6,7 oranında artış kaydedildi.

Vergilerdeki gerilemeye karşın bütçe gelirlerindeki artış, vergi dışı gelirlerden kaynaklandı. Geçen yılın ilk 4 ayında 9 milyar 288 milyon lira olan vergi dışı gelirler, bu yıl 13 milyar 908 milyon liraya çıktı.

Tedbirler, bütçe parametrelerini şekillendirecek

Maliye Bakanlığının bütçeye ilişkin genel değerlendirmesinde de, Nisan ayı sonuçlarının, bütçe giderlerindeki artış oranının yılın ilk 3 ayına göre azaldığını ortaya koyduğu belirtildi.

Bu dönemin bütçe gelirlerinin ise iyileşme gösterdiği bir dönem olduğu kaydedilen değerlendirmede, şöyle denildi:

"Nitekim ilk 3 aylık faiz hariç bütçe giderlerinin bir önceki yılın aynı dönemine göre artış oranı yüzde 27,8 iken, Nisan ayında faiz hariç bütçe giderlerinin bir önceki yılın aynı dönemine göre artış oranı yüzde 24,2'ye inmiştir. Yine ilk 3 ayda bütçe gelirleri binde 2 oranında artmışken, Nisan ayında gelirler geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,2 oranında artmıştır. Bunun sonucunda yılın ilk 4 ayında Merkezi Yönetim Bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4 oranında artış göstermiştir.

Bütçe gider ve gelirlerinde Nisan ayında ortaya çıkan bu olumlu gelişme, bütçe dengesine de yansımıştır. 2009'un ilk çeyreğinde bütçe açığı aylık ortalama 6 milyar 376 milyon TL iken, Nisan döneminde açık 947 milyon TL olarak gerçekleşmiştir."

Maliye Bakanlığı değerlendirmesinde, Nisan ayında vergi gelirlerinde, özellikle de dahilde alınan KDV ve ÖTV'de ilk 3 aya göre olumlu bir değişim görüldüğü vurgulandı. Bu değişimde yurtiçi talebi canlandırmak amacıyla uygulamaya konulan vergi indirimleri ile ithalattaki azalmanın önemli rol oynadığı kaydedilen değerlendirmede, daha sonra şu görüşlere yer verildi:

"Nitekim 2009 yılının ilk çeyreğinde dahilde alınan KDV, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,5 oranında azalmış iken, Nisan 2009'da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 49,4 oranında artmıştır. Yine ilk çeyrekte ÖTV tahsilatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,6 oranında azalma göstermiş, Nisan 2009'da ÖTV tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,9 oranında artmıştır.

Küresel krizin etkilerini sınırlandırmak ve bazı sektörlerin mevsimsel ihtiyaçlarını gidermek anmacıyla yılın ilk 4 ayında bütçe ödenekleri hızlı bir şekilde serbest bırakılmıştır.

2009 yılı ilk 4 aylık Merkezi Yönetim Bütçesi, makroekonomik gelişmeler ile küresel krizin etkilerini sınırlandırmak için uygulamaya konulan maliye politikası tedbirleri çerçevesinde gerçekleşme göstermiştir."

Değerlendirmede, revize edilen bütçe hedeflerinin gerçekleştirilmesi için bundan sonraki dönemde de her türlü tedbirin kararlılıkla alınarak, uygulamaya konulacağı da ifade edildi.