Dostlukları sınayan tablo

NERMİN SAYIN

Beyaz fon üzerine belli belirsiz beyaz çizgili, bir altmışa bir yirmi boyunda çağdaş bir tablo, 25 yıllık bir dostluğun sonunu getirebilir mi? Bu soruma cevap vermeden önce, Aysa Prodüksiyon Tiyatrosu’nun prömiyerini kısa bir süre önce yaptığı “Sanat”ı izlemenizde fayda var... Çünkü “Sanat”ta her şey, karakterlerden Serge’in tam da tarif ettiğim gibi bir tabloyu satın almasıyla başlıyor... Nasıl mı? Anlatayım...

Serge, Marc ve Yvan, dostlukları yılları devirmiş, muhtemelen onlarca sınavı da geride bırakmış üç yakın arkadaş... Serge, iyi kazanan bir dermatolog, kişisel merakları arasında çağdaş sanat var... Marc, mühendis ve daha geleneksel bir tip. Konuyu sanata indirgersek, çağdaşla değil natürmortlar ya da manzara resimleriyle ilgili, diyebiliriz... Yvan ise arkadaşlarına göre daha az kazanan, daha mütevazı yaşayan biri... Oyunun başladığı günlerde evlenmek üzere ve müstakbel eşinin bir akrabasına ait kırtasiyecide çalışıyor. Evinin duvarlarına da babasının çizdiği resimleri asıyor. Bir de şunu belirtmeli Yvan hakkında; En büyük hobisi arada kalmak. Örneğin üvey annesiyle annesinin, annesiyle kız arkadaşının ve de Serge ile Marc’ın...

200 bin euroluk resim...

İşte bu üçlüden Serge, bir gün bir galeride, o sıralar gözde olan çağdaş bir ressamın bir tablosunu satın alıyor 200 bin euroya. Alır alır, zaten mesele de bu değil. Mesele, büyük gurur duyduğu tablosunu Marc’a göstermesiyle çıkacak zaten... Marc için ortada “müthiş” tablo değil, kandırılmış bir arkadaş var. Bu fikri açık açık, üstelik Serge’in deyişiyle bir parça küçümseyerek söylediği hatta “karar verişinde dostluk olmadığı için” ikilinin arası fena bozuluyor! Tabii Yvan, aralarını bulmak için kolları sıvayacak, ama ne kadar başarılı olacak, oyunu izleyenler hep beraber görecek... Yaşı müsait olan tiyatroseverler hatırlayacaklar, “Sanat”, 20 yıl önce Can Gürzap, Cihan Ünal ve Cüneyt Türel’i bir araya getirmiş; bol bol alkış almıştı. Birkaç yıl önce Tiyatro Gerçek’in röprizinden izlediğimiz Yasmine Reza oyunu; Gürzap (Serge) ve Ünal’ı (Marc) yine yönetmenleri Gencay Gürün’le buluşturuyor, bu kez sahnenin üçüncüsü Mutlu Güney (Yvan.) Tiyatroseverin aramızdan 2012 yılında ayrılan Cüneyt Türel’i anmasına da vesile olan oyun; dostlukta söylenenler; söylenmeyenler, yılların değiştirdiği insanlar arasındaki ilişkilerin aynı kalıp kalamayacağı, kinayelerin sözcüklerden daha yıkıcı olduğu, sevginin gücünün sınavlara dayanıp dayanamayacağı ve elbette çağdaş sanata uzanan yan temalara sahip...

Birbirimizden nefret ediyorsak neden görüşüyoruz?

Dostluklar da sınanır sık sık ya, Serge ve Marc’ın, hatta sonra sonra tartışmanın içine çektikleri Yvan’ın dostluğu da “bir beyaz pano yüzünden” bitme noktasına geliyor. Gencay Gürün’ün çevirisinden oynanan “Sanat”ın en önemli artısı, bu kopma noktasını üç usta aktörden izleme şansı... İlk sahnelerde kısmen daha durgun giden oyun, tartışma kızıştıkça hareketleniyor ve seyir keyfi de doğal olarak artıyor. Oyunun metni gereği hem diyaloglarla hem de iç konuşmalarla anlatıyor hissettiklerini Serge, Marc ve Yvan... Her iki tür sahnede de, tam da beklendiği gibi, nüanslarla örülü bir oyunculuk sunuyor üç usta aktör de. Bununla birlikte Mutlu Güney’e Cüneyt Türel’le özdeşleşen bir karakteri -onun anısına yorumlanan bir oyunda- yeniden yarattığı için özel bir alkış gelmeli bence... Özellikle de düğün hazırlıklarında çıkan davetiye krizini diğer arkadaşlarına anlattığı sahnelerde... Cihan Ünal’ın kendinden sorgusuz sualsiz eminliği ve Can Gürzap’ın tablo karşısında yaşadığı coşkunun arkadaşı kendisiyle aynı fikirde olmayınca hızla hayal kırıklığına dönüşmesi de keyifl e izlenen sahnelerden... “Yumruk yumruğa” edilen beceriksiz kavga ve Yvan’ın “Birbirimizden nefret ediyorsak niye görüşüyoruz?” sorusunun sonrasında gelen sahnelerdeki belli belirsiz duygu değişimleri de oyunun seyir keyfini artırıyor.