DPT bütçedeki açığı küresel krize bağladı

Mehmet KAYA

ANKARA - Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), ekonomik gelişmeleri değerlendirdiği aylık raporunda, yılın ilk iki ayı sonunda verilen yüksek bütçe açığının "uluslararası kriz nedeniyle daralan iç ve dış talebe bağlı" olduğu değerlendirmesini yaptı. Bütçe gelirlerinin yüzde 2.5, harcamaların ise yüzde 35.5 arttığı hatırlatılan DPT değerlendirmesinde, "Dünyada birçok ülkeyi ağır ekonomik şartlarla karşı karşıya getiren küresel mali kriz sebebiyle beklentilerdeki kötüleşme, daralan yurtdışı-yurtiçi talep ve azalan ekonomik faaliyetlerin tabii bir sonucu olarak kamu gelirlerindeki artış tahminlerin altında gerçekleşmiş ve bütçe dengesinde kısmi bir bozulmaya yol açmıştır" denildi.

DPT değerlendirmesinde, bozulmanın kısmi olduğu vurgulanarak, büyüme istihdam üzerindeki etkinin giderilmesi için beklentilerin iyileştirilmesi, ekonomik faaliyetlerin kesintiye uğramaması ve talebin canlandırılması odaklı maliye politikası izlendiği kaydedildi. DPT, ÖTV gelirlerindeki azalmaya dikkat çekerken, KDV düşüşünde iç talepteki daralmanın etkin olduğunun altını çizdi. Değerlendirmede, merkezi yönetim borç stokunda şubat sonu itibariyle geçen yılın aynı dönemine göre, nakit iç borç stokunun yüzde 15.7 arttığı, nakit dışı iç borç stokunun ise yüzde 25 azaldığı, toplam iç borç stokundaki artışın bu nedenle yüzde 10.3'te kaldığı kaydedildi.

2 milyar dolar çıktı

DPT aylık değerlendirme raporunda, sermaye hareketlerine ilişkin olarak da bu yılın ocak ayında Türkiye'den net 2 milyar dolarlık sermaye çıkışı gerçekleştiği bilgisi verildi. Aynı ay, Türkiye'ye doğrudan yatırımların yüzde 3.3 azalarak 1 milyar dolara gerilediği belirtilen çalışmada, 220 milyon dolarlık gayrimenkul alımı gerçekleştiği, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin de 86 milyon dolar yurtdışındaki ortaklarından kredi kullandıkları vurgulandı.

Yine ocak ayında, Türkiye'den yurtdışına 478 milyon dolar doğrudan yatırım yapıldığı belirtilerek, netleştirme işlemi yapıldığında net 614 milyon dolar doğrudan yabancı sermaye girişi olduğu kaydedildi. Türkiye'ye giren portföy yatırımlarının yine yılın ilk ayında negatife döndüğü belirtilen DPT raporunda, çıkışın bir ayda 841 milyon dolara ulaştığı belirtildi. Bu kapsamda, Türkiye'de yerleşik kişilerin yurtdışında hisse senedi, tahvil ve bono benzeri menkul kıymet alımları tutarının 712 milyon dolara ulaştığı, yabancı yatırımcıların 104 milyon dolar hisse senedi, 1 milyar dolar da devlet iç borçlanma senedi sattığı kaydedildi. Ticari yatırımlar, krediler banka ve reel sektörün aldığı borçlar kalemlerini de içeren "diğer yatırımlar" kaleminde ise ocak ayı itibariyle çıkışın 2 milyar 49 milyon doları bulduğu açıklandı.