Günaydın! Mesleğiniz sizi bıraktı

Ayşe Nazmiye UÇA

Bir gün mesleğinizden sizi terkettiğine ilişkin bir mektup alabilirsiniz, hatta mektup bile bırakmadan gitmiş olabilir... Bazılarımız uzun zamandır yaptıkları mesleklerini bırakarak yepyeni bir kariyer alanına doğru geçiş yaparlar. Hayat boyu yapacağımız işleri seçme yoluna girdiğimizde 18-20 yaşında olabiliriz. Deneyim kazandıkça, bazı değişimler gösterdikçe, yeni bir farkındalılık seviyesine eriştikçe, yaptığımız mesleğin bize göre olmadığına karar verip çok farklı bir kariyer için harekete geçebiliriz. Bu farkındalık ve belki de daha iyi finansal seviye ile yeni meslekte daha az çaba ile daha fazla yol almak mümkün. Eğer yeterince cesaretiniz varsa. Ben ise, bunun dışında bir durumdan söz etmek istiyorum. 

Mesleğini bırakmak durumunda kalanlar...

Bununla ilgili birkaç örnekle de karşılaştım son zamanlarda. Finans konusunda çalışan, oldukça iyi bir üniversiteden mezun bir hanım artık finans mesleğinin yapılamaz olduğunu söyledi. Kendisi şu an etki alanı oldukça düşük bir konuda, doğrudan iş sayılmayacak bir alanda çalışmaya başlamıştı.

Şaşırdım... Finans? Çok fazla değişiklik? Pazar koşulları? Finans sektörü çok büyük değişiklik geçiren bir sektör değil. Bu konudaki yetkinliklerini yabancı dille bir arada kullanan bir kişi finans sektöründe oldukça aranan birisi olmalı. Benzer bir konuşmayı hukuk ofisi olduğunu bildiğim ve uzunca bir süredir görmediğim bir ahbaptan duydum. "İşler nasıl gidiyor?" diye sorduğumda "Ofisimi kapattım" dedi. Ofisi kapattığında 40'lı yaşların ortasında olduğunu anladım. Nedenini sorduğumda "Hukuk o kadar değişti, o denli çok yeni kanun ve uygulama çıktı ki ben daha fazla devam etmek istemedim ve emekli oldum" cevabını aldım.

Her iki örnek de 40'lı yaşların ortalarında olan insanlar. (Kabaca: Orta yaş bunalımından eşlerini değil mesleklerini mi bıraktılar?) 40'lı yaşları, çalışan insanların en verimli dönemleri. Bu dönemde halen oldukça enerjik olmalılar, kazanılan tecrübe ve ilişkilerin de dorukta olduğu bir zaman... Hem hukuk hem finans değişikliğin çok hızlı olmadığı alanlar. Üstelik karmaşıklaşan düzenler bu alanlarda bir hukukçuya ya da finanscıya daha çok ihtiyaç yaratır.

Neden mesleğinizi bırakmaya karar verirsiniz? Veya daha doğrusu mesleğiniz sizi neden bırakır?

Yanlış meslek seçimi

Başından itibaren yanlış meslek seçmiş olabilirsiniz.

Eğitim sistemi, seçme yerleştirme sınavlarınındaki yanlış uygulamalar ve hükümetlerin bu alanda birçok siyasi değişiklik yapıyor olması bunda etken olabilir. Bu durum bir kişiyi hiç istemediği bir alanda çalışıyor hâle getirebilir. Ya da meslekte, üniversitede bize anlatılandan çok farklı uygulamalar; belki de zorluklar vardır. Bu durumda farklı rüzgârla savrulduğunuz bu yolda ilerlemek durumunda olabilirsiniz. Aile baskısı ile istenmeyen bir kariyer yolu seçmek, oldukça sık karşılaşılan bir durum ayrıca.

Mesleği yapmak için gereken yetkinliklerin değişimini fark etmemek

Yaptığımız işlerde değişim o kadar hızlı olabilir ki bunu takip etmekte zorlanabiliriz. Bu genellikle mesleğini ancak icra edecek kadar öğrenilip pratik uygulamaya geçilmesi ve üzerine yeni taşlar eklenmiyor oluşundan kaynaklanabilir. Bir mesleğe çantada keklik gibi muamele etmeye başlasanız, bir süre sonra sizin düşüncelerinizin ya da tekniğinizin modası geçecektir. "Eskiden böyle böyle yapıyorduk, müşteriler geliyordu, hayat güzeldi şimdi ise her şey değişti…" dediğinizde aslında olan, siz yerinizde sayarken diğer yolcuların ilerlemiş olmasıdır.
Bazen büyük korumacı kurumlarda rahat bir şekilde çalışan kişiler, kendilerini geliştirmeleri gerektiğini farketmeden kapalı bir ortamda yaşayabilirler. İster kendi işinizi yapıyor olun, ister kurumsalda çalışın zaman içinde işine saygısı ve sevgisi azalan insanlar oturdukları kompartmanda kimsenin kalmadığını farkettiklerinde çok geç olabilir.
Diğer yolcular çoktan yeni gelen trene binmişlerdir.

Ne yapmalı?

- Yeni ve belki de ulaşılması zor olan hedefler çizmek

Eğer hedefiniz yoksa rüzgârın sizi sürüklediği yere gidersiniz. Hedefleri yarattığınızda hedef size kocaman bir dağ gibi görünebilir. Bu hedefleri ulaşılabilir küçük parçalara bölerek ilerlediğinizi görmek sizi canlandırabilir.

- Belli zamanlarda aralıklar vererek farklı konularla ilgilenmek

Aynı işi veya bir işin belli bir bölümünü, uzun süre yapmak insanı bunaltabilir. O yüzden belli zamanları aralık olarak belirleyip farklı konularla ilgilenerek, hatta Google gibi firmaların çalışanlarına verdiği yılda 24 saatlik "Başka bir iş yapma" iznini kendinize vererek enerji toplayabilirsiniz.

- Odaklandığınız ve yaratıcı olduğunuz alanlar yaratmak

Aynı anda birçok şey yapıp tükenmek yerine, (artık belli bir yaşın üzerinde olduğunuzdan kendi alanlarınızı yaratacak güç, etki alanınız olmalı) odaklandığınız zamanlar yaratmak, bu zamanlarda daha yaratıcı işler çıkarmanıza ve kendinizi yenilemenize neden olabilir. Multitask olmak güzel bir özellik olabilir ancak, bir konuda iyi olmamızı engelleyebilir.

- Okumak ve araştırmak

Mesleğimiz konusunda okumak araştırmak şart. Bunun yanı sıra mesleğimizin çerçevesine yakın ve belkide uzak alanlarda doğru ve etkili okumalar yapmak görüş alanımızı genişletecek ve bizi farkında olmadan besleyecek ve yenileyecektir.

- Ve en önemlisi; Mesleğinizi her gün yeniden yaratmak

Mesleğinizi seviyorsanız, yaptığınız iş size heyecan veriyorsa; onu her sabah yeniden yaratırsınız.

"Mesleğimi daha iyi yapmak için ne yapabilirim?" diye sorarsınız kendinize; "Nasıl bir teknik uygulayabilirim?" Her okuduğunuz kitaptaki bilgiye, filmde geçen bir repliğe, karşılaştığınız yeni bir uygulamalaya farklı yaklaşımla bakarsınız. Acaba bunu mesleğime nasıl uygularım? Filmde geçen konuda mesleğimle ilgili ne yapabilirim?

Bu bilgiyi müşterimle iletişim için kullanabilir miyim?

Yeni öğrendiğim metod ile şirketimin uygulamalarını kolaylaştırabilir miyim? Bir çocukla konuştuğunuzda bile ondan mesleğinizi geliştirmek için bir ilham alabilirsiniz.

İşte o zaman mesleğinizi hergün yeniden yaratırsınız.

Yeniliklere açık olmalı

Bazen bir doktor muayenehanesine girersiniz; orada sanki zaman 1980 yılında durmuştur. O günlere ait dekorasyon, eskimiş dergiler, mobilyaların ağır kokusu, bıkmış ve ilgisiz bir sekreter. O yıllardan kalmış muayene aletleri ve takvimler. Bu kişinin çok özel bir yetkinliği yoksa ve siz de zaten o yılları yaşamıyorsanız oraya tekrar uğramamak üzere ayrılırsınız. Bir yeteneğe ve bir uzmanlık alanına dayanarak yıllarca hiç değişmeden devam ederseniz, sizi değiştirirler.