Hane halkı tüketimi bir ayda yüzde 4 büyüdü

YILDIZ TAŞDELENERLİ

İSTANBUL - Araştırma şirketi Ipsos’un DÜNYA Gazetesi işbirliğiyle hazırladığı Hane Tüketim Endeksi’ne (HTE) göre, tüketim harcamaları yerel seçimlerin ardından nisan ayında canlandı. Tüketimin canlanmasında, yılın ilk 3 ayının ertelenmiş talebi ile birlikte aile bütçelerinin yeniden yapılandırılması etkili olurken, dövizdeki panik atağın geçerek daha istikrarlı bir iklimin oluşmasının da tüketici güvenini artırdığı belirtildi. 1997 yılından beri yapılan Ipsos HTE’nin son verileri, seçim sonrası dönemin ekonomi üzerindeki etkilerini yansıtıyor. Nisanda Hane Tüketim Endeksi sabit fiyatlarla önceki aya göre yüzde 4 büyüdü. Böylece yıllık büyüme eksiden kurtulup sıfır oldu. Bu yılın ilk 4 ayı ise eksi 2’de kaldı. Yapılan değerlendirmede, hane tüketiminin ekonomik büyümeye negatif katkı yaptığının söylenebileceği ifade edildi. Pazarlama ortamı açısından daha önemli bir gösterge olan cari yıllık büyüme ise yüzde 8’e yükseldi. Yılın ilk 4 ayında cari büyüme yüzde 7 olurken, mart ayına göre de yüzde 6 büyüme gerçekleşti.

Türkiye'deki CEO'lara göre tüketici talebi bu yılda düşmeyecek

Önümüzdeki 10 yıl, geride bıraktığımız 10 yıldan çok farklı olacak, bu nedenle şirketlerin büyümesi için yeni yollar, yeni formüller gerekecek. Accenture, dün İstanbul’da şirketlerin üst düzey yöneticilerini biraraya getirdiği zirvede, son Küresel CEO Araştırması verileri ışığında, yeni ekonomik ortamda şirketlerin geçirmesi gereken dönüşümü masaya yatırdı. Araştırmaya göre Türkiye’deki CEO’lar çok daha iyimser. Tüketici talebinin düşeceğinden endişe eden Türk CEO oranı sadece yüzde 16. Küresel bazda bu rakam yüzde 30...

Seçim sonrasında tüketimin canlanmasında, ilk çeyreğin ertelenmiş talebi ile birlikte aile bütçelerinin yeniden yapılandırılmasının etkili olduğu belirtilirken, dövizdeki panik atağın geçerek daha istikrarlı bir iklimin oluşmasının da tüketici güvenini artırdığı kaydedildi. Ipsos HTE’nin sonuçlarında, tüketim artışının ne kadar kalıcı olacağının işaretlerinin ise mayıs ayında görüleceği belirtiliyor. 

Alkollü içecek harcamaları geriledi 

Sabit fiyatlarla hane tüketimi harcaması değişimine bakıldığında, “gıda ve içecek” harcamaları önceki aya göre yüzde 5 artarken, önceki yıla göre yüzde 1 ve yılın ilk 4 ayında da yüzde 3’lük düşüş kaydetti. Et ve işlenmiş et harcamaları önceki aya göre yüzde 8 artarken, geçen yıla göre yüzde 8 düştü. Bu kalemde geçen aya göre sadece alkollü içecek harcamalarında gerileme oldu. Alkollü içecek harcamaları mart ayına göre yüzde 3, geçen yıla göre yüzde 10 ve yılın ilk 4 ayında da yüzde 22 geriledi. Önceki aya göre “kişisel bakım” ve “temizlik” harcamalarında yüzde 2 ve “diğer” harcamalarda yüzde 7 artış yaşandı. Cari fiyatlarla hane tüketimi harcamasına bakıldığında ise “gıda ve içecek” harcamaları önceki aya ve bir önceki yıla göre yüzde 6 arttı. Bu kalemdeki et ve işlenmiş et harcamaları önceki aya göre yüzde 10 artış kaydederken, yıllık olarak sabit kaldı. Yine bu kalem içerisinde tek düşüş yaşayan alkollü içecek harcamalarında ise yüzde 2 azalma oldu. “Kişisel bakım” ve “temizlik” harcamaları önceki aya göre yüzde 4, “diğer” harcamalar ise yüzde 8 artış kaydetti. 

Alt-orta ve alt sınıfl arın tüketime ayırdığı pay azaldı

Cari fiyatlarla hızlı tüketim ürünleri harcama paylarına bakıldığında, alt-orta ve alt sınıfl arın tüketime ayırdığı payın azaldığı görülüyor. Nisan 2014’te “AB” sınıfının payı yüzde 17.3 ve “C1”in payı yüzde 28.8 olurken, önceki aya göre 0.1’luk azalışla “C2”nin payı yüzde 33’e, “DE” grubunun payı da yüzde 20.9’e geriledi. Ipsos CEO’su Vural Çakır, “Zaten yetersiz bir gelir ve tüketim seviyesinde olan bu kümelerin son gelişmelerden daha çok etkilendikleri ve geçim sıkıntılarının arttığını görüyoruz” dedi. HTE sonuçlarına göre, indirim süpermarketlerinin payı her geçen ay artıyor. Aralık 2013’te yüzde 16.5 olan indirim süpermarketlerinin payı geçen ay yüzde 18.2’ye ulaştı. Bu dönemde yerel zincirler, tekil süpermarketler, bakkallar ve pazarların payı da gerileme gösterdi. Vural Çakır, tüketimin perakendecilere yansımasında genel trendin güçlü bir şekilde sürdüğünü, ulusal zincirlerin pazarla paralel hareket ettiğini ve ticaretten aldıkları payın yüzde 11.4 olduğunu belirterek, “Diğer bütün perakende formatları tek kazanan olan indirim zincirleri lehine pay kaybediyorlar. İndirim zincirleri artık mahalle bakkallarının yerini aldı alacaklar. 2012’de yüzde 10.4 olan bakkallar istikrarlı bir düşüşle şimdi yüzde 9.4’e indiler” dedi.

Açık ürünlerden market markalarına kayma var 

Ipsos CEO’su Vural Çakır, Nisan 2014 HTE sonuçlarını değerlendirirken, Türkiye’de açık satılan ürünlerin hala çok güçlü olduğunu vurgulayarak, hane tüketiminin yüzde 32’sinin açık ürünlerden oluştuğunu, ancak özellikle indirim marketlerinin gelişimi ile birlikte açık ürünlerden market markalarına doğru kayma olduğunu, özellikle orta ve alt orta gelir gruplarının alışveriş portföyünde çok önemli bir yer tutan indirim marketlerinin buralardaki düşük fiyatlı açık ürün eğilimini de kendi markalarıyla karşıladığını dile getirdi. Çakır, önümüzdeki dönemde de indirim mağazalarının gelişmesini ve açık ürünlerin market markalarıyla yer değiştirmesini izlemeye devam edeceklerini söyledi.