”İkinci 500 sonuçları olumsuz bir tablo ortaya koydu”

İSTANBUL - İstanbul Sanayi Odası Başkanı Tanıl Küçük, İkinci 500 sonuçlarının, birinci 500 sonuçlarına kıyasla daha olumsuz bir tabloyu ortaya koyduğunu söyledi.

İSO'nun "Türkiye'nin ikinci 500 büyük Sanayi Kuruluşu" sonuçlarını değerlendiren Küçük, birinci 500 sonuçlarında olduğu gibi ikinci 500'de de 2008 yılının, üretimden satışlarda, karlılıkta ve mali yapıda 2001 sonrası dönemin en olumsuz yılı olarak ortaya çıktığını bildirdi.

Küçük, ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşlarından gelen verilerin, birinci 500 sonuçlarına kıyasla daha olumsuz bir tabloyu ortaya çıkardığını belirterek, şöyle konuştu:

"2008 yılı tüm sanayimiz için son derece zor geçmiştir. Ancak yüzde 40'ından fazlasını küçük ve orta ölçekli işletmelerin oluşturduğu ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu çalışmalarımızın sonuçları, 2008 yılının bu gruptaki işletmeleri daha da çok zorladığına işaret etmektedir. Bilindiği üzere, 2008'den miras kalan olumsuzluklar, 2009'da şiddetini artırarak devam etmiştir. Yılın ilk çeyreğinde sanayi üretiminde tarihi düşüşler yaşanmıştır. Sanayideki olumsuzlukların 2009 yılında daha da arttığını göz önüne alırsak başta küçük ve orta ölçekliler olmak üzere 2009 yılının ilk yarısında sanayi kuruluşlarının sıkıntılarının daha da arttığı açıktır. 2009'un ilk yarısı son 10 yılın en olumsuz dönemidir.

2009 yılı ikinci çeyrekle beraber sanayi üretiminde ve ekonominin genelinde dipten çıkışın başladığı yönde işaretler gelmeye başlamıştır. En son olarak Haziran ayında sanayi üretimindeki düşüşün tek haneye gerilemesi iyimserliği güçlendirmiştir. İyimserliğe kapılmak 2009'un ikinci yarısını da kaybetmemize yol açabilir. Bu kritik geçiş döneminde dikkatler ekonomide olmalıdır. Birinci ve ikinci 500 Büyük çalışmalarımızın 2008'e tuttuğu ayna, 2009'un hiç olmazsa kalanını kazanç hanesine yazabilmek için yapılması gerekenlere yönelik bir uyarı olmalıdır. Önlemler ihmal edilmemelidir. Aksi takdirde, 2009 yılına ait birinci ve ikinci 500 büyük sanayi kuruluşu çalışmalarımızın sonuçları, 2008'i mumla aratır nitelikte olabilir."

Kambiyo zararlarında büyük artış

Küçük, 2007 yılında İSO birinci ve ikinci 500 sonuçlarına kambiyo karlarının damgasını vurduğunu hatırlatarak, 2008'de bunun tam tersi yönde kambiyo zararlarında büyük artış ortaya çıktığını ifade etti.

Bu durumun etkisiyle 2008 yılında ikinci 500 kapsamındaki üretim faaliyeti dışı gelirlerin, son 10 yılın en düşük seviyesine gerilediğini kaydeden Küçük, 2008 yılında, artan kambiyo zararlarının üretim faaliyeti dışı gelirleri azaltmasının yanında, ekonomik krizin de üretim faaliyetinden elde edilen gelirleri azalttığını dile getirdi.

Tanıl Küçük, 2008 yılında İkinci 500'de en olumsuz sonuçların karlılıkla ilgili göstergelerde ortaya çıktığını vurgulayarak, 2008 yılında vergi öncesi dönem karı büyük ölçüde küçülürken, dönem zararlarında da önemli artışlar ortaya çıktığını bildirdi.

İkinci 500 kapsamındaki özel kuruluşlarda 2007 yılında dönem zararının, sabit fiyatlarla yüzde 50,1 küçülmüşken, 2008'de yüzde 271 gibi yüksek bir oranda arttığını belirten Küçük, 2008 yılında ikinci 500 kapsamındaki özel kuruluşların tüm ekonomik büyüklüklerdeki performansının bir önceki yılın altında kaldığına dikkati çekti.

İkinci 500'ün ihracatı hem birinci 500'ün hem de genel ihracat artışının oldukça altında

Küçük, ikinci 500'ün ihracat rakamlarını da değerlendirerek, şunları söyledi:

"İhracata gelince, 2008 yılında, Türkiye'nin genel ihracatı yüzde 23,1 artarken, ikinci 500'ün ihracatı yüzde 16,1 oranında artmıştır. Birinci 500'de ise bu oran yüzde 24,2 idi. Görüldüğü gibi birinci 500'ün ihracat artışı, genel ihracat artışının üzerinde iken, ikinci 500'ün ihracatı hem birinci 500'ün hem de genel ihracat artışının oldukça altında kalmıştır."

İstihdam yoğunluğu açısından ikinci 500'ün, birinci 500'e göre daha önde olduğuna dikkati çeken Küçük, birinci ve ikinci 500 kapsamındaki sanayi kuruluşlarının istihdama katkılarının azaldığını söyledi.

Küçük, ekonomideki olumsuzluklara rağmen gerek birinci 500'de, gerekse ikinci 500'de yabancı sermaye paylı kuruluş sayısının arttığını bildirdi.

Kaynak yapısındaki bozulmanın ikinci 500'de birinci 500'e göre daha çarpıcı düzeyde olduğunu dile getiren Küçük, bozulmanın özellikle kısa vadeli borçlardaki yüzde 10'a varan artıştan kaynaklandığını ve kısa vadeli borçların, kuruluşların ödeme güçlerinin daha da zayıflamasına yol açacağını bildirdi.