İlk 1000’e 20 Türk girdi, şampiyonluk Çin’e geçti

Evrim KÜÇÜK

İSTANBUL - Dünyanın en büyük bankaları sıralamasına bu yıl Çin’in yükselişi, Euro Bölgesi bankalarının düşüşü damga vurdu. 2008 yılında finans krizinin patlak vermesinden bu yana küresel bankacılıkta yaşanan tektonik değişimler sürürken, The Banker dergisinin açıkladığı dünyanın en büyük 1000 bankası 2013 sıralaması en sert değişimlerden birine sahne oldu.

Ana sermayesine göre en büyük bankalar listesinin tepesine ilk kez bir Çin bankası oturdu. ICBC 160.65 milyar dolarla zirveye yerleşirken, geçtiğimiz yılın birincisi Bank of America, JP Morgan’ın ardından üçüncü sıraya geriledi. Bu yıl liste, Türk bankalarının da güçlendiğine işaret ediyor. Geçtiğimiz yıl 1000 banka arasında 15 olan Türk banka sayısı bu yıl 20’ye çıktı.

Uluslararası finans çevrelerinin önde gelen yayınlarından The Banker dergisinin açıkladığı dünyanın 1000 büyük bankası listesinde geçtiğimiz yıl 15 olan Türk bankası sayısı 20’ye yükseldi.

“Ana sermaye” büyüklüğüne göre yapılan sıralamada İş Bankası 10.77 milyar dolarla 110’uncu, Akbank 9.8 milyar dolarla 119’uncu ve Garanti Bankası 9.74 milyar dolarla 120’nci sırada yer aldı. Bu bankaları 7.75 milyar dolarla Ziraat Bankası, 6.68 milyar dolarla da Yapı Kredi izledi. Listedeki diğer bankalardan Vakıfbank 5.21 milyar dolar, Türkiye Halk Bankası 4.89 milyar dolar, Finansbank 3.96 milyar dolar, Denizbank 2.63 milyar dolar ve Türk Ekonomi Bankası (TEB) 2.58 milyar dolarla listedeki en büyük 10 Türk bankası arasındaki yerlerini aldı.

Bu bankaları listeye bu yıl giriş yapan ve yabancı kontrolündeki bankalar statüsünde (FOS-Foreign owned subsidies) değerlendirilen ING Bank Türkiye ve HSBC Bank Türkiye takip etti. 2012 listesinde bulunan Bank Asya ile Türkiye Finans bu yıl da kendilerine listede yer buldu. Dünya sıralamasında 680’inci olan Şekerbank en büyük Türk bankaları arasında 15’inci oldu.

Şekerbank da listeye bu yıl merhaba diyen bankalardan. Listenin yeni üyesi Kuveyt Türk Katılım Bankası, geçtiğimiz yıl da listeye dahil olan Anadolu Bank listedeki diğer Türk bankaları. Yabancıların iştiraki konumundaki Al Baraka Bank Türkiye, Citibank ve Burgan Bank listede Türkiye’yi temsil eden diğer finans kuruluşları oldu. 2012 sıralamasında yer alan TSKB ve Euro Tekfen 2013 listesinde bulunmuyor. Türk bankaları, Avrupa’da en iyi performans gösteren bankalar arasında da gösterildi. Türk bankalarının karları yüzde 37 arttı.

Çinli ICBC zirveye yerleşti

The Banker’ın listesine bu yıl da Çin bankaları damgasını vurdu. ABD ve Avrupa bankalarının güç kaybettiği bir dönemde, Çin’de ekonomik büyümeye paralel olarak Çinli bankalar atılım içinde. Ve ilk kez bir Çin bankası The Banker listesinin ilk sırasında yer aldı. Çin Sanayi ve Ticaret Bankası (ICBC) ana sermayesini yüzde 15 artırdı ve geçen yılki 3’üncülükten 2013’te 1’inciliğe tırmandı.

Geçtiğimiz yılın şampiyonu Bank of America 3’üncü basamağa inerken, JP Morgan 2’nciliğini korudu. ICBN’nin performansı Çin bankalarını artan gücünü ortaya koyuyor.
Ülkenin ikinci büyük bankası China İmar Bankası da (CCB) sermayesini yüzde 15 artırdı ve Citigroup’un 5’inciliğini elinden aldı.

4’üncü sırada HSBC Holdings’in bulunduğu listede diğer bankalar, Citigorup, Mitsubishi UFJ Financial Group, Wells & Fargo, Bank of China ve Agricultural Bank of China oldu.

İlk on içinde 4 Çin bankası yer alırken, 1000 bankacılık listeye Çin tam 96 bankasını soktu. Ayrıca Çin’in dört büyük bankası ICBC, CCB, Bank of China ve Agricultural
Bank of China, en büyük kar elde eden bankalar listesinin de zirvesinde bulunuyor.

Kârda Avrupa’nın payı düştü

Listedeki 1000 bankanın toplam karları kriz öncesi seviyeye yaklaştı fakat dağılım değişti. Krizden önce Avrupa’daki bankaların küresel kar içinde yüzde 46 olan
payı yüzde 1.58’e gerilerken, toplam aktiflerde yüzde 2006 yılı itibariyle yüzde 58 olan payı bu yıl yüzde 43’e indi. Asya bankalarının toplam varlıklar içindeki payi yüzde
22’den yüzde 35’e yükselirken, küresel kardaki payı da yüzde 19’dan yüzde 56’ya çıktı.

Avrupa bankalarının karları zayıflarken, Türk bankaları Avrupa’da en iyi performans gösteren bankalar arasında da gösterildi. Türk bankalarının karları yüzde 37 arttı. İspanyol bankaları ise, ülkenin GSYH’sinin yüzde 5’ine yakın miktarda yani 73 milyar dolar kayba uğradı. 2013 listesinde en fazla zarar yazan 10 bankanın 6’sı İspanya’dan.

Afrika bankaları da yükselen finans kuruluşları arasında. Kara Kıta’nın bankalarının toplam içindeki payı ikiye katlanarak yüzde 1.15’ten yüzde 2.31’e yükseldi. Orta ve Güney Amerika’nın payı da yüzde 2.37’den üçe katlanarak yüzde 6.37’ye çıktı.

(*) The Banker dergisinin yaptığı büyük bankalar sıralamasında da kullanılan ana sermaye (Tier 1), bankaların finansal güçlerini kıyaslamada en sık kullanılan orandır. Ödenmiş sermaye, dağıtılmamış kâr ve yedek akçelerden oluşur.