Kömür için 49 bin kişi yeraltında çalışıyor

İSTANBUL - Türkiye nefesini tutmuş, madenden gelecek haberler için beklerken, diğer madenlerde çalışan işçiler sabah vardiyasında mesaiye başladı. Türkiye’de toprağın altında kömür ve linyit çıkartmak için çalışan kişi sayısının resmi rakamlara göre 49 bine ulaşıyor. Ancak çıkartılan, değerli taş, doğa l taş ve diğer maden cevherlerini çalıştıran ocaklarla irlikte bu rakam iki katının üstüne çıkıyor. Türkiye’de kömür ve linyit çıkaran kayıtlı 740 işletme bulunuyor. Kömür ve linyit madenlerinde 48 bin 706 kayıtlı işçi çalışıyor. Kamuda bir işyerinde ortalama 257, özel sektörde 53 madenci istihdam ediliyor.

İşletme sayısı yüzde 6 arttı çalışan sayısı yüzde 3 düştü 

Sosyal Güvenlik Kurumu verilerilerinden derlenen bilgiye göre, son 3 yılda kömür ve linyit çıkartılan işletme sayında yüzde 6’lık artış gerçekleşti. Ancak aynı dönem çalışan sayısı yüzde 3’e yakın düşüş kaydetti. Madenlerde 2010'da 697 işletme faaliyet gösterirken, bu sayı geçen yılın sonunda 740’a yükseldi. Söz konusu dönemde 43 kömür ve linyit çıkartılan işletme faaliyete başladı. İşletme sayısındaki artışta özel sektör belirleyici oldu. 2010’da özel sektördeki işletme sayısı 649 iken geçen yıl bu sayı 694’e çıktı. Kamuda ise 48’den 46’ya geriledi. 

Sektördeki işçi sayısına bakıldığında 3 yıllık dönemde gerileme var. İşletmelerde 2010'da 50 bin 143 kişi çalışırken, bu sayı geçen yıl 48 bin 706’ya geriledi.

 İşçi sayısındaki gerilemede kamu işletmelerindeki gelişmeler etkili oldu. Özel sektörde 2010’da 36 bin 386 kişi çalışırken, geçen yıl bu sayı 36 bin 880’e çıktı. Özel sektörde bu dönemde 45 yeni işletme devreye girmesine rağmen istihdamdaki artış 494’le sınırlı kaldı.

Zonguldak’ta işsiz kalan 3 bin kişiden 2 bini Soma madenlerinde çalışıyor

Yaşanan acı tüm Türkiye’yi, ancak Soma kadar Zonguldak’ı da vurdu. Kentte işsiz kalan yaklaşık 2 bin kişi Soma madenlerinde çalışmaya başlamıştı. Hatta Zonguldak’tan otobüslerle Soma’ya işçi taşınmıştı. 

Maden ve Enerji Sanayicileri İş Adamları Derneği (MESİAD) Başkanı Ümit Velioğlu sorularamızı yanıtlayarak, “İki senedir Zonguldak’ta kömür için pazar sorunu yaşanıyor. 2011’de 6 bin olan özel sektörde istihdam edilen madenci sayısı 3 binlere geriledi. 

Şimdi madene giremezsek yarın hiç giremeyiz... 

Kaybedilen istihdamın çoğu da Soma’ya gitti. Buradan 3-5 otobüs kalktı işçiler için. Soma'da çalışan Zonguldaklı sayısına gelince yaklaşık 2 bin kişi olduğunu söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı. Zonguldak’ta da kente cenazelerin geleceğinden endişe var. Aynı zamanda Soma’da Balıkesirli ve Kütahyalı işçilerin çoğunlukta olduğu vurgulanıyor. 
DÜNYA Gazetesi’ne açıklamada bulunan bir kömür madeni sahibi de bu sabah işçileri ile bir araya geldiğini kaydederek, “Bugün Zonguldak’ta işçilerimiz madene girdiler. Moral bozukluğuna rağmen, işçilerimiz ‘eğer bugün girmezsek, bir daha giremeyiz’ dediler. İşletmeler çalışıyor” dedi. 

DEKA Madencilik’ten Halit Demir de teşviklerle ilgili sıkıntı olduğunu ifade ederek, “Ancak bu konu bugünden yarına çözülemez. Ayrıntılı akademik bir çalışma yapılması şart” diye konuştu. 

Soma’da toplam 15 bin maden işçisi çalışıyor

Soma, Türkiye’nin en önemli kömür maden rezervlerinden birine sahip. İlçede 13 ruhsatlı işletmenin ve TKİ’nin kömür çıkarttığı belirtiliyor. Buradaki işçilerin 12 bini sendikalı. Toplam işçi sayısını sendika 15 bin kişi olarak tahmin ediyor. Soma’da 2008 yılının Ocak ayında tespit edilen rezerv 600 milyon tonun üzerinde. Soma çevresinde 13 adet işletme ile ruhsatlı maden sahasında çalışıyor ve yılda 10 milyon ton üretim yapılıyor. Soma’da kömürle çalışan bir de termik santral yer alıyor.