Sigarada nispi yerine maktu vergi arttırıldı

Hüseyin GÖKÇE 

ANKARA- Sigarada nispi vergi yüzde 69 yerine yüzde 65.25 olarak belirlendi. Buna karşılık paket başına 9 kuruş maktu vergi getirildi. Bakanlar Kurulu yıl içinde aldığı nispi ÖTV’yi yüzde 69’a çıkarma kararından vaz geçti. Yüzde 65 olan nispi ÖTV oranı 0.25 puan arttırılarak yüzde 65.25 liraya yükseltildi. Buna karşılık sigarada paket başına 9 kuruşluk yeni maktu vergi uygulanmasına başlandı. Ayrıca asgari maktu vergi tutarı da paket başına 2 lira 90 kuruştan, 3 lira 15 kuruşa yükseltildi.
Milyonlarca sigara tiryakisi ile sigara üreticilerinin merakla beklediği sigaranın vergi artışı Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile netleşti. Hükümet yıl içinde aldığı bir kararla sigaradan alınan nispi vergi oranını yüzde 63’ten yüzde 69’a yükselmiş ancak bunun enflasyonist etki yaratmaması için 31 Aralık 2012’ye kadar yüzde 65 olarak uygulanmasını kararlaştırmıştı. Aradan geçen sürede kamuoyunda oluşan sigara fiyatlarındaki artış beklentisi ve sigara firmalarının nispi yerine maktu vergide artış yapılması yönündeki talepleriyle  birlikte, artışın yöntemi değiştirildi. Bakanlar Kurulu, sigarada yüzde 65 olan ve yüzde 69’a çıkarılması gereken nispi vergi oranını 0.25 puan arttırarak yüzde 65.25’e yükseltti. Buna karşılık sigarada paket başına 9 kuruş maktu vergi getirildi. Ayrıca 1 paket sigarada 2 lira 90 kuruş olan asgari maktu vergi tutarı da 3 lira 15 kuruşa yükseltildi.

8 liralık sigaranın maliyeti 11 kuruş arttı
DÜNYA’nın yaptığı hesaplamalara göre sigarada yapılan vergi değişiklikleri 8 liraya satılan bir paketin maliyetini 2012 yılına göre 11 kuruş arttırdı. Daha önce 8 liralık sigaradan yüzde 65 oranına göre 5 lira 20 kuruş ÖTV, yüzde 18 orana göre de 1 lira 22 kuruş KDV alınıyordu. Böylece 1 paket sigaradan yüzde 80.25’e karşılık gelen toplam 6 lira 42 kuruş vergi alınıyordu.
Yeni dönemde ise yüzde 65.25 oranına göre alının ÖTV 5 lira 22 kuruş olarak hesaplanırken, paket başına getirilen 9 kuruşluk maktu vergi ile ÖTV tutarı 5 lira 31 kuruş oldu. Buna 1 lira 22 kuruşluk KDV’nin eklenmesiyle 8 liralık sigaranın vergi tutarı 6 lira 53 kuruş, toplam vergi oranı ise yüzde 81.6 olarak belirlendi.

Yüzde 69 olsaydı 22 kuruş daha fazla vergi alınacaktı
Bakanlar Kurulu, daha önce aldığı yüzde 69’luk ÖTV kararını uygulasaydı 8 liralık sigaradan alınacak ÖTV tutarı 5 lira 52 kuruş olacaktı. Buna 1 lira 22 kuruşluk KDV’nin eklenmesiyle toplam vergi tutarı 6 lira 74 kuruşa yükselecekti. Başka bir ifade ile ÖTV oranı yüzde 69 olsaydı, 8 liralık bir paket sigaranın vergisi 6 lira 74 kuruş yerine 6 lira 53 kuruş olarak belirlendi ve yeni uygulama paket başına 22  kuruş daha az vergi doğmasına yol açtı.

Otomatik arttırma yetkisi kullanılmadı
Bu arada Bakanlar Kurulu, sigarada maktu ve nispi vergileri bu kararla yükselttiği için, daha önce alınan enflasyona endeksli otomatik vergi artışı uygulamasının yürürlüğünü 6 ay erteledi. Kararnamede yeni vergi oranlarını belirleyen tablonun altında, “4760 sayılı Kanun’un 12’nci maddesinin 3 numaralı fıkrası hükmü, birinci fıkrada belirlenen asgari maktu ve maktu vergi tutarları hakkında 2013 yılı Ocak-Haziran  dönemi için uygulanmaz” hükmü yer aldı.
6322 sayılı Torba Yasa ile asgari maktu ve maktu vergi tutarlarının, Ocak ve Temmuz aylarında, ÜFE’de son 6 ayda meydana gelen değişim oranında arttırılması hükme bağlanmıştı. Aynı düzenlemede, Bakanlar Kurulu’na otomatik artışı uygulamama yetkisi verilmişti. Bakanlar Kurulu dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan karar ile bir gün arayla ikinci kez vergi artışı olmaması için otomatik arttırım yetkisini kullanmamış oldu.

Eski uygulama:

5.20 TL (yüzde 65’e göre hesaplanan ÖTV)
1.22 TL (yüzde 18 KDV)
6.42 Toplam vergi

Toplam vergi yükü: yüzde 80.25

Yeni uygulama:

5.22 TL (yüzde 65.25’e göre hesaplanan ÖTV)
1.22 TL (yüzde 18 KDV)
0.09 TL (yeni maktu ÖTV)
6.53 TL toplam vergi

Toplam vergi yükü:yüzde 81.22

ÖTV yüzde 69 olsaydı:

5.52 TL (yüzde 69’a göre hesaplanan ÖTV)
1.22 TL (yüzde 18 KDV)
6.74 lira toplam vergi

Toplam vergi yükü:yüzde 84.25