”Turizmde yatırımcılar kar edemiyor”

ANTALYA - Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, turizmde işlerin iyi olduğunu ama yatırımcıların kar edemediğini, bunda en önemli faktörlerden birisinin değerli YTL ve düşük kur olduğunu kaydetti. 

Hisarcıklıoğlu Antalya Ticaret ve Sanayi Odası'nın (ATSO) Ağustos ayı olağan meclis toplantısında yaptığı konuşmada, Antalya'nın turizmdeki başarısını başka illerin duyması halinde kıskanacaklarını belirtti. Türkiye genelinde yılın ilk altı ayında turist sayısı yüzde 16 artarken, Antalya'da yüzde 23 arttığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, bu artıştan Antalyalılarla birlikte kendisinin de gurur duyduğunu, bu başarıda Antalya'nın pazar çeşitliliğini yaratmasının rol oynadığını ifade etti. Hisarcıklıoğlu, batı ülkelerinden gelen turist sayısı azalırken, Rusya başta olmak üzere kuzey ülkelerinden gelen turist sayısının artmasıyla bir denge oluşturulduğunu belirtti. Ülke genelinde yatırım teşvikleri yüzde 4 oranında azalırken, Antalya'da yatırım teşviklerinin yüzde 116 oranında arttığına dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, bu başarıya rağmen, turizmdeki en önemli sorunun "kar edememe sorunu" olduğunu, kar olmazsa yatırım olmayacağını ve yeni istihdam alanları açılamayacağını kaydetti. Turizm sektöründe karlılığın artması gerektiğini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti: 

"İş var, kar yok. Petrol fiyatlarının artmasıyla beraber uçuş maliyetleri de arttı. Bu bütün dünyada böyle. Öteki taraftan en büyük sorunlarımızdan biri değerli YTL ve düşük kur. Bu, bizim rekabet gücümüzü azaltıyor. Ülkede enflasyon var. Tekrar çift haneli enflasyona döndük, ama her ne hikmetse, bir türlü anlayamadığımız şekilde değerli YTL her gün daha da değerleniyor. Değerli YTL kimin işine yarıyor? Herkesin işine yarıyor. Değerli YTL kimsenin işine yaramıyor. Sanayicinin işine yaramıyor. Turizmcinin işine yaramıyor. Onun haricinde herkes memnun. Ama bu sahte cennet. Bunu geçmişte yaşadık. Bu sahte cenneti normal hale getirebilmek için, enflasyon belli bir oranda artıyorsa, ya girdi maliyetlerimizin düşmesi, ya da dövizin belli oranda artması lazım." 

Değerli YTL ve düşük kurun sıkıntısını herkesin bildiğini de bildiren Hisarcıklıoğlu, "Bunun sıkıntısı, yüksek cari açık riskidir. Bunu herkes kabullenmiş durumda. En son başbakan yardımcımız yüksek cari açık riskine karşı ne yapılabilir diye herkesin fikrini soruyor" dedi.  Düşük kurun veya değerli YTL'nin başlıca sorunu olan cari açığı finanse etmek için her türlü şartlara katlanıldığına değinen Hisarcıklıoğlu, "Bunun maliyeti size, unutmayın. Onun için karlar minimize oldu. Girdilerimiz en az enflasyon oranında artıyor, ama karımız artmıyor. Karımız artmayınca eskiyen otellerimizi nasıl yenileyeceğiz?" diye konuştu. 

"Yatak kapasitesiyle turist sayısını dengelememiz lazım"

Şubat ayında Antalya'nın Manavgat ilçesinde konakladığı 5 yıldızlı otelde müşterilerin üç öğün yemek dahil 30 euroya tatil yaptıklarını vurgulayan Hisarcıklıoğlu, Antalya'da konaklama sektöründe bir kapasite fazlalığı sorunu olduğunu da belirtti. Hisarcıklıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: 

"Kapasite fazlalığını turist artışıyla giderebiliyorsak mesele yok. Ama arz fazlası olduğunda rekabet oluyor, fiyatlar aşağıya çekiliyor. Mart'ta Manavgat'daki eski oda başkanımızın otelindeydik. 'Kaça veriyorsun' diye sorduğumuzda 30 euro dedi. Üç öğün yemek dahil. Aynı otelin eşdeğeri Yunan adalarında neredeyse 10 misli fiyatla satıyor. Bir taraf 300 euro, bir taraf 30 euro. Kim kar ediyor? Biz kar etmiyoruz bu işten. Hızla artan arzla talebi dengelememiz lazım. Sunmuş olduğumuz yatak kapasitesiyle turist sayısını dengelememiz lazım. Onun için de planlama yapmamız lazım. İşte teşvik dediler bu bela başımıza geldi. Teşvik çıkarken (Yapmayın, bu iş yanlış) dedik. Sonunda dediğimize herkes geldi. Eğer teşvik verilecekse, sektörel, bölgesel ve proje bazlı olması lazım. Bütün dünya böyle yapıyor." 

"Kadın girişimci oranı toplam girişimcilerin yüzde 7'si" 

Türkiye'deki 1 milyon 300 bin erkek girişimciye karşılık, kadın girişimci oranının toplam girişimcilerin ancak yüzde 7'si olduğuna işaret eden Hisarcıklıoğlu, "Bu ülke kalkınacaksa, gelişecekse, insanları zengin olacaksa, girişimciler sayesinde olacak" dedi. 

Türkiye'nin en önemli sosyal sorununun işsizlik olduğunu vurgulayan Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti: 

"Ülkemizde 2,5 milyon insan işsiz. 2 milyon 700 bin kişi de artık iş aramıyor, umudunu kaybetmiş. Her yıl ilave 700 bin genç geliyor. 2025'e kadar bu böyle devam edecek. Eğer bu insanlara iş bulamazsak, yarın oturduğumuz evlerimiz bize hapishane noktasına gelir. Peki bunlara iş bulabilmenin yolu nereden geçiyor? Yeni iş imkanları açmaktan geçiyor. Erkeklere bu noktada epey yük yüklenmiş. Şimdi sıra kadınlarda. Haydi bakalım, yarı yarıya gelelim ki, bu masayı hep beraber kaldıralım diyoruz. Türkiye gelişecekse yeni girişimciye ihtiyaç var. Girişimcilerin içindeki kadın oranı yüzde 7, çok düşük bir oran. Bunu yukarı doğru çıkartmamız lazım. Bu nedenle kadın girişimcilerimizi rol model olarak ön plana çıkararak, teşvik etmemiz lazım." 

Kullanılmayan ikinci potansiyelin genç girişimciler olduğunu, gençleri girişimcilik konusunda heveslendirmek, önlerini açmak gerektiğini söyleyen Hisarcıklıoğlu, "Kadın ve gençlere pozitif ayrımcılık yaparak girişimciliğe özendirmeliyiz. Gençlerimizi bizzat teknolojik alanlara yönlendirmemiz lazım. En az sermaye isteyen, en çok kar getiren sektör teknoloji. Bunu yapabilirsek Türkiye önümüzdeki dönemde karlı çıkar" dedi. 

Hisarcıklıoğlu, TOBB'un gelecekte genç girişimcilere yönelik bir etkinliği olacağını da sözlerine ekledi.