Zengin yatırımcılar 'melek' rolünü sevdi

Türkiye genelinde bireysel katılım sermayesi (BKS) olarak bilinen "melek yatırımcılık" için verilen lisans sayısı 393'e ulaşırken, lisans alanların büyük bölümü yüksek gelirli yatırımcılardan oluştu.

Hazine Müsteşarlığı verilerinden derlenilen bilgilere göre, henüz başlangıç aşamasında olan bir iş fırsatına yatırım yaparak girişimin büyümesi ve gelişmesi için sermaye ve bilgi birikimi sağlayan melek yatırımcılık için 2013'te 155, 2014'te 120, geçen yıl da 69 lisans verildi. Bu yılın temmuz ayı sonunda alınan lisans sayısı 49'u bulurken, süreci devam eden lisans başvurusu sayısı da 9 oldu.

Lisans başvurularının yüzde 84'i Marmara Bölgesi'nden gerçekleşirken, melek yatırımcılığa en çok talep İstanbul'dan geldi. Buna göre İstanbul için verilen lisans sayısı 319 olurken, bunu 34 ile Ankara, 13'er lisans ile Bursa ve İzmir, 5 lisans ile de Kocaeli izledi. 

Lisansların gelir ve tecrübeye göre dağılımı incelendiğinde, lisans alan 127 yatırımcının tecrübeli, 132 yatırımcının servet sahibi, 134 yatırımcının da yüksek gelire sahip olduğu görüldü. Yatırımcıların 348'inin lisans ve yüksek lisans sahibi olduğu belirlenirken, 2 ilköğretim mezununun melek yatırımcı lisansı alması ise dikkati çekti. Melek yatırımcıların ağırlıklı yaş ortalaması 35-50 arasında değişirken, yüzde 44'ü mühendislerden, yüzde 28'i işletmecilerden, yüzde 13'ü ekonomistlerden, yüzde 5'i ise avukatlardan oluştu. Söz konusu yatırımcıların yüzde 40'ı melek yatırımcılığı büyüme potansiyeli ve yüksek getiri, yüzde 21'i de yenilikçi iş fırsatı-manevi destek için tercih etti.

Diğer taraftan toplamda 14’ü hali hazırda sonuçlandırılmış 20’den fazla yatırım başvurusu bulunuyor. Sistemdeki toplam yatırım hacmi ise 7 milyon lirayı geçti.

Yatırım yapılan şirketlerin yüzde 92'sini mikro işletmeler, yüzde 8'ini de küçük işletmeler oluşturdu. Yatırım başvurularının yüzde 93'ü İstanbul'da yüzde 7'si de Ankara'da yapılırken, bu başvuruların yüzde 55'i yazılım ve uygulama-geliştirme, yüzde 22'si e-ticaret, yüzde 11'i veri tabanı faaliyetlerinden oluştu.

Vergi desteği ilgiyi artırıyor

Öte yandan bireysel katılım yatırımcılığında en çok, sağlanan vergi desteği etkili oldu. Girişimcilerle şirkete sermaye koymak suretiyle ortaklık kuran melek yatırımcılara, koydukları sermayenin yüzde 75’inin veya tamamının gelir vergisi matrahından düşürülmesi imkanı veriliyor. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK veya KOSGEB tarafından belirlenmiş programlar kapsamında desteklenmiş yenilikçi, Ar-Ge odaklı, katma değeri yüksek ancak yüksek risk içeren erken aşama firmalara yönelik yatırımları özendirmek için de bu tür firmalara koyulan sermayenin tamamının gelir vergisi matrahından düşürülmesi olanağı sağlanıyor. Türkiye, melek yatırımcılığa sağlanan destekle İngiltere, İtalya, İspanya, Almanya, Fransa, Singapur, İsrail ve ABD’nin çeşitli eyaletlerini geride bırakıyor. Ayrıca ülke genelinde 14 melek yatırımcı ağı faaliyet gösteriyor.