4 dünya devi, Türkiye Fonu kuruyor

YAKUP SAYAR

Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı İlker Aycı, dünyadaki fon pastasının yüzde 80’sine sahip Ulusal Varlık Fonları’nı ilk kez düzenlenen bir zirve ile Türkiye’ye getirdiklerini belirterek “Türkiye, artık söz konusu fonların radarına girdi. Yakın bir gelecekte çok önemli gelişmeler olacak” diye konuştu. Aycı, dünyanın önde gelen 3-4 devlet fonunun doğrudan yatırım yapmak amacıyla bir araya gelerek Türkiye’ye özel bir fon oluşturmaya hazırlandıklarını açıkladı. 

Sovereign Wealth Fund Institute (SWF Institute) ile işbirliği yaparak önceki gün İstanbul’da ‘Türkiye Yatırım Zirvesi’ gerçekleştirdiklerini belirten İlker Aycı, SWFI Başkanı Michael Maudell ile birlikte zirvenin sonuçlarını paylaştı. 

Aycı, dünyada 7 trilyon dolar gibi bir büyüklüğe sahip olan “Ulusal Varlık Fonları”nın sayıca çok olmadıklarının altını çizerek, “Toplam pastanın yüzde 80’i 10 tane fondan oluşuyor. SWF Institute’un büyük bir desteği ile gerçekleştirdiğimiz Yatırım Zirvesi’ne bu 10 fonun 6 tanesi geldi. Toplamda 25’ten fazla fonun temsilcileri zirvedeydi. Bu zirve bir adımdı ve bu adımın arkası gelecek. İyi bir başlangıç yaptık. Görüşmeler çok sıcak geçti ve artık bu fonlar Türkiye’yi radarlarına aldılar” diye konuştu. 

Devlet fonlarının 30 yıl gibi uzun vadeli yatırım yaptığını belirten İlker Aycı sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu fonların yatırım yapma kararı alması çok kolay olmuyor. Uzun bir süreç gerekiyor ve bu çok önemli bir süreç. Öte yandan biri Asya’dan biri Amerika’dan iki büyük devlet fonu ile Türkiye’de ofis açmaları konusunda görüşme halindeyiz. Bu olumlu bir gelişme. Çünkü ofis açarak adım attıkları pazarlardaki yatırımlarını giderek büyütüyorlar.” 

Hedef Brezilya’nın üstüne çıkmak

Devlet fonlarını bir ekosistem olarak tanımlayan İlker Aycı, “Göreve başladığımdan bu yana bu ekosisteme ekibimizle birlikte özel bir ilgi göstermeye çalıştık. 2013’te toplam 200 milyar dolar yatırım yapan bu fonlardan ciddi oranda pay almak için yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Geçen yıl 330 milyon dolar olan ülkemize gelen direkt devlet fonu yatırımını, 1 milyar dolar yatırım çeken Brezilya’nın üstüne çıkarmak” dedi. 

Önceki günkü zirvede 3-4 devlet fonunun Türkiye’ye özel fon kurma konusunda fon temsilcileri ile ekonomi yönetimi ve Hazine yetkililerinin de görüşme fırsatı bulduğunu kaydeden Aycı, şu bilgileri verdi: “Şu anda bu fonun hangi alanda yatırımlara odaklanacağı, ilk tercih ettikleri sektörler hangileri bunları konuşuyoruz. Bu tür fonlar belli bir süre içinde yatırıma dönüştürmek üzere 500 milyon dolar veya 1 milyar dolar büyüklüğünde ülke fonları oluşturabiliyor. Şu anda bu miktar netleşmiş değil. Başlangıçta bir ilk adım bütçesi oluşturulup sonrasında büyütülmesi söz konusu olabilir. Tüm bunları anlatmak için henüz erken. Türkiye’ye özel fonun oluşması halinde burada bir ofisi olacak ve temsilcileri Türkiye’deki yatırım fırsatlarını değerlendirerek, çeşitli operasyonları gerçekleştirecek.” 

Altyapı projelerine fonlar gelebilir 

Türkiye’ye bugüne kadar Uzak Doğu ve Körfez’den önemli fonların yatırım yaptığını ve bazılarının Türkiye’de ofis dahi açtıklarını hatırlatan İlker Aycı, özelikle Amerika ve Asya’dan önemli fonların Türkiye ile yakından ilgilendiğini söyledi. OECD’nin söz konusu fonların gelişmekte olan ülkelerin büyük altyapı projelerine yatırım yapması gibi bir çalışması olduğunu söyleyen Aycı, “Ülkemizin büyük altyapı projeleri olduğu biliniyor. OECD altyapı projelerinin dünya ekonomisini hareketlendireceğini öngörüyor” dedi. 

Türkiye BRİC’e alternatif

Küresel kriz sonrası süreçte 7 trilyon dolara varan bir büyüklüğü temsil eden devlet fonları ve emeklilik fonlarının Türkiye gibi gelişmekte olan pazarları da yatırım için değerlendirmeye başladığını söyleyen SWF Institute Başkanı Michael Maudell ise şöyle konuştu: “Türkiye’de ilk kez devlet fonları ve emeklilik fonlarına özel bir zirve yaptık. Devlet fonları ve emeklilik fonları doğrudan ve dolaylı olarak çok çeşitli şekillerde dünyada yatırım yapıyorlar. Bu kuruluşlar 2013’de kendileri direkt olarak 200 milyar dolara yakın doğrudan yatırım yaptı. Bunların büyük bir kısmı gelişmiş ülkelerin yanında BRIC ülkelerine gitti. Türkiye’nin bu 200 milyar dolardan geçen yıl aldığı pay 330 milyon dolar. Brezilya’nın çektiği miktar 1 milyar dolar, Çin 4.6 milyar dolar, Hindistan 2.7 milyar dolar. Bu toplantı ile amacımız, devlet ve emeklilik fonlarına BRIC ülkeleri dışında bir alternatif pazar olarak Türkiye’yi sunmak.”

Milli Piyango özelleştirmesi çok cazip

İlker Aycı devlet ve emeklilik fonlarının çoğunlukla yaptıkları portföy yatırımlarını ya da doğrudan yatırımlarını açıklamadıklarını hatırlatarak, “Bu konuda oldukça tutucular. Ancak özelleştirmeler ile yakından ilgileniyorlar. Örneğin Milli Piyango’nun özelleştirmesi ile ilgilenen bir emeklilik fonu ile temastayız. Milli Piyango'ya bu anlamda ilgi yoğun” dedi. Michael Maduell ise “Çinliler limanları çok sever. Milli Piyango ise çok cazip. Bu fonlar özelleştirmelere büyük ilgi gösterirler. Birçok ülkede bunu çok net görebiliyoruz” diye konuştu.