Borsada yabancının profili değişti

Ece CEYHUN

Ekonomist Doç.Dr. Evren Bolgün, son 3 senede Fed başta olmak üzere yaşanan pek çok ekonomik ve siyasi gelişmeyle birlikte Borsa İstanbul’un yabancı yatırımcı profilinin değişmeye başladığını söyledi. Bolgün, “Artık daha çok piyasaya hedge fund yatırımcıları giriyor ve gelen yabancı yatırımcı daha hızlı çıkıyor” dedi.

Türkiye’nin yeniden yatırım yapılabilir ülke olmasının beklendiği 2012 yılında gelen yabancı yatırımcının elindeki hisse senedini tutma süresinin bir yıldan daha uzun, 389 güne kadar çıktığına işaret eden Bolgün “Son 3 yılda yaşanan gelişmelerle bu 230 güne kadar geriledi” ifadelerini kullandı.

Tahvil yatırımcısının uzun süredir yavaş yavaş çıktığını Borsa yatırımcısının ise, profilinin değiştiğine değinen Bolgün, sıcak paracı olarak da tabir edilen yatırımcının daha fazla Türkiye piyasalarına uğramaya başladığını anlattı.

Bolgün şöyle konuştu: “Son dönemde Türkiye’de kur volatilitesi yüzde 25’e kadar çıktı. Şimdi yüzde 17’lerde seyrediyor. En sakin volatilite seviyesi ise yüzde 7-8’lerdir. Bugünlerde yaşadığımız hareketlilik olması gerekenin çok üzerinde. Dolayısıyla artık farklı dalga boyunda yatırımcılar piyasaya gelmeye başladı. Artık daha çok hızlı giren kısa süre içerisinde karını alıp giden yatırımcı var. Yükselen Volatilite Borsa’nın yabancı yatırımcısının niteliğini değiştirdi. Elinde bir yıl üzeri hisse senedi tutan yatırımcı profili yerini daha az kalıcı yatırımcılara bırakmaya başladı” dedi. Son 2 haftada dolar kurunda yaşanan yükseliş ve Borsa’nın gelişmekte olan emsal ülke borsalarına kıyasla ucuzluğunun yabancı yatırımcıya kısa sürede yüzde 22 getiri imkanı sunduğuna da vurgu yapan Evren Bolgün piyasa beklentilerini şöyle anlattı:

Enflasyonda zirveyi 3 Nisan’da göreceğiz

• Enflasyon yukarı doğru gitmeye devam edecek. Açıklanacak şubat ve mart enflasyonları ile yıllık enflasyonun 1.5 puan daha yükselecek. Biz 3 Nisan’da açıklanacak olan mart enflasyonu ile çift haneyi ve yüzde 11’e yaklaşan rakam ile zirveyi göreceğiz. Yalnız bu kur, gıda ve enerjide ilave fiyat şoku olmadığı bir varsayım altında geçerli. Böyle bir şok durumu zirveyi daha erken görmemize neden olabilir.

• Kur tarafını Merkez Bankası 2 puan yaptığı örtülü faiz artırımı ile kontrol etmeye çalışıyor. Enflasyonun zirveyi görmesi ile hem uzun hem de kısa vadeli faizler ister istemez yukarı çıkacak. 2 yıllık gösterge tahvilde yüzde 12 üzerini beklerim.

Son 2 haftada sert küresel rüzgarlar yavaşladı

• 2 yıllık enflasyon beklentisi yüzde 8-9 aralığında. Reel faiz şu an itibariyle 2,5 puan civarında görünüyor. Enflasyonun yüzde 9’dan yüzde 11’e gittiği bir ortamda ise bugünkü faiz seviyesine göre reel faiz görünmüyor. Türkiye’de %30 seviyelerine varan 2006-2016 dönemi arasındaki geçmiş kur yükselişlerinin yaşandığı her kur şokunun ardından yüzde 4-5 arası faiz artırımlarını görmüştük.

• Kurdaki 3,94’ten geri dönüşü şimdilik örtülü faiz artırımı ile başarmış görünüyoruz ama dünya piyasalarındaki konjonktürünün deyarattığı olumlu bir hava var. Yurtdışında son 2 haftadır sert esen rüzgarlar yavaşladı. Trump’ın 20 Ocak’ta Başkanlık görevini devralmasının ardından Dolar Endeksi ve ABD 10 yıllık tahvillerindeki çıkış bir miktar törpüleniyor. Bu geri çekilme dolar/TL’yi de pozitif etkiliyor. Dolar Endeksi’nde yüzde 4’lük bir kayıp var. Kurda 3,94’ün ardından baktığında yüzde 4’lük kayıpla geldiğin nokta 3,78.

MB’nin faizini 7 farklı oran üzerinden konuşuyoruz

• Merkez Bankası 2010 yılından bu yana Faiz Koridoru, ROK, ROM gibi yeni ve karmaşık bir para politikası dizayn etti. Şu anda Merkez Bankası’nın tabela referans faizi yüzde 8’de ama örtülü faizi bunun 2-2,5 puan üzerinde bulunuyor. Referanduma kadar resmi faizi değiştirmemeye çalışan çekingen bir para politikası yapısı var. Bugünkü para politikası uzun vadede sürdürülebilir değil. Yabancı yatırımcı için çok karmaşık bir dizayn haline gelen mevcut para politikasında, örtülü faizin geldiği noktayı tabelada da görmemiz lazım.

• Merkez Bankası faizini konuşurken 7 farklı faiz üzerinden konuşuyoruz. Sermaye hareketlerinin değişkenlik gösterdiği bir dönemde geliştirilen para girerken çalışan faiz mekanizması şimdi para evine dönerken hep sıkıntı yaratıyor. Üstelik bankaları devamlı geç likidite penceresine yönlendirmeleri de sıkıntılı bir durum. Bankaların TL pozisyonlarını saat 16:00- 17:00 aralığında yönettirmeye çalışmak piyasadaki güven ve likidite döngüsü açısından tehlikeli.

Yabancı yatırımcı 2 haftada yüzde 22 getiri sağladı

• Borsada son 2 haftada irrasyonel bir hareket var. Fitch’in not artırımının ardından yüzde 2’nin üzerinde günlük bir yükseliş yaşandı. Borsa adeta not indirimini coşkuyla karşıladı. Makro ekonomik daralma ise uzun süredir devam ediyor. Faizin yükseldiği bir ortamda, turizm, ulaştırma, sanayi ve inşaatta daralma devam ederken borsanın tamamen artan banka karlarına bağlı yükselmesi temel göstergelerle uyumsuz. Temel kural der ki; ‘faizin yükseldiği, notun düştüğü bir ortamda ekonomik daralma devam ediyorsa Borsa düşer.’
Trump’ın vaatleri masaya ve Senato’ya gelecek

• Bu irrasyonalitenin sebebi de Borsa’nın hala yabancı için ucuz olması. Yüzde 65’i yabancı ağırlıklı bir Borsa’da yüzde 30’luk kur kaybı yabancı için çok önemli bir fırsat oldu. Borsa İstanbul emsal gelişmekte olan ülke borsalarına göre yüzde 40 üzeri bir iskontoya ulaşmıştı. Son 2 haftada dolar düşüşü ile yaşanan cazip getiri potansiyeli yabancının kur ve borsa birlikteliğinde yüzde 22 kazanç sağlanmasına imkan tanıdı. Nitekim geçtiğimiz haftalarda hisse senedi tarafında yabancı yatırımcıdan giriş var.

• Piyasalar Trump’ın söylemlerini yeni hazmediyor. Trump henüz gerçekten vadettiği ekonomik paketi hayata geçiremedi. Daha icraatlar önce masaya ardından senatoya gelecek. Bu da piyasalarda yeni bir dalga ile karşılanacak. Trump’ın vaatlerinin Senato’dan nasıl geçirileceği nasıl uygulanacağı önemli. Piyasalar her adımını önden yüklemeli olarak karşılayacak. Bu önümüzdeki dönemde Dolar Endeksi’nin öncelikle tekrar 105’e kadar çıkabileceği anlamına gelir.

• ABD’de 1980’lerdeki Keynesyen politikaların 2017 versiyonunu yaşayacağız. Reagan döneminde dolar artışı yüzde 40’lara gelmişti. 40 sene önceyle bugünkü şartlar aynı değil ama son 3 Başkan’da da aynı hareketi gördük. 4 yıllık icraatları 2 yıla yapıp ondan sonraki 2 senede gelecek 4 yılı isteyecek. Amerika’da büyüme yüzde 2’den yüzde 4’e, enflasyon yüzde 1.5’tan yüzde 2’nin üzerine dokunduğunda 2018 sonunda Fed’in kısa vadeli faizlerinin yüzde 3’e çıktığını göreceğiz.

Endekste 90 binleri görsek de bir düzeltme gündemde

“Dolar/TL’nin geçen seneki gibi aşağı gidecek fazla yeri yok” diyen Evren Bolgün, önümüzdeki günlerde siyasi riskin fi yatlanmaya devam edeceğini de düşünüyor. Bolgün, “Borsanın coşkusu referanduma kadar olan periyoda dışarıdaki rüzgarlara bağlı esecektir. Dışarıda da hava hala iyi durumda. Endekste 90-91 binli seviyeleri görsek de Borsadaki hareketin sonuna geliyoruz” dedi. Kurdaki yükseliş ile birlikte Borsa da olası bir düzeltmenin de gündemde olduğunu belirten Ekonomist Doç.Dr.Evren Bolgün, “Hareketin tetiklenme noktası ise, yine dışarıdan gelecek. Ne de olsa 2 haftada yüzde 22 para kazanan bir yabancı portföy sermayesi var” değerlendirmesinde bulundu. Bolgün, “Önümüzdeki 2.5 ayda volatilite yine yüksek olacak. Belirsizlik devam edecek. Her netleşme ve gelişme piyasaya yansıyacak” ifadelerini kullandı.

PARİTE 0.95’LERE KADAR GELECEK

Ekonomist Doç.Dr.Evren Bolgün, Trump’ın bir tarafta Amerikan ekonomisi ile ilgili icraatlarının ve vaatlerinin masaya geleceğini anlatırken Avrupa tarafında da siyasetin dönüm noktasında olduğuna işaret etti. ABD ekonomisinin farklı bir siyasi düzleme gelmesinin ardından AB’de devam eden gelişmeleri ve bunun parite üzerindeki etkilerini de değerlendiren Bolgün şöyle konuştu: “Üstelik tüm bunlar Fransa, Almanya ve Hollanda gibi AB’nin güçlü ülkelerinde seçim, İngiltere’nin ise, AB’den çıkış yaptığı bir döneme denk gelecek. Dolar, euro karşısında gücünü bu yıl artırır. Bugün 1.07’lerde seyreden parite 0.95’e kadar gelir.”