“İhracatta günübirlik değil kalıcı politika olmalı”

Nurdoğan ARSLAN ERGÜN

Boya Sanayicileri Derneği (BOSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Baytaş, Türkiye’nin sanayi ve ihracatta günü kurtaracak politikalar yerine kurumsal, oturmuş prosedürleri olan bir yapıya kavuşturulması gerektiğini söyledi.

Böylece yaşanan sıkıntılara göre çözüm üretmek yerine belirli protokollerle hareket edileceğini dile getiren Baytaş’a göre, bu nedenle üretim, teşvik, ihracat politikalarının yeni baştan oluşturulması gerekiyor.

Baytaş, “Sanayiciler olarak sorunlarımızı dile getiriyoruz o anda çözümler üretiliyor ama bunların kalıcı hale getirilmesi lazım. Günübirlik çözümler yerine uzun vadeli protokol sistemi kurulması lazım. Ülke olarak bizi ayakta tutacak olan gücümüz ihracat. Bu da değişken politikalarla olmaz” dedi. Baytaş, bu anlamda yeni kabine ve ekonomi yönetiminden isabetli kararlar beklediklerini ifade etti.

45 yıldan fazladır boya sektörünün içinde olan BOSAD’ın yeni Başkanı Kenan Baytaş, boya sanayiinin görünümünü değerlendirdi: Türk boya sanayisinin, küresel standartlardaki üretim kalitesi ile uluslararası pazarda önemli bir bölgesel güç konumunda olduğunu ve son yıllarda ihracatta önemli bir ivme kazandığını ifade eden Baytaş, iç pazarda ise artan fiyatlar nedeniyle tüketimin tonaj bazında düştüğünü belirtti. 2022 yılı sonunda özellikle inşaat boyaları pazarının tonaj bazında yüzde 8 daralarak 580 bin ton olduğunu kaydeden Baytaş, 2023 yılında da daralmanın devam ettiğini söyledi.

Baytaş, “Değer bazında ise hammadde ithalatına doğrudan bağlı olan sektörümüzün değişen döviz kurları, navlun fiyatları, küresel fiyat artışları gibi nedenlerle maliyetlerinin yüksek oranda artışından kaynaklı cirosal olarak artış gösteriyor. 2023 yılında da hem inşaat hem de sanayi boyaları alt pazarları için cirosal olarak değerinin artmaya devam edeceğini, hacim sel daralmanın ise süreceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İnşaat boyalarında hacim düştü

Özellikle inşaat boyaları segmentinde 2021 yılında tüm zamanların en yüksek hacmi yakalanarak 628 bin tona ulaşıldığını dile getiren Baytaş, “Sektör, Avrupa dekoratif boyaları pazarında 4’üncü sıraya yükseldi.

Bu Türk boya sektörü adına oldukça gurur verici bir başarı. 2020 ve 2021 yıllarında yaşanan sektörel büyümenin ardından bu sene hacimsel olarak küresel ekonomik konjonktürün de etkisi ile inşaat boya pazarı küçülme trendine girdi” dedi. Baytaş, sanayi boyaları pazarının da 2022 yılını yaklaşık 580 bin ton ile kapattığını belirtti.

Avrupa’nın 5'inci büyük üreticisi

Türkiye Öte yandan 20’si orta ve büyük ölçekli olmak üzere toplam 350 üretici firmanın bulunduğu Türkiye boya sektörü, elektrostatik toz boya, ahşap boya-verniklerde Avrupa’nın lider tedarikçisi konumunda.

Türk boya sanayisinin 164 milyar dolarlık küresel boya pazarının hacimsel olarak yüzde 2’sini temsil ettiğini açıklayan BOSAD Başkanı Baytaş, sektörün bu gücü ile Avrupa’da 5’inci sırada yer aldığını kaydetti.

Baytaş, Avrupa’nın ilk dört boya üreticisini sırasıyla; Almanya, İngiltere, Fransa, İtalya olarak aktardı. Baytaş, sektör hakkında şu bilgileri verdi: “Sektörde sayısı 20’ye yaklaşan orta ve büyük ölçekli işletme faaliyet göstermektedir. İç pazardaki boya tüketimi yaklaşık 2 milyar dolar değerinde.

Kişi başı boya tüketimi ise 11 kg’dır. Yapılan anketler sonucunda evlerinde boya yapanların yüzde 49’u boyayı kendisi ya da eşiyle birlikte yaparken, yüzde 51’i boya ustasına yaptırmış.

Doğrudan ve dolaylı istihdamla birlikte toplam 300 bin kişilik iş gücü yaratan sektör; büyüyen sanayi ve yapı sektörü, hızlı kentleşme ve kentsel dönüşümün de olumlu etkileri ile iç pazardaki tüketimi arttırmayı ve 3 milyar dolar ihracat yapmayı hedefliyor.”

İKMİB verilerine göre 200’e yakın ülkeye ihracat yapan sektörün en çok ihracat yaptığı ülkeler, Rusya Irak, Azerbaycan, Romanya, Bulgaristan, Özbekistan, İran, Mısır, Libya, Cezayir.

Büyük bir yatırımcı arayış içinde

Kenan Baytaş, Türkiye’nin jeopolitik konumunun değerli olması nedeniyle, ihracat ve uluslararası kökenli yatırımlar için cazip ve önemli bir merkez konumunda olduğunu söylerken, edinilen bilgilere göre ise, uluslararası büyük bir üretici Türkiye’yi ihracat üssü yapmak için boya yatırımı fırsatları kolluyor. Bu yatırımın daha çok satın alma şeklinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Sektörden göstergeler

-20’si orta ve büyük olmak üzere toplam 350 üretici firma bulunuyor

-200’e yakın ülkeye ihracat yapan sektörün 2023 ihracat hedefi 2 milyar dolar 

-2022 yılında gerçekleşen ihracat 1.1 milyar dolar 

-İnşaat boyaları pazarı 6.5 milyar TL

-İç pazarda boya tüketimi yaklaşık 2 milyar dolar 

-Tonaj olarak pazarın toplam hacmi 950 bin ton civarında

-Boya sanayiinin tonaj olarak yüzde 60’ı inşaat, yüzde 40’ını sanayi boyaları oluşturuyor 

-Değer bazında ise yüzde 40’ını inşaat, yüzde 60’ını sanayi boyaları oluşturuyor.