'Çipli pasaportlar' yarın geliyor

ANKARA - Emniyet Genel Müdürlüğü, yarından itibaren e-pasaport uygulamasına başlıyor. Vatandaşlar, pasaport başvurularını bulundukları illerden yapabilecek.

Türkiye'nin de yer aldığı 190'nın üzerinde üyesi bulunan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) tarafından alınan tavsiye kararı uyarınca, yapılan değişiklikle eski tip pasaportlar tüm dünyada 24 Kasım 2015 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılacak.

Karar çerçevesinde, uzun zamandır çalışmaları sürdürülen yeni pasaportlar, yarından itibaren verilmeye başlanacak.

Emniyet Genel Müdürlüğü, "Biyometrik", "Elektronik", "Çipli" pasaport olarak da adlandırılan e-pasaportların basımı için Gölbaşı ilçesinde Pasaport Basım Merkezi kurdu. Vatandaşlar 81 il emniyet müdürlüğü ve 110 ilçe merkezi, yurt dışında konsolosluklar ve büyükelçiliklerden başvuru yapabilecekler.

Vatandaşların, gerekli belgelerle yaptıkları başvurular, illerin pasaport birimleri tarafından online sistemle Pasaport Basım Merkezi'ne ulaştırılacak.

Merkezin pasaportu hazırlamasının ardından, pasaport, kargo ile vatandaşın beyan ettiği adrese gönderilecek. İki defa aranan başvuru sahibi adresinde bulunamazsa, pasaportunu, başvuru yaptığı ilden alabilecek.

Makinede Okunabilir Pasaportlarda, klasik pasaportlardan farklı olarak kimlik sayfasının alt kısmında her biri 44 karakterden oluşan ve özel okuyucu cihazlarla okunabilen iki satırlık bir alan bulunuyor. Pasaportun kimlik sayfasında çıplak gözle görülebilen bilgiler "Makinede Okunabilir Alan" adı verilen bu alanda da yer alıyor.

E-pasaportlar, eski tip pasaportların kimlik sayfalarında bulunan pasaport numarası, ad, soyad, uyruk, doğum tarihi, kimlik no, düzenleyen makam, düzenlenme ve geçerlilik tarihi gibi kişisel kimlik ve pasaport bilgilerinin yanı sıra içinde fotoğraf, parmak izi, imza gibi biyometrik verilerin saklanabildiği çipli yapıya sahip bulunuyor. Yeni pasaportlar esasında Makinede Okunabilen Pasaportların bir türü olmakla birlikte Makinede Okunabilir Pasaportlardan daha ileri düzeyde güvenlik katmanlarına sahip.

Tüm dünyada e-pasaportların kullanıma girmesi ve bu sayede belge güvenliğinin artmasına bağlı olarak giderek artan sayıdaki ülkede sınır geçişlerinde otomatik pasaport okuma/tanıma sistemleri kullanılarak pasaport işlemleri hızlanacak. Sahteciliğe karşı etkin güvenlik katmanı içeren yeni pasaportların sınır kapılarında ve hava limanlarındaki yoğunluğu önlemesi bekleniyor.

Halen kullanılan ve makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportlar ise, 24 Kasım 2015 tarihine kadar kullanılabilecek. Bu tarihten sonra makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportlarla seyahat etmek mümkün olmayacak.

Pasaportlar 6 ay ile 10 yıl süreli olarak çıkarılabilecek

E-pasaport üretiminin her aşamasında, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de vatandaşların kişisel kimlik bilgilerini herhangi bir sahtekarlık girişimine karşı güvence altına alan ICAO standartlarıyla uyumlu ileri teknolojiler kullanılacak.

Yeni pasaportlar hangi yaşta olursa olsun tüm bireyler için müstakil olarak düzenlenecek. Bu nedenle, e-pasaportlarda refakat hanesi bulunmayacak.

Rengi daha önce lacivert olan yeni sistemde ise bordoya dönüştürülen umuma mahsus e-pasaportlar; en az 6 ay olmak üzere 1 yıllık, 2 yıllık, 3 yıllık ve üstü süreli olarak düzenlenebilecek. Bu pasaportlar 10 yıla kadar süreli olabilecek.

Devlet memurlarının kullandığı ve yeşil rengini muhafaza eden hususi damgalı e-pasaportlar dört yıl için verilebilecek. Devlet tarafından görevlendirilen kişilere verilen ve rengi eskisinde olduğu gibi gri olan hizmet damgalı e-pasaportlar da dört yılı geçmemek üzere pasaport sahibinin görevinin müddetine göre tespit edilecek süre için geçerli olarak düzenlenebilecek.

Yeni pasaportlarda klasik pasaportlardaki temdit (uzatma) imkanı bulunmuyor. Her yeni başvuruda yeni bir pasaport defteri kullanılacak.