Anonim şirketin temsilinde yapılan hatalar

SONER ALTAŞ / Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Başmüfettişi

Eski Ticaret Kanunu, anonim şirket yönetim kurulunun en az üç üyeden oluşmasını zorunlu tutmakta iken, 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu tek üyeli yönetim kurullarına izin vermiştir. Bu değişikliğe paralel olarak, anonim şirketin temsili de eski kanundan farklı olarak düzenlenmiştir. Ancak, yeni hükümlerin uygulayıcılar tarafından yeterince bilinmemesi nedeniyle bazı anonim şirketlerce bu konuda hatalı uygulamalar yapılabilmektedir. Anonim şirketin yönetim ve temsil organı yönetim kuruludur. Anonim şirketi temsile yetkili olanlar, şirketin amacına ve işletme konusuna giren her tür işleri ve hukukî işlemleri, şirket adına yapabilir ve bunun için şirket unvanını kullanabilirler. TTK’da, şirketin temsiline ilişkin olarak, “Esas sözleşmede aksi öngörülmemiş veya yönetim kurulu tek kişiden oluşmuyorsa temsil yetkisi çift imza ile kullanılmak üzere yönetim kuruluna aittir.” denilmiştir. Bu hükme göre, tek kişilik yönetim kuruluna sahip olan anonim şirketlerde, temsil yetkisi tek imza ile kullanılır. Birden fazla üyeye sahip yönetim kurullarında ise, genel kural olarak, temsil yetkisi çift imza ile kullanılır. Bununla birlikte, birden fazla üyesi olan yönetim kurullarında, şirket esas sözleşmesine konulacak hüküm ile temsil yetkisinin tek imza ile kullanılacağının hüküm altına alınması, yani tek imza sisteminin benimsenmesi de mümkündür. 

Ancak, uygulamada bazen birden fazla üyesi olan yönetim kurullarında, şirket esas sözleşmesinde herhangi bir hüküm bulunmadığı halde, yönetim kurulu üyelerinin her birine münferit (tek) imza yetkisi verildiğine rastlanılabilmektedir. Kanımızca, iş yoğunlukları nedeniyle bu husus ticaret sicili müdürlüklerinin de dikkatinden kaçmakta ve tescil ile ilan edilmektedir. Oysa, tek imzalı temsil yetkisinin tescili taleplerinde, şirketin esas sözleşmesine bakılması ve eğer yönetim kurulu tek üyeden oluşmuyorsa temsilde tek imza sisteminin benimsendiği şeklinde şirket sözleşmesinde hüküm bulunup bulunmadığının araştırılması, böyle bir hüküm yok ise tescil ve ilan talebinin ticaret sicili müdürlükleri tarafından reddedilmesi gerektiği kanısındayız. Bu nedenle, yönetim kurulu birden fazla üyeden oluşan anonim şirketlerde, eğer tek imza sistemi de kullanılmak isteniyorsa, şirketin esas sözleşmesinde değişikliğe gidilerek bu konuda açık bir hükmün sözleşmeye konulması gerekir. Hatta, bu konuda şirket esas sözleşmesine hem tek hem de çift imza kuralının uygulanabileceği ve bunun çerçevesinin yönetim kurulu tarafından belirlenebileceği şeklinde bir hükmün dahi konulması dahi mümkün görülmektedir.