Büyük yayıncılar ulusal frekanslar için yarışacak

 

 

 

ANKARA - Türkiye'de fiili olarak 1990 yılında uydudan Türkçe yayın yapan Star1 Magic Box kanalıyla başlayan özel televizyonculuk macerasında 23 yıl geride bırakıldı. O tarihlerde konuşulmaya başlanan, 1994 yılındaki Anayasa değişikliğiyle TRT televizyon tekelinin kalkmasından sonra gereklilik haline gelen karasal frekans dağıtımı süreci ise 20 yılı geride bıraktı. Bir kez denenen ve başarısızlıkla sonuçlanan frekans ihalesi 16 Nisan günü yenilenecek. RTÜK, en büyük pastayı oluşturan ulusal yayınlara yönelik toplam 33 frekansta sıralama için ihale yapacak. Bu 33 frekans için 45 yayıncı yeterlilik belgesi aldı. Belirlenen yayın türlerinden sadece tematik (spor, haber, belgesel vb) standart çözünürlüklü ulusal yayında 11 frekans ve 11 yeterlilik alan yayıncı var. Bu ihalede şirketler sadece "daha iyi yer" için yarışacak. Diğer frekansların hepsinde ayrılan frekanstan daha fazla talipli var ve bu frekanslarda yayıncılar dışarıda kalmamak için de yarışacak. 

Yüksek çözünürlüklü (HD) frekanslar için açık artırma 3 milyon TL, standart çözünürlüklü frekanslar için 1 milyon TL'den başlayacak. Genel HD frekanslar açık artırması 16 Nisan, Genel SD frekanslar için 17 Nisan, tematik HD ve SD frekanslar için ise 18 Nisan günü yapılacak. Her bir yayıncı yalnızca tek bir tür frekans için ihaleye girebilecek. Yani tek bir logo altında hem HD hem de SD karasal frekans üzerinden yayın yapılamayacak. 

 

Yapılan planlamanın ardından ilk grup sıralama ihalesi ilan edildi. Buna göre, genel televizyon yayınları sınıfında 8 yüksek çözünürlüklü (HD) ve 11 standart çözünürlüklü (SD) televizyon frekansı açık artırmayla satılacak. Spor, belgesel, haber gibi tematik alanlarda da 3 yüksek çözünürlüklü, 8 standart çözünürlüklü frekans sıralaması satılacak. Her frekans en yüksek teklifi veren kanaldan başlanarak sıralanacak. Bu önemli çünkü, sayısal yayına geçildikten sonra yayınlar "paket" olarak gelecek ve yerleri televizyon seyircisi tarafından değiştirilemeyecek. Dolayısıyla üst sıralar daha "şanslı" olacak. 

Sıralama ihalesinde daha önce yeterlilik almış 45 yayıncı görünüyor. Bu yayıncılardan kaçının ihaleye gireceği henüz tam belli değil. Ancak bilinen ve ulusal frekans konusunda isteklerini daha önce açıklayan grupların tamamı yeterlilik aldı

DÜNYA'nın görüştüğü, ihale sürecini yakından takip eden sektör uzmanlarına göre ulusal karasal frekanslarda ihale sürecinde bazı sürprizler çıkabilir.  Halen Türkiye'nin en fazla seyredilen ve dolayısıyla reklam pastasının en büyük kısmını alan markaların tamamının ismi yüksek çözünürlüklü sınıfındaki ihaleye bildirilmiş durumda. 

 

Kanal sahibi büyük medya grupları, (Doğan, Ciner, Doğuş, Turkuvaz) farklı markalar altında birkaç alanda ihaleye hazırlanıyor. Marka kanallarının ihalede geride kalması ihtimaline karşılık, ikincil kanallarla frekans alıp, logo değiştirme yoluyla sorunu çözme ilk akla gelen sonuç. 

Doğuş Grubunun en güçlü markası haber (tematik) kanalı NTV HD yerine SD ve GENEL sınıfında ihaleye girecek. Yine gündüz kuşağında haber yayını yapan CNBC-e'nin GENEL HD yayın için yeterlilik alması dikkat çekti. Doğuş grubunun ileride futbol yayın ihalesi için de sıklıkla adı geçen kanalı NTV spor HD Tematik (Spor) olarak yetki belgesi aldı. 

Çalık (Turkuvaz Grubu), uydu kanalı olan Aktif Tv ve güçlü markası  ATV ile Genel HD; A Haber ile HD Tematik (Haber) ; YeniAsır Tv ile Tematik (Haber) SD ve ATV Avrupa ile Genel SD alanında ihaleye hazırlanıyor. Çalık grubu bütün yayın lisanslarında en az 1 kanalı ile ihale içinde. Ciner grubunun tematik Bloomberg HT haber kanalı ve güçlü markası Habertürk HD Genel için yetki belgesi aldı. TGRT'nin Karasal yayını olmayan iki tematik kanalı Haber ve Belgesel, aynı çercevede, aynı tematik konularda SD yayın başvurusu yaptı. TGRT, FOX'a sattığı frekanstan sonra yeniden ulusal karasal lisansı için yarışacak. Doğan Grubunun yabancı ortaklı çizgi Film Kanalı Cartoon Network HD Genel Yayına, Müzik Uydu Kanalı DREAM TV, SD tematik ancak haber kanalı olarak ihaleye giriyor. CNN TURK'ün de SD Haber kanalı olarak girmesi dikkat çekici. 

 

 

 

RTÜK, karasal ulusal yayınların ardından, bölgesel ve yerel kanallar için de ihale açacak. Sektör uzmanlarına göre yerel ve bölgesel frekans ihalelerinde başlangıç bedeli 300 bin TL dolayında başlayacak. Uzmanlara göre esas sorun ise ihale sürecinde başvuru hatası ya da stratejik olarak planlama hatası yapan çok sayıda yerel yayıncı frekans alamayabilir. Bölgesel ve yerel yayın ihalesinde her bölge için (coğrafi bölge) 4, her il için 7 adet frekans satılacak. 

 Bundan sonra yayınlar tek bir verici üzerinden ve televizyon yayıncıları tarafından kurulan ANTEN A.Ş. tarafından yapılacak. Yayıncılar bu şirkete ayrıca bedel ödeyecekler.

 

Tüketici açısından ise karasal sayısal yayınlar bazı yeni unsurları içeriyor. DVB-T2 olarak ifade edilen bu teknolojiyle, sayısal olarak sıkıştırılmış bir formatta yayın alıcılara ulaşıyor. Çoğu yeni televizyon bu sisteme uyumlu olarak üretiliyor. Ancak önemli bir kısım televizyon için ise ayrıca bir alıcı (uydu alıcısı, ya da dijital platform alıcıları vb) kurulması gerekiyor. Bu alıcının uygun fiyatlı olmaması durumunda, hanelerde uydu televziyonu ya da diğer dijital-kablo-internet platformlarına kayışların yaşanabileceği belirtiliyor. 

 

 

Frekans sıralama ihalesinde önemli sayılabilecek düzeyde bir gelir de elde edilecek. Yerel ve bölgesel frekansların satışı için bedeller henüz ilan edilmedi. Ancak, ulusal frekanslar için belirlenen alt limitler yüksek miktarlara işaret ediyor. Toplamda 33 frekansın satışı yapılacak. 

Bu 33 frekanstan 11 adet yüksek çözünürlüklü genel türdeki yayının ihaleye başlangıç bedeli 3 milyon TL olarak belirlendi. Bu kategoride en az 33 milyon TL gelir elde edilecek. Başvuran sayısı fazla olduğu için ihalede bu tutarın üzerine çıkılacak.  22 adet standart çözünürlüklü frekansın en az bedeli ise 1 milyon TL olarak belirlendi. Bu sınıfta elde edilecek 22 milyon TL gelir ile toplamda 55 milyon TL gelir garanti olarak elde edilecek.