ÇED kararı valiliklere devredildi

ANKARA - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, son günlerde bazı basın yayın organlarında ÇED Yönetmeliği'nin 26. maddesi kapsamında yer alan maden, petrol, doğalgaz, kaya gazı veya jeotermal kaynak arama projelerine ilişkin "ÇED gereklidir" veya "ÇED gerekli değildir" kararı verme yetkisinin, 1 Mart 2014'ten itibaren valiliklere devredilmesini konu alan haberlerin yayımlandığı belirtildi.

Bu haberlerin uygulamanın içeriğini yansıtmaktan uzak, çarpıtılmış ve yanıltıcı bilgiler içerdiğine işaret edilen açıklamada, maden arama projeleri için proje tanıtım dosyası istenmeyeceği iddiasının tamamen asılsız olduğu vurgulandı.

"Madencilik projelerine yönelik şartların esnetilmesi söz konusu değil"

Bu projelere ilişkin ÇED Yönetmeliği'nin 26. maddesi kapsamında proje tanıtım dosyası sunulduğu ve gerçekleştirilen inceleme değerlendirme süreci kapsamında "ÇED gereklidir" veya "ÇED gerekli değildir" kararı verildiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Özellikle vurgulamak gerekir ki madencilik projelerinde arama sürecinde proje tanıtım dosyası hazırlama zorunluluğu olduğu gibi, arama sürecinden sonra işletmeye geçilmesinin planlanması durumunda da üretime yönelik yeniden faaliyetin türü ve kapasitesine göre proje tanıtım dosyası veya ÇED raporu hazırlama ve bu kapsamda yeniden görüş alma zorunluluğu bulunmaktadır. Yani iddiaların aksine madencilik projelerine yönelik şartların esnetilmesi söz konusu değildir." 

"Münferiden de yapılabileceği vurgulandı"

Haberde yer alan "yer görme" prosedürünün uygulanmayacağı yönündeki ifadenin çarpıtıldığı aktarılan açıklamada, bu prosedürün, faaliyetle ilgili proje tanıtım dosyası sunulmadan önce söz konusu dosyayı hazırlayan çalışma grubuyla ilgili valiliğin çevre ve şehircilik il müdürlüğü personelinin proje yerine birlikte gitmesine yönelik bir uygulama olduğu bildirildi.

Hazırlanan talimatta, gerekli görülmesi halinde proje yerinde inceleme yapılmasına yönelik bir kısıtlama getirilmediği, "proje yerinin görülmesine yönelik özellikle böyle bir koordinasyona gerek olmadığı, bunun münferiden de yapılabileceğinin" vurgulandığı belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"ÇED Yönetmeliği'nin 5. maddesinde ise 'Bu yönetmeliğe tabi projeler hakkında 'ÇED olumlu', 'ÇED olumsuz', 'ÇED gereklidir' veya 'ÇED gerekli değildir' kararlarını verme yetkisi Bakanlığa aittir. Ancak Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda 'ÇED gereklidir' veya 'ÇED gerekli değildir' kararının verilmesi konusundaki yetkisini, sınırlarını belirleyerek yetki genişliği esasına göre valiliklere devredebilir' hükmü yer almaktadır. Bu kapsamda, ÇED Yönetmeliği'nin Ek-II (Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler) listesi kapsamında yer alan projelere ilişkin 'ÇED gereklidir' veya 'ÇED gerekli değildir' kararları, 3 Ekim 2013 tarihli genelgeyle zaten valiliklere devredilmiştir. Ayrıca uygulamada birlikteliğin sağlanması ve projenin yeri ile bölgenin hassasiyetine daha çok vakıf olması muhtemel projenin gerçekleştirileceği il tarafından bu kararın verilmesinin daha sağlıklı olacağı yaklaşımı dikkate alınarak, söz konusu kararların tamamının bütünlük açısından değerlendirilmesi için valiliklere yetki devri gerçekleştirilmiştir."

Yeterlik Belgesi Tebliği

Açıklamada, bugün basında çıkan haberde "Hükümet, bürokrasi nedeniyle günler süren ÇED'in şartlarının esnetilmesi konusunda bir süredir çalışmalar yürütüyor. Buna göre ÇED başvurusu yapan şirketin bir vize süresi içinde uyarı yapmadan 60 ceza puanı dolunca iptal edilen yeterlilik belgesi için esneklik getiriliyor. HES, fabrika ve maden ocakları için verilen yeterlik belgesinin geçerlilik süresi 3 yıldan 4 yıla çıkarılıyor. Bakanlık bu amaçla 4 yıl önce çıkarılan ÇED Yeterlilik Belgesi Tebliği'ni değiştiriyor. Başvurular 15 gün içinde değerlendirilecek" denildiği ifade edildi.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

"18 Aralık 2009 tarihli ve 27436 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ÇED Yeterlik Belgesi Tebliği'inde, yeterlik belgesi alan kurum ve kuruluşların ÇED başvuru dosyası veya ÇED raporu veya PTD hazırlama yetkisine sahip olduğu, belgenin geçerlilik süresinin verildiği tarihten itibaren 3 yıl olduğu, tebliğde belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmediğinin tespiti halinde belgenin komisyon tarafından iptal edileceği, tebliğin Ek-5'inde örneği verilen ceza puanı tablosuna göre, bir vize süresi içerisinde 60 ceza puanına ulaşılması halinde kurum veya kuruluşun yeterlik belgesinin hiçbir uyarıya gerek kalmaksızın iptal edileceği belirtilmektedir. 

19 Aralık 2013'ten itibaren web sitemizde yayınlanan ve kurum görüşlerine açılan ÇED Yeterlilik Belgesi Taslağı'nda ise belgenin geçerlilik süresinin verildiği tarihten itibaren 4 yıl olması, taslağın Ek-4'ünde yer alan ceza puanı tablosuna göre cezalandırılan kurum ve kuruluşun bir vize süresi içerisinde 70 ceza puanına ulaşması halinde ÇED Yeterlik Belgesi'nin hiçbir uyarıya gerek kalmaksızın iptal edileceği üzerinde çalışma yapılmakta olup, kurum ve kuruluş görüşleri tamamlandıktan sonra nihai hale getirilecektir. Yeterlik belgesi sadece HES'ler, fabrikalar ve maden ocakları için değil, ÇED Yönetmeliği'nin Ek-I ve Ek-II listelerini kapsayan tesislerin tamamı için verilmektedir."

Uygulama aşmasında gelen geri bildirimler ve uygulamadaki zaman zaman yaşanan aksaklıklar göz önüne alınarak mevzuatta bu tür iyileştirme çalışmaları yapıldığına işaret edilen açıklamada, durumun esnetmeyle hiçbir ilgisinin bulunmadığı bildirildi.