Devir alınan şirkete ait Ar-Ge indirimleri

Mevzuat sistemimiz şirketlerin devir, birleşme ve bölünme işlemlerine izin vermekte ve hatta bunların vergisiz olarak yapılabilmesine imkan tanımaktadır. Söz konusu işlemlerin uygulanmasında özellik arz eden durumlarla karşılaşılabilmektedir. Bunlardan birtanesi de devir alınan şirkete ilişkin yararlanılmayan Ar-Ge indirimi tutarının kurum kazancının tespitinde nasıl dikkate alınması gerektiği konusudur. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda devir ve birleşmelerin hangi şartlar halinde yapılacağı ve nasıl vergi doğmayacağına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde hangi şartlar dahilinde gerçekleşen birleşmelerin devir hükmünde olduğu belirtilmiştir. Buna göre; Birleşme sonucunda infisah eden şirket ile birleşen şirketin kanuni veya iş merkezlerinin Türkiye de bulunması ve münfesih şirketin devir tarihindeki bilanço değerinin birleşilen şirket tarafından bir bütün halinde devir alınması ve aynen bilançosuna geçirilmesi gerekmektedir. Tabi unutulmaması gereken yukarıdaki şartları taşıyan nevi değişikliklerinin de devir hükmünde olduğudur. 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 20. maddesinde ise; münfesih şirketin sadece devir tarihine kadar elde ettiği kazançların vergilendirileceği birleşmeden doğan kârın hesaplanıp vergilendirilmeyeceği belirtilmiştir. Devir tarihi şirket yetkili kurulunun devre ilişkin kararının ticaret sicilinde tescil edildiği tarih olarak kabul edilmiştir. Münfesih şirket ile birleşilen şirket devir tarihi itibariyle düzenleyecekleri ve müşterekten imzalayacakları münfesih şirkete ait kurumlar vergisi beyannamesini birleşmenin Ticaret Sicili’nde beyan edildiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde münfesih şirketin bağlı olduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. Ayrıca devir işleminin hesap döneminin kapandığı aydan kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın sonuna kadar geçen süre içerisinde yapılması halinde ise münfesih önceki hesap dönemine ilişkin olarak düzenleyecekleri ve müştereken imzalayacakları münfesih şirkete ait kurumlar vergisi beyannamesinin de aynı süre içerisinde ilgili vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. 

Birleşilen şirketin münfesih şirketin tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer benzeri ödevlerini yerine getireceğini taahhüt etmesi gerekmektedir. Gerekmesi halinde ayrıca bir teminat verilmesi de idare tarafından istenebilir. 

Ar-Ge harcamalarının ne zaman indirim hakkı kazanıldığına, uygulamanın ne zaman kesinleştiğine ilişkin olarak yasal düzenleme; Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi hakkındaki kanun hükmünde yapılmıştır. Ar-Ge ve yenilik projeleri başvuru yapılan kamu kurumu veya kuruluşu ile kanunla kurulan vakıflar tarafından kendi mevzuatına göre değerlendirilir. Teknoloji merkezi işletmeleri ile Ar-Ge merkezlerinde yürütülen kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar tarafından desteklenen veya TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri yeniden incelemeye tabi tutulmaksızın, Ar-Ge ve yenilik projelerine yönelik destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarih itibari ile kanunla sağlanan destek ve teşvik unsurlarından yararlanabilecektir. 

Buna göre Ar-Ge teşvik ve indirimlerinden yararlanabilmesi için destek karar yazısının düzenlendiği tarih veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihin devir ve birleşme tarihinden önce onaylanmış olması gerekmektedir. Bu şekilde devir alınan şirkete ilişkin hak edilmiş ancak indirim konusu yapılmamış AR-GE indirimden söz edilmesi mümkün bulunmaktadır. Tabi söz konusu devir işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu’muzun 19. ve 20. maddelerinde yer alan şartları sağlaması halinde geçerli olacağı unutulmamalıdır.